Αν υπήρχε οποιαδήποτε αμφιβολία για την αποφασιστικότητα του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου να γίνει ο άνθρωπος που θα τα βάλει με τον Τούρκο πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν, αυτή εξαφανίστηκε όταν ανέβηκε προ ημερών στο βήμα της τουρκικής βουλής .
Απευθυνόμενος στα μέλη του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), ο διοπτροφόρος 73χρονος δήλωσε πως θα πάρει το όπλο του για τη «μεγάλη μάχη» κατά της αυξανόμενης φτώχειας, του συντριπτικού πληθωρισμού και της επώδυνης αδικίας που μαστίζουν τη χώρα. Εν όψει των κρίσιμων εκλογών που αναμένεται να διεξαχθούν εντός των επόμενων 13 μηνών, προειδοποίησε τους ανώνυμους αντιπάλους εντός της αντιπολιτευτικής του συμμαχίας: «είτε ενωθείτε μαζί μου ή φύγετε από τη μέση».
Ο πρώην γραφειοκράτης, που ηγείται του κόμματος του ιδρυτή της σύγχρονης Τουρκίας, Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, από το 2010, έχει μεταμορφωθεί τα τελευταία χρόνια. Ο άνθρωπος που χλεύαζε από καιρό ο Ερντογάν ως κατά συρροή χαμένο στις εκλογές, είχε μια εντυπωσιακή νίκη στις δημοτικές εκλογές του 2019 όταν η αντιπολίτευση κέρδισε τον έλεγχο της Κωνσταντινούπολης, της μεγαλύτερης πόλης της Τουρκίας, και της Άγκυρας, της πρωτεύουσας της χώρας.
Το σημαντικότερο, του πιστώνεται ότι δημιούργησε και κατάφερε να κρατήσει ενωμένη μια σκόρπια συμμαχία κομμάτων της αντιπολίτευσης, που ενώθηκαν πίσω από τον στόχο να νικήσουν τον άνθρωπο που έχει περάσει σχεδόν 20 χρόνια στο τιμόνι της χώρας, πρώτα ως πρωθυπουργός και στη συνέχεια ως πρόεδρος.
Αυτή η απόφαση για συνεργασία – σε συνδυασμό με την λαϊκή δυσαρέσκεια που σιγοβράζει αναφορικά με την κατάσταση της τουρκικής οικονομίας και την αυξανόμενη ανησυχία για τους 3,6 εκατομμύρια Σύριους πρόσφυγες στη χώρα- προσφέρει στους αντίπαλους του προέδρου την καλύτερη πιθανότητα που θα έχουν ποτέ για νίκη, σύμφωνα με πολιτικούς αναλυτές.
O Μπέρκ Εσεν, επιστημονικός συνεργάτης στο German Institute for International and Security Affairs στο Βερολίνο πιστεύει πως οι συνθήκες θα πρέπει να είναι ώριμες για μια ιστορική αλλαγή. «Το κυβερνών κόμμα είναι διχασμένο, έχεις την αντιπολίτευση να ενώνεται. Η οικονομική κατάσταση πραγματικά επιδεινώνεται και δεν βλέπω πώς μπορεί ο Ερντογάν να αντιστρέψει τον κύκλο αυτόν», λέει.
Ωστόσο, καθώς η κρίσιμη ψηφοφορία θα πραγματοποιηθεί κάποια στιγμή πριν τον Ιούνιο του 2023, υπάρχει αυξανόμενη ανησυχία πως η συμμαχία κινδυνεύει να σπαταλήσει αυτή την ευκαιρία που έχει μπροστά της.
Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει εντείνει την αβεβαιότητα. Αν και ο πόλεμος έχει δημιουργήσει νέα πίεση στην τουρκική οικονομία, που κινδυνεύει να πληγεί από την εκτίναξη των τιμών πετρελαίου και αερίου, ωστόσο έχει επίσης ενισχύσει τη σημασία της Τουρκίας στα μάτια των άλλων μελών του ΝΑΤΟ, μετά από χρόνια έντασης με τη δύση.
Ο Ερντογάν άρπαξε την ευκαιρία να παίξει ρόλο ως μεσολαβητής μεταξύ του Κιέβου και της Μόσχας και, ενώ προσπαθεί να μην εξοργίσει τον Βλάντιμιρ Πούτιν, περιόρισε τη χρήση τουρκικών υδάτων και εναέριου χώρου από τον ρωσικό στρατό. Μια αμυντική εταιρεία συνιδιοκτήτης της οποίας είναι ο γαμπρός του, προμήθευσε οπλισμένα drones στις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις. Ο Τούρκος πρόεδρος είδε μια μικρή δημοσκοπική ανάκαμψη τον Μάρτιο καθώς η κρίση «γυάλισε» την εικόνα του ως σημαντικού διεθνούς παίκτη, αν και υπάρχουν ενδείξεις πως αυτό ήδη ξεθωριάζει.
Το αποτέλεσμα των ουγγρικών εκλογών του περασμένου μήνα, όπου μια συμμαχία έξι κομμάτων της αντιπολίτευσης απέτυχε να νικήσει τον Βίκτορ Ορμπαν, αποτέλεσε περαιτέρω προειδοποίηση. «Αν με ρωτούσατε πέρυσι, θα σας έλεγα: είναι δεδομένο, ο Ερντογάν θα χάσει», λέει ένα στέλεχος της αντιπολίτευσης. «Τώρα είμαι λιγότερο βέβαιος».
Πολιτευτής, δημεγέρτης, άνδρας με μεγάλη επιρροή
Ο μεγαλύτερος φόβος για ορισμένους στην αντιπολίτευση είναι πως ο Κιλιτσντάρογλου θα επιμείνει να τεθεί ο ίδιος υποψήφιος για να τα βάλει με τον Ερντογάν–και πως ο Τούρκος πρόεδρος θα τον φάει ζωντανό.
Ο Κιλιτσντάρογλου «ψοφάει να βάλει υποψηφιότητα» λέει ανώτατο στέλεχος ενός εκ των άλλων πέντε κομμάτων της αντιπολίτευσης που συνεργάζονται με το CHP. «Δεν αμφιβάλω πως θα ήταν ο καλύτερος πρόεδρος από όλους τους πιθανούς υποψήφιους. Αλλά έχει τις χαμηλότερες πιθανότητες να κερδίσει». Ο Εσεν θεωρεί πως ο Κιλιτσντάρογλου είναι ένας «άνθρωπος με μεγάλη επιρροή» αλλά υποστηρίζει πως «δεν είναι βασιλιάς».
Όποιος και αν επιλεγεί για να θέσει υποψηφιότητα απέναντι στον Τούρκο πρόεδρο, θα αντιμετωπίσει έναν πανούργο και πεπειραμένο πολιτικό που παραμένει ένα από τα δημοφιλέστερα πολιτικά πρόσωπα της χώρας παρά το ότι έφερε έναν καλπάζοντα πληθωρισμό που άγγιξε το 61% τον Μάρτιο (σ.τ.μ.: και στο 70% τον Απρίλιο, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία).
Τα τελευταία χρόνια ο Ερντογάν έχει αποκτήσει πρωτοφανή έλεγχο στους θεσμούς της Τουρκίας, από τα δικαστήρια μέχρι την κεντρική τράπεζα, και έχει επανειλημμένως χρησιμοποιήσει την εξουσία αυτή για να χειραγωγήσει το εκλογικό σύστημα υπέρ του. Τον Μάρτιο άλλαξε τους εκλογικούς νόμους της χώρας με τρόπους που θα μπορούσαν να πολιτικοποιήσουν την επίβλεψη της καταμέτρησης ψήφων.
Οι τελευταίες δυο απόπειρες να ηττηθεί σε προεδρική εκλογή απέτυχαν παταγωδώς όταν η, σε μεγάλο βαθμό κοσμική, αντιπολίτευση απέτυχε να κερδίσει την θρησκευτική, συντηρητικού του βάση, παρά το ότι οι νεότεροι και περισσότερο αστικοί ψηφοφόροι ήταν δυσαρεστημένοι με την διακυβέρνησή του. Την τελευταία φορά που η αντιπολίτευση κατέβασε κοινό υποψήφιο για την προεδρία, το 2014, ο Ερντογάν κέρδισε με διαφορά 13 μονάδων.
Ωστόσο οι δημοσκοπήσεις υποδηλώνουν συνεχώς πως υπάρχουν δυο πιθανοί υποψήφιοι που θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν μια ξεκάθαρη νίκη σε μια αμφίρροπη μάχη με τον 68χρονο πρόεδρο. Οι υποψήφιοι αυτοί είναι οι Μανσούρ Γιαβάζ και Εκρέμ Ιμάμογλου, οι δήμαρχοι της Άγκυρας και της Κωνσταντινούπολης, που ανήκουν στην αντιπολίτευση.
Τα ποσοστά αποδοχής του 66χρονου Γιαβάζ βρίσκονται στα ύψη, καθώς επικεντρώνεται στη βελτίωση των δημόσιων υπηρεσιών σε μια πόλη που για χρόνια διοικούνταν από έναν εκκεντρικό σύμμαχο του Ερντογάν που σπαταλούσε δημόσιο χρήμα σε αγάλματα δεινοσαύρων και ένα τεράστιο θεματικό πάρκο.
Συντηρητικός και εθνικιστής, αλλά επίσης μετρημένος και με δεξιότητες και ικανότητες ενός αξιοσέβαστου πολιτικού άνδρα, ο Γιαβάζ μπορεί να κερδίσει ψηφοφόρους του Ερντογάν, λένε οι υποστηρικτές του. Θα μπορούσε επίσης να επιβλέψει το σχέδιο της αντιπολίτευσης για κατάργηση του προεδρικού συστήματος διακυβέρνησης που καθιέρωσε ο Ερντογάν το 2018 και να αποκαταστήσει τον ρόλο του κοινοβουλίου.
«Θα μπορούσε να είναι μια εξαιρετική πατρική φιγούρα που θα περάσει στην ιστορία ως ο τύπος που έβαλε την Τουρκία και πάλι σε κανονικό καθεστώς», λέει ο Σουάτ Κινικλιόγλου, πρώην βουλευτής του κυβερνώντος κόμματος που «έτρεξε» μια από τις προηγούμενες προεκλογικές εκστρατείες του Γιαβάζ. «Θα ήταν πρόθυμος να παίξει αυτόν τον ρόλο».
Οι περισσότεροι πολιτικοί αναλυτές, ωστόσο, βλέπουν τον Ιμάμογλου ως τον ισχυρότερο υποψήφιο. Ο 51 ετών αυτοχαρακτηριζόμενος κοινωνικός δημοκράτης που μπορεί να απαγγείλει στίχους από το Κοράνι, είναι ποιο ανοικτά πολιτικός και έχει τη δυνατότητα να προσελκύσει ένα πιο ευρύ φάσμα ψηφοφόρων.
«Είναι δημοφιλής, είναι νέος, έχει ενέργεια. Μπορεί να χειριστεί τον Ερντογάν και ο Ερντογάν θα έμοιαζε γέρος αν ερχόταν αντιμέτωπός του» λέει ο Αλί Καρκόγλου, πολιτικός επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο Koc της Κωνσταντινούπολης. «Χάνει την ψυχραιμία του κατά καιρούς, αλλά αυτό μπορεί να είναι και καλό χαρακτηριστικό στην τουρκική πολιτική».
Ο Ιμάμογλου έχει αποκτήσει εμπειρία σε αμφιλεγόμενες εκλογές. Αυτό έχει σημασία όταν πολλοί στην αντιπολίτευση φοβούνται πως ο Ερντογάν θα στραφεί σε ύπουλες τακτικές για να κρατηθεί στην εξουσία. Το 2019, όταν ο Ιμάμογλου εξελέγη με μικρή διαφορά ως δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης, θέση την οποία χρησιμοποίησε και ο ίδιος ο Ερντογάν ως εφαλτήριο για την εθνική πολιτική, ο πρόεδρος ακύρωσε το αποτέλεσμα των εκλογών, ισχυριζόμενος πως έγινε απάτη. Ο Ιμάμογλου κέρδισε με μεγάλη διαφορά τις επαναληπτικές εκλογές.
Αλλά οι αντίπαλοι του δημάρχου υποστηρίζουν πως είναι «υπερβολικά φιλόδοξος» για να του εμπιστευτούν το έργο του ξηλώματος της ισχυρής εκτελεστικής προεδρίας που έχει δημιουργήσει για τον εαυτόν του ο Ερντογάν–μια δουλειά που θα απαιτούσε ο υποψήφιος που θα κερδίσει να εργαστεί ενεργά για να υπονομεύσει τη σημασία του δικού του ρόλου.
«Θα μπορούσε να είναι ένας άλλος Ερντογάν» λέει ένας ανώτατος αξιωματούχος ενός εν των μικρότερων κομμάτων της αντιπολίτευσης. «Κανένας δεν το θέλει αυτό. Άπαξ και πάρεις εκείνη τη θέση, με όλες εκείνες τις εξουσίες, μπορείς να κάνεις ό,τι θέλεις». Ερωτηθείς να το σχολιάσει αυτό, άτομο που βρίσκεται κοντά στον Ιμάμογλου είπε πως τα μόνα κοινά στοιχεία που έχει με τον Ερντογάν είναι πως και οι δυο έχουν ρίζα από περιοχή της Μαύρης Θάλασσας και πως έπαιζαν ποδόσφαιρο στα νιάτα τους. «Πέρα από αυτά τα δύο, δεν έχουν τίποτα κοινό».
Εκτός από τον πολιτικό Γιαβάζ και τον λαϊκιστή Ιμάμογλου, υπάρχει ο πιο τεχνοκράτης Κιλιτσντάρογλου. Αν και σπανίως συζητείται ανοικτά, πολλοί πιστεύουν πως το γεγονός ότι ο Κιλιτσντάρογλου προέρχεται από την τουρκική αλεβιτική μειονότητα –που έχει μακρά ιστορία εντάσεων με την σουνιτική μουσουλμανική πλειονότητα- θα το εκμεταλλευτεί ανελέητα ο Ερντογάν για να κινητοποιήσει τη βάση του.
Αν και πρόσφατα ανακάλυψε πως του αρέσουν οι πράξεις κοινωνικής ανυπακοής –όπως η άρνηση πληρωμής του λογαριασμού ρεύματός του ως διαμαρτυρία για τις αυξανόμενες τιμές- οι επικριτές λένε πως δεν έχει το χάρισμα για να ενεργοποιήσει το εκλογικό σώμα και να κερδίσει έναν μαχητή των δρόμων όπως είναι ο Ερντογάν. Ο Κιλιτσντάρογλου και οι σύμμαχοί του αντιτείνουν πως η δημοφιλία δεν θα πρέπει να είναι το μοναδικό κριτήριο. «Δεν εκλέγουμε ποπ σταρ» είπε σε δημοσιογράφους τον Δεκέμβριο. «Πρέπει να είναι κάποιος που να μπορεί και να κρατήσει ενωμένη τη συμμαχία αλλά και να επιβλέψει τον μετασχηματισμό του κράτους».
Όπως και να έχει, για να μετασχηματιστεί το κράτος, η αντιπολίτευση θα πρέπει πρώτα να κερδίσει την εξουσία –και υπάρχουν πολλοί που λένε πως όχι μόνο πρέπει να κερδίσει αλλά να κερδίσει και με μεγάλη διαφορά ώστε να αποφύγει ένα χαοτικό σενάριο ενός αμφισβητούμενου αποτελέσματος.
«Δεν είναι καθόλου ξεκάθαρο πως ο Ερντογάν είναι πρόθυμος να αποχωρήσει εάν χάσει», λέει ένας δυτικός διπλωμάτης. «Θα μπορούσε να είναι μια πολύ τεταμένη κατάσταση, ιδιαίτερα εάν το αποτέλεσμα είναι αμφίρροπη».
Οι διεκδικητές της προεδρίας |
Οι οπαδοί του λένε πως πρόκειται για έναν ηλικιωμένο πολιτευτή που είναι σε θέση να κρατήσει ενωμένη μια ετερόκλιτη συμμαχία κομμάτων και να επιβλέψει την επιστροφή σε ένα κοινοβουλευτικό σύστημα. Οι επικριτές του λένε πως δεν μπορεί να κερδίσει.
Οι οπαδοί του λένε πως είναι ένας δημοφιλής πολιτικός γεμάτος ενέργεια που μπορεί να προσελκύσει θρησκευόμενους συντηρητικούς και Κούρδους. Οι επικριτές του λένε πως οι προσωπικές του φιλοδοξίες κινδυνεύουν να διαταράξουν την εύθραυστη ισορροπία στη συμμαχία.
Οι οπαδοί του λένε πως έχει τη σοβαρότητα και την ικανότητα να τραβήξει συντηρητικούς και εθνικιστές από τον κυβερνών συνασπισμό του Ερντογάν. Οι επικριτές του λένε πως ως πρώην μέλος ενός υπερεθνικιστικού κόμματος, θα δυσκολευτεί να κερδίσει τους Κούρδους. |
Τα παζαρέματα
Η τελική απόφαση θα εξαρτηθεί από μια παρασκηνιακή διαπραγμάτευση μεταξύ της ομάδας των ηγετών της αντιπολίτευσης που είναι γνωστή ως «τραπέζι των έξι». Ως δεύτερη ισχυρότερη ηγέτις στο τραπέζι εκείνο, η Μεράλ Ακσενέρ, επικεφαλής του δεξιού κόμματος IYI θα παίξει κρίσιμο ρόλο. Έχει αποκλείσει τον εαυτόν της από υποψήφια για την προεδρία λέγοντας πως θα προτιμούσε να είναι πρωθυπουργός σε μια μελλοντική κυβέρνηση της αντιπολίτευσης.
Σύμφωνα με ανώτατο στέλεχος του IYI, η Ακσενέρ θέλει να υποστηρίξει έναν διεκδικητή που θα μπορούσε εύκολα να κερδίσει τον Ερντογάν στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών, αντί να ρισκάρει έναν δεύτερο γύρο. Υπάρχουν ενδείξεις πως προτιμά τον Ιμάμογλου, τον οποίον πέρυσι συνέκρινε με τον Μωάμεθ τον Πορθητή, τον Οθωμανό σουλτάνο που κατέλαβε την Κωνσταντινούπολη το 1453. Αλλά όπως οι εταίροι της στα μικρότερα κόμματα της συμμαχίας, θα πρέπει να κάνει περίπλοκους υπολογισμούς για το ποιος υποψήφιος μπορεί να κερδίσει και ποιος εξυπηρετεί καλύτερα τις δικές της πολιτικές φιλοδοξίες.
Πέραν των παζαρεμάτων, ένα βασικό θέμα που πρέπει να εξεταστεί είναι η ανάγκη ο υποψήφιος να έχει απήχηση στην μεγάλη κουρδική μειονότητα της Τουρκίας. Το φιλοκουρδικό Λαϊκό Δημοκρατικό Κόμμα (HDP), που αναμένεται να εξασφαλίσει γύρω στο 12% της εθνικής ψήφου, δεν είναι μέρος της συμμαχίας –θεωρείται πολύ τοξικό, ιδιαίτερα από τα δεξιά κόμματα, λόγω αυτού που η κυβέρνηση αποκαλεί σχέσεις με τους έκνομους Κούρδους ένοπλους μαχητές.
Αλλά ο οποιοσδήποτε υποψήφιος της αντιπολίτευσης θα χρειαστεί τις «ευλογίες» του HDP, κάτι που εξηγεί γιατί ο Ερντογάν προσπαθεί να βάλει σφήνα μεταξύ του κόμματος αυτού και της υπόλοιπης αντιπολίτευσης. Μια νέα στρατιωτική επιχείρηση που εξαπολύθηκε κατά των Κούρδων μαχητών στο βόρειο Ιράκ τον Απρίλιο, που είχε την ευρύτερη στήριξη όλων των μεγάλων κομμάτων πλην του HDP, ήδη εξυπηρετεί αυτόν τον σκοπό.
Από τους τρεις άνδρες, ο Κιλιτσντάρογλου ή ο Imamoglu είναι πιθανότερο να έχουν απήχηση στη βάση του HDP, σύμφωνα με τον Ρ. Ρουχαβιόγλου, διευθυντή του Κέντρου Κουρδικών Μελετών στην πόλη Ντιγιάρμπακιρ, όπου υπάρχει κουρδική πλειονότητα. Ο δήμαρχος της Άγκυρας, Γιαβάζ, είναι πρώην μέλος ενός υπερεθνικιστικού κόμματος, που πιθανότατα θα αποξένωνε τους Κούρδους ψηφοφόρους. Ο φυλακισμένος πρώην ηγέτης του HDP, Σ. Ντεμιρτάζ, έχει δώσει σήμα πως πρώτη επιλογή του θα ήταν ο «ανοιχτός σε όλους» Ιμάμογλου.
Ποιοι θα επηρεάσουν την απόφαση για τον υποψήφιο της αντιπολίτευσης |
Έχει αποκλείσει τον εαυτόν της από υποψήφια για την προεδρία αλλά θα μπορούσε να παίξει κρίσιμο ρόλο στην απόφαση για το ποιος θα είναι υποψήφιος. Πρέπει να εξισορροπήσει τη δική της επιθυμία να γίνει ισχυρή πρωθυπουργός σε μια μελλοντική κυβέρνηση συνασπισμού (κάτι που θα είναι ευκολότερο να γίνει με έναν πιο αδύναμο πρόεδρο), με την ανάγκη να επιλεγεί ένας ισχυρός νικητής.
Αποτελεί σύμβολο για τους Κούρδους ψηφοφόρους της χώρας. Έθεσε υποψηφιότητα στις προεδρικές εκλογές του 2018 μέσα από τη φυλακή. Θα μπορούσε να επιλέξει να υποστηρίξει έναν κοινό υποψήφιο για την προεδρία, αυξάνοντας τις πιθανότητές του να κερδίσει τον Ερντογάν από τον πρώτο γύρο. |
Παιχνίδι αναμονής
Είτε καταλήξει ο Κιλιτσντάρογλου να είναι αυτός που θα αντιμετωπίσει τον Ερντογάν είτε όχι, θα είναι κρίσιμης σημασίας για τις προσπάθειες της αντιπολίτευσης να πλοηγηθεί στα ταραγμένα νερά που την περιμένουν. «Είναι αυτός που τους κρατά όλους στο τραπέζι», λέει η Α. Καβντάρ, ανθρωπολόγος που έχει περάσει δεκαετίες ερευνώντας τους θρησκευόμενους συντηρητικούς στην Τουρκία. Ο Κιλιτσντάρογλου θα μπορούσε να κερδίσει, όπως πιστεύει η ίδια, εάν ο Ιμάμογλου προσφέρει την «πολύ ισχυρή» δημόσια υποστήριξή του.
Ο Ιμάμογλου, μέλος του CHP, έχει επανειλημμένως βάλει το καπέλο του στον αρχηγό του κόμματος τις τελευταίες εβδομάδες, ενώ έχει επίσης πει πως εμπιστεύεται τους έξι ηγέτες της αντιπολίτευσης να πάρουν «τη σωστή απόφαση» για τον υποψήφιο.
Ωστόσο για την ώρα η αντιπολίτευση επιδιώκει να καθυστερήσει τη διαδικασία. Ο Οζέρ Σενκάρ, επικεφαλής της εταιρείας δημοσκοπήσεων Metropoll, ανησυχεί πως έτσι χάνεται πολύτιμος χρόνος. Ο Ερντογάν θα μπορούσε να αποφασίσει να κηρύξει πρόωρες εκλογές το φθινόπωρο, σημειώνει, ένα ο πρόεδρος νομίζει πως οι συνθήκες είναι αρκετά ευνοϊκές ή πως μπορεί να τις μετριάσει, ενδεχομένως με μια σειρά λαϊκιστικών παροχών όπως μια νέα αύξηση του κατώτατου μισθού.
Εάν συμβεί αυτό, προειδοποιεί, τότε η αντιπολίτευση θα έχει αφήσει για πολύ αργά την έναρξη του τεράστιου έργου της προετοιμασίας της προεκλογικής εκστρατείας και, ιδιαίτερα, της κατάρτισης ενός οικονομικού προγράμματος που θα πείθει τον λαό ότι μπορεί να διορθώσει την οικονομία –κάτι που οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πως μέχρι στιγμής δεν έχει καταφέρει να κάνει.
Οι επικριτές του Κιλιτσντάρογλου υποπτεύονται πως καθυστερεί σκόπιμα, με την ελπίδα πως θα περιορίσει το δημοσκοπικό χάσμα με τους αντιπάλους του. Τον κατηγορούν ότι περιβάλλεται με πιστούς που δεν έχουν το σθένος να τον αντιμετωπίσουν με την αλήθεια πως ο ίδιος θα αποτελούσε υπερβολικά ριψοκίνδυνη επιλογή ως «μπροστάρης» της εκστρατείας. Ο κίνδυνος, όπως υποστηρίζουν, είναι ο Κιλιτσντάρογλου και οι σύμμαχοί του να κάνουν έναν ιστορικό λάθος υπολογισμό επιμένοντας πως θα πρέπει αυτός να είναι ο υποψήφιος.
Την άποψη αυτή απορρίπτει ο Φ. Ασικέλ, μέλος της εκτελεστικής επιτροπής του CHP που επιμένει πως ο πρόεδρος του κόμματός του κατανοεί απόλυτα ποιο είναι το διακύβευμα. «Βεβαίως είναι ο φυσικός υποψήφιος για εμάς και δεν θα φοβηθεί εάν τον χρίσουν υποψήφιο», λέει. «Αλλά μην ξεχνάτε πως σε προηγούμενες εκλογές επέτρεψε σε άλλους να θέσουν υποψηφιότητα αντί για αυτόν. Είναι και πολύ στρατηγικός και πολύ ταπεινός. Γνωρίζει πως πρέπει να κερδίσουμε».
Όπως πολλοί από τους υποστηρικτές του Κιλιτσντάρογλου, ο Ασικέλ υποστηρίζει πως ο ηγέτης του κόμματος «αξίζει» την υποψηφιότητα, ως αναγνώριση του έργου που έχει επιτελέσει για την τουρκική δημοκρατία τα τελευταία χρόνια.
Αλλά εάν θέλει να σπάσει τον κλοιό του Ερντογάν στην τουρκική πολιτική αυτό δεν αρκεί, σύμφωνα με τους επικριτές. «Του αξίζει, είναι αλήθεια», λέει ο Σενκάρ. «Αλλά τι είναι σημαντικότερο; Να είσαι υποψήφιος ή να κερδίσεις;»