Ο τρόπος με τον οποίο οι αμερικανικές μετοχές κινούνται στην τρέχουσα φάση της μακροοικονομικής και επιτοκιακής αστάθειας, μου θυμίζει την επαναλαμβανόμενη ατάκα περί «μυστηρίου» στο Shakespeare in Love, μια από τις αγαπημένες μου ταινίες όλων των εποχών.
Εξηγώντας τη δουλειά του σε ένα χορηγό, ο επικεφαλής μιας θεατρικής ομάδας σημειώνει ότι «η φυσική κατάσταση είναι μια κατάσταση ανυπέρβλητων εμποδίων στον δρόμο προς την επικείμενη καταστροφή». Όταν ρωτήθηκε, «άρα, τι κάνουμε;» απαντά: «Τίποτα. Περιέργως. Στο τέλος όλα πηγαίνουν καλά». Και όταν ερωτήθηκε επιμόνως για το πώς γίνεται αυτό, λέει «δεν ξέρω, είναι μυστήριο».
Τις τελευταίες τέσσερις εβδομάδες, οι μετοχές ανέκαμψαν όχι μόνο από το αρχικό πλήγμα που δέχθηκαν μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία αλλά και από το sell-off που καταγράφηκε νωρίτερα φέτος. Παραμέρισαν την πιθανότητα του στασιμοπληθωρισμού για την παγκόσμια οικονομία λόγω ενός ακόμα γύρου διαταραχών της προσφοράς, υψηλότερων τιμών των βασικών προϊόντων και -αρχής γενομένης από την Ευρώπη- της διάβρωσης της εμπιστοσύνης των καταναλωτών και των επιχειρήσεων. Έδωσαν ελάχιστη, αν όχι καθόλου προσοχή, στις ανησυχίες για τον αυξανόμενο κίνδυνο ύφεσης.
Το εντυπωσιακό είναι πως η ανάκαμψη των μετοχών, συμπεριλαμβανομένης της ανόδου 12% του Nasdaq από τις 14 Μαρτίου, σημειώθηκε εν μέσω του χειρότερου sell-off των τελευταίων 40 ετών στα ομόλογα. Οι αγορές ομολόγων ανησυχούν όχι μόνο για τον υψηλό πληθωρισμό και το πόσο απέχει η Fed από την καμπύλη, αλλά και για την αυξανόμενη πιθανότητα η κεντρική τράπεζα να οδηγήσει την οικονομία των ΗΠΑ σε ύφεση καθώς προσπαθεί να αποκαταστήσει την αξιοπιστία της.
Μέρος της απάντησης στο μυστήριο της απόδοσης των μετοχών έγκειται στην ανθεκτικότητα της οικονομίας. Η σταθερή δημιουργία θέσεων εργασίας, η χαμηλή ανεργία και οι 11,3 εκατ. κενές θέσεις εργασίας στηρίζουν μια ισχυρή αγορά εργασίας. Μπορείτε να προσθέσετε σε αυτό την πιθανότητα υψηλότερης αύξησης των μισθών και τη δυνατότητα μεγαλύτερης συμμετοχής του εργατικού δυναμικού με την πάροδο του χρόνου. Μαζί, όλα αυτά βοηθούν τις ΗΠΑ να αντιμετωπίσουν την εντεινόμενη κρίση του κόστους διαβίωσης (η οποία πλήττει ακόμη περισσότερο την Ευρώπη δεδομένης της μεγαλύτερης έκθεσής της σε υψηλότερες τιμές του φυσικού αερίου).
Αυτό ενισχύεται από το γεγονός ότι, παρ' όλη τη συζήτηση για σφιχτότερες οικονομικές συνθήκες, η πραγματικότητα των ΗΠΑ ήταν πολύ λιγότερο δραματική. Ο ευρέως παρακολουθούμενος δείκτης χρηματοοικονομικών συνθηκών της Goldman Sachs αυξήθηκε τις τελευταίες εβδομάδες σε λίγο πάνω από το ιστορικό χαμηλό του. Παραμένει πολύ κάτω από το υψηλότερο επίπεδο των δύο τελευταίων ετών.
Ένα άλλο μέρος της απάντησης προέρχεται από τις περιορισμένες επιλογές που αντιμετωπίζουν οι επενδυτές που κινούνται στις δημόσιες αγορές, όπου οι μετοχές παραμένουν ελκυστικές παρά τους ισχυρότερους αντίθετους ανέμους που αντιμετωπίζει η παγκόσμια οικονομία. Είναι το «πιο καθαρό, βρώμικο πουκάμισο» (σ.τ.μ: εννοώντας ότι και εκεί η κατάσταση δεν είναι καλή, αλλά αλλού είναι χειρότερη).
Οι μετοχές μπορεί να μην είναι σε τέλεια κατάσταση (δηλαδή, είναι ακριβές σε απόλυτες τιμές), αλλά φαίνονται λιγότερο «βρώμικες» από την εγγυημένη αρνητική πραγματική απόδοση των μετρητών λόγω του υψηλού πληθωρισμού, από τα εμπορεύματα και κρυπτονομίσματα με την υψηλή μεταβλητότητα και από τα ομόλογα που παραμένουν ευάλωτα σε περαιτέρω πτώση των τιμών, καθώς η Fed συμπληρώνει έναν κύκλο αύξησης των επιτοκίων με σταδιακή συρρίκνωση του ισολογισμού της.
Ωστόσο, αυτές οι εξηγήσεις δεν καταφέρνουν να λύσουν πλήρως το μυστήριο. Υπάρχει επίσης ένα στοιχείο της λογικής ότι «στο τέλος όλα θα πάνε καλά».
Όπως σημειώνει ο Martin Wolf, αρκετοί άνθρωποι ελπίζουν σε έναν άψογο αποπληθωρισμό – όταν, μέσω ενός συνδυασμού τύχης και δεξιοτήτων, η Fed είναι σε θέση να συγκρατήσει ουσιαστικά τις πληθωριστικές προσδοκίες και να αποφύγει μια ύφεση για μια οικονομία που ήδη αντιμετωπίζει συρρίκνωση της δημοσιονομικής τόνωσης, στασιμοπληθωριστικούς ανέμους και μείωση των αποταμιευτικών υπολοίπων.
Η εντυπωσιακή ανθεκτικότητα των μετοχών μπορεί να μην είναι τόσο μυστήριο, όσο η ικανότητα της θεατρικής δραστηριότητας να ανθίσει στην εποχή του Σαίξπηρ. Ωστόσο, υπάρχει ακόμη ένα σημαντικό μείγμα ελπίδας και πίστης.
Αντί να συνεχίσουν να ποντάρουν σε μεγάλο βαθμό σε αυτά, οι πολύ εκτεθειμένοι επενδυτές (και υπάρχουν πολλοί σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία για την κατανομή περιουσιακών στοιχείων) θα ήταν φρόνιμο να αξιοποιήσουν στο έπακρο τη δύναμη των μετοχών και να αφαιρέσουν μερικές «μάρκες» από το τραπέζι.
Εάν η ανθεκτικότητα των μετοχών συνεχιστεί, οι επενδυτές θα επωφεληθούν από το μέρος του χαρτοφυλακίου τους που παραμένει πλήρως επενδυμένο. Εάν αμφισβητηθεί η ανθεκτικότητα, κάτι που υποπτεύομαι ότι είναι πιθανό να συμβεί τις επόμενες εβδομάδες, θα έχουν την ευκαιρία να «ξαναγεμίσουν» σε φθηνότερες τιμές.
Όσο για τους πιο εξελιγμένους επενδυτές, καλύτερος προορισμός είναι οι ιδιωτικές αγορές. Εκεί, οι διαχειριστές επενδύσεων διαθέτουν ένα ευρύτερο φάσμα επενδυτικών τεχνικών, ενώ η έξυπνη διάρθρωση παρέχει μεγαλύτερη ανθεκτικότητα. Και υπάρχει καλύτερα ενσωματωμένη αντίσταση στις επενδυτικές παγίδες συμπεριφοράς που συχνά συνοδεύουν μια ανησυχητική αστάθεια της αγοράς.
* Ο συγγραφέας είναι πρόεδρος του Queens’ College, Cambridge, και σύμβουλος των Allianz και Gramercy