Γνωρίζουμε ότι εταιρείες όπως η Alphabet, η Amazon, η Meta (γνωστή και ως Facebook) ακόμη και η Microsoft παρακολουθούν πολλά πράγματα που μας αφορούν. Αυτό που είναι λιγότερο βέβαιο είναι πώς δημιουργούν έσοδα από αυτές τις πληροφορίες στις διάφορες πλατφόρμες τους — από την αναζήτηση και το ηλεκτρονικό εμπόριο, μέχρι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και το cloud computing. Αυτή η ασυμμετρία πληροφοριών είναι μια από τις βασικές επικρίσεις που δέχονται οι Big Tech.
Οι ρυθμιστικές αρχές και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού διερευνούν τον τρόπο με τον οποίο οι εταιρείες που έχουν πλατφόρμες το εκμεταλλεύονται αυτό για να δημιουργήσουν άνισους όρους ανταγωνισμού μεταξύ αυτών και των καταναλωτών ή των εταιρικών πελατών. Μια νέα έκθεση από το Institute for Innovation and Public Purpose του University College London προσθέτει στοιχεία στην επιχειρηματολογία κατά των Big Tech, υποστηρίζοντας ότι αυτού του είδους οι εταιρείες χρησιμοποιούν επίσης ασυμμετρία πληροφοριών για να περάσουν μέσα από τους κανόνες γνωστοποίησης 10-Κ της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, στο πλαίσιο των οποίων θα έπρεπε να παρέχουν πολύ πιο αναλυτικά οικονομικά στοιχεία.
Το ετήσιο ερευνητικό πρόγραμμα που χρηματοδοτείται από το δίκτυο Omidyar, με επικεφαλής τους μελετητές του UCL Ilan Strauss, Tim O'Reilly, Mariana Mazzucato και Josh Ryan-Collins, εξέτασε τον τρόπο με τον οποίο οι υφιστάμενοι κανόνες γνωστοποίησης της SEC συγκρίνονται με το επιχειρηματικό μοντέλο των Big Tech για δημιουργία εσόδων από δεδομένα.
Η απάντηση είναι πως η σύγκριση δεν είναι καλή. Ακριβώς όπως η υπάρχουσα αντιμονοπωλιακή νομολογία στις ΗΠΑ (η οποία θεωρεί πως οι τιμές καταναλωτή είναι το μέτρο της μονοπωλιακής ισχύος) δεν ταιριάζει σε μια εποχή ψηφιακών συναλλαγών ανταλλαγής, έτσι και οι υφιστάμενοι κανόνες γνωστοποίησης της SEC είναι ανεπαρκείς για την εποχή του καπιταλισμού της επιτήρησης.
Το χάσμα έχει να κάνει με δύο πράγματα. Το πρώτο είναι το γεγονός ότι ενώ οι πλατφόρμες εξαρτώνται από «δωρεάν» προϊόντα για να αιχμαλωτίζουν όλο και περισσότερους χρήστες και έτσι να δημιουργούν τα αποτελέσματα δικτύου από τα οποία μπορούν να αποκομίσουν έσοδα σε όλα τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους, οι χρηματοοικονομικές ρυθμιστικές αρχές επικεντρώνονται κυρίως σε συγκεκριμένες οικονομικές γνωστοποιήσεις. Αυτό επιτρέπει στις Big Tech να κρύψουν τη δύναμη που έχουν στην αγορά, να αυξήσουν τα περιθώρια κέρδους και να επεκτείνουν την κυριαρχία των πλατφορμών τους με αθέμιτους τρόπους.
Δεύτερον, οι υπάρχοντες κανόνες της SEC σχετικά με τις γνωστοποιήσεις τμημάτων εντός διαφοροποιημένων ομίλων, όπως οι πλατφόρμες Big Tech, χάνουν την τεράστια, κρυφή αξία που περιέχεται στα δεδομένα που εξάγουν οι πλατφόρμες, επειδή οι κανόνες για τις γνωστοποιήσεις περιορίζονται σε προϊόντα που παράγουν άμεσα έσοδα. Όπως γνωρίζει όποιος κατανοεί τις Big Tech, η αξία βρίσκεται στη συγκέντρωση και τη δημιουργία εσόδων από δεδομένα.
Οι τρέχουσες απαιτήσεις γνωστοποίησης 10K αγνοούν σε μεγάλο βαθμό την πλευρά του χρήστη της αγοράς, καθώς και τις «βασικές λειτουργικές μετρήσεις που χρησιμοποιούν οι ίδιες οι εταιρείες για να παρακολουθούν την πρόοδο των προϊόντων τους και τις μελλοντικές δυνατότητες», σύμφωνα με την έκθεση. Όπως δείχνουν διάφορες δημόσιες και ιδιωτικές μεταγραφές, conference calls και γνωστοποιήσεις, τα άτομα που διευθύνουν αυτές τις εταιρείες αφιερώνουν μεγάλο μέρος του χρόνου τους σκεπτόμενοι τους "μηνιαίους ενεργούς χρήστες", τη "δέσμευση χρηστών", "το κόστος απόκτησης πελατών (CAC)" και την "εφ όρου ζωής (LTV)», επειδή αυτές οι μετρήσεις οδηγούν την αύξηση των εσόδων.
Αυτό ισχύει ακόμα κι αν δεν αποκαλύπτουν τέτοιες πληροφορίες σε επενδυτές σε επίπεδο τομέα. Επί του παρόντος, οι κατευθυντήριες γραμμές της SEC απαιτούν από τις εταιρείες να ορίζουν λειτουργικούς τομείς με βάση τις επιχειρηματικές δραστηριότητες που δημιουργούν έσοδα και έξοδα. Αυτές επανεξετάζονται τακτικά από τον διευθύνοντα σύμβουλο. Ελέγχεται και το σε ποιον είναι διαθέσιμες διακριτές οικονομικές πληροφορίες. Εάν αυτό το τμήμα αντιστοιχεί σε τουλάχιστον το 10% των μη συνδεδεμένων κερδών/ζημιών, εσόδων ή περιουσιακών στοιχείων όλων των συνδυασμένων λειτουργικών τομέων, τότε η εταιρεία πρέπει να παρέχει στις ρυθμιστικές αρχές περισσότερες οικονομικές πληροφορίες.
Οι Big Tech χρησιμοποιούν αυτές τις εξαιρέσεις για να αποφύγουν το πνεύμα, ίσως ακόμη και το γράμμα, του νόμου. Η ιστορική υπερασπιστική γραμμή της Alphabet για τον λόγο για τον οποίον δεν χαρακτήρισε το YouTube ξεχωριστό τμήμα ήταν ότι ο Διευθύνων Σύμβουλος της δεν εξέτασε αυτά τα αποτελέσματα. Πιστεύει κανείς ότι η μεγαλύτερη πλατφόρμα βίντεο στον κόσμο διαφεύγει της προσοχής των δεν υπόκειται στην προσοχή των διευθυντικών στελεχών;
Εν τω μεταξύ, η Apple, λέει ότι «δεν υπάρχουν» «διακριτές οικονομικές πληροφορίες» για την κερδοφορία του App Store. Ωστόσο, η εταιρεία αναφέρει τακτικά πώς δημιούργησε έναν εντελώς νέο κλάδο προγραμματιστών εφαρμογών.
Επιπλέον, η ρύθμιση δεν έχει «κλιμακωθεί ανάλογα με το μέγεθος της εταιρείας», όπως επισημαίνει η έκθεση του UCL. Ενώ όλες οι εταιρείες με έσοδα 100 εκατ. δολαρίων και άνω υπόκεινται στους ίδιους κανόνες SEC, οι κολοσσοί των πλατφορμών έχουν ολόκληρα τμήματα που συγκαταλέγονται στις 100 μεγαλύτερες εταιρείες στις ΗΠΑ. Πολλές μεμονωμένες σειρές προϊόντων των Big Tech μπορεί να αποτελούν μόνο το 1% των συνολικών πωλήσεων για τη μητρική εταιρεία, ωστόσο εξακολουθούν να κυριαρχούν στη συγκεκριμένη αγορά τους.
Η ουσία είναι πως ένα απαρχαιωμένο σύνολο κανονισμών καθιστά πολύ πιο δύσκολο για τις ρυθμιστικές αρχές, τους επενδυτές, τους πελάτες και τους πολίτες να κατανοήσουν πραγματικά τις μεμονωμένες θέσεις στην αγορά των τεχνολογικών κολοσσών. Αυτό καθιστά αδύνατη την προστασία των αγορών — ή και της δημοκρατίας.
Τι πρέπει να γίνει λοιπόν; Οι συντάκτες της έκθεσης έχουν αρκετές προτάσεις, συμπεριλαμβανομένης της υποχρεωτικής γνωστοποίησης στο πλαίσιο των κανόνων 10Κ των μετρήσεων λειτουργίας χρηστών για τα προϊόντα με ελάχιστο αριθμό μηνιαίων ενεργών τελικών χρηστών και εταιρικών χρηστών. Αυτό συνάδει με τους προτεινόμενους κανόνες της ΕΕ σχετικά με τους «gatekeepers» των πλατφορμών, αλλά τους καθιστά εφαρμόσιμους σε επίπεδο προϊόντος, σε όλο τον κόσμο.
Προτείνουν επίσης λεπτομερή γνωστοποίηση των οικονομικών μεμονωμένων τμημάτων για οποιαδήποτε σειρά προϊόντων με ετήσια έσοδα από 5 δισ. $ ή κέρδη και ζημίες. Η ιδέα είναι να απαλλαγούμε από τη διακριτική ευχέρεια της διοίκησης να αποφασίζει τι θα πρέπει να χαρακτηρίζεται ως τμήμα. Αυτό έχει καθυστερήσει πολύ, δεδομένης της ανάπτυξης της εταιρικής συγκέντρωσης στην οικονομία μας τα τελευταία 20 χρόνια, στην τεχνολογία και σε άλλους τομείς.
Τέλος, η έκθεση του UCL ζητά ένα πλαίσιο γνωστοποιήσεων SEC ειδικά για τον τεχνολογικό κλάδο, που θα λαμβάνει υπόψη το μοναδικό επιχειρηματικό μοντέλο των ψηφιακών κολοσσών. Είναι καλή ιδέα. Τα δεδομένα είναι περιουσιακό στοιχείο και ως τέτοια θα πρέπει να υπολογίζονται.