Η Fed κατόρθωσε να κάνει ένα από τα μεγαλύτερα κόλπα που υπάρχουν στο εγχειρίδιο της κεντρικής τραπεζικής: να είναι βαρετή.
Mετά την τελευταία της συνεδρίαση, επιβεβαίωσε ότι σχεδιάζει να αρχίσει την περιστολή των αγορών ομολόγων κατά $15 δισ. τον μήνα, κάτι που τη βάζει σε τροχιά τερματισμού αυτού του βραχίονα της νομισματικής τόνωσης ως τα μέσα του επόμενου έτους.
Τα σχέδια αυτά δεν προκάλεσαν ιδιαίτερη έκπληξη, δεδομένου του αυξημένου πληθωρισμού, ο οποίος αποδεικνύεται πολύ πιο επίμονος ακόμα και από τις πιο ακραίες προβλέψεις. Η κεντρική τράπεζα είχε ήδη στείλει μηνύματα ότι θα προχωρήσει στη συγκεκριμένη κίνηση, αποτρέποντας την πρόκληση ενός σοκ στην αγορά.
Η Fed αρέσκεται γενικά να προκαλεί θετικές εκπλήξεις, με ενέσεις που στηρίζουν την οικονομία και κατ’ επέκταση, δίνουν ώθηση στα στοιχεία ενεργητικού με ρίσκο. Αντίθετα, δεν είναι οπαδός των αναπάντεχων μέτρων σύσφιξης, ειδικά μετά το «taper tantrum», το οποίο προκάλεσε όταν διαμήνυσε την πρόθεσή της να αποσύρει νομισματική στήριξη το 2013.
Αλλά στην καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου, ο πρόεδρος της Fed Τζερόμ Πάουελ υιοθέτησε έναν ακόμα πιο καθησυχαστικό τόνο, ξεγράφοντας οποιαδήποτε συζήτηση για γρήγορη αύξηση επιτοκίων, λέγοντας «ότι είναι κατάλληλη η υιοθέτηση υπομονετικής στάσης» και αφήνοντας να εννοηθεί ότι oι αγορές στοιχείων ενεργητικού μπορούν να επιταχυνθούν και πάλι, αν το απαιτούν οι συνθήκες -ένα «νοικοκυρεμένο taper» όπως το έθεσε η HSBC.
To αποτέλεσμα ήταν να μη φανούν ο Πάουελ και η Fed ούτε ως «γεράκια» ούτε ως «περιστέρια», αλλά ως κάτι ενδιάμεσο. «Γερακοπεριστέρια», για να είμαστε ακριβείς, όπως επισήμανε ο οικονομολόγος της Radobank Μάικλ Έβερι.
«Η ειρωνεία είναι ότι το να είναι “γερακοπεριστέρι” και να λέει ότι το tapering αφορά τη “διαχείριση κινδύνου” και όχι το να παίρνεις το ποτό από έναν πότη, σημαίνει ότι η Fed πέτυχε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα - μεθυσμένες αγορές- και ταυτόχρονα το χειρότερο αποτέλεσμα -μεθυσμένες αγορές», έγραψε ο Έβερι. Ήταν μια «μερική μείωση του αλκοόλ, χωρίς πραγματική δόση υπευθυνότητας» πρόσθεσε.
Ενδείξεις μέθης υπάρχουν παντού και όπως γνωρίζει κάθε σερβιτόρα (έχω κολλήσει και εγώ ένσημα σερβίροντας μπίρες, αλλά όχι με ιδιαίτερη επιτυχία), το να βγάλεις από το μαγαζί αυτόν που είναι τύφλα, είναι μια δουλειά που απαιτεί λεπτούς χειρισμούς.
Για την ώρα, το πάρτι καλά κρατεί. Την ίδια ημέρα που η Fed ανακοίνωσε ότι αλλάζει στάση, ο δείκτης S&P 500 με τις μετοχές blue chip έκλεισε σε νέο επίπεδο-ρεκόρ, το 61ο ως τώρα, σύμφωνα με τον Tσάρλι Μπιλέλο της Compound Capital Advisors. Μένουν μόλις 17 ακόμα για να σπάσει το ρεκόρ του 1995.
Δεν ακούμε τον Τζο Μπάιντεν να φωνάζει γι' αυτό (σε αντίθεση με ξέρετε ποιον), αλλά ο χρόνος που έχει περάσει μετά την εκλογή του στη θέση του προέδρου των ΗΠΑ έχει αποδειχθεί ο καλύτερος πρώτος χρόνος για οποιονδήποτε πρόεδρο από το 1932, σύμφωνα με τον Τσαρλς Σουάμπ.
Για τη Fed, η διστακτικότητα να αυξήσει τα επιτόκια ή γενικότερα να συσφίξει πολύ γρήγορα τη νομισματική πολιτική είναι κατανοητή. Ανακύπτουν συνεχώς περιστασιακοί, υποτίθεται, παράγοντες, οι οποίοι οδηγούν υψηλότερα τον πληθωρισμό, από την έλλειψη αιολικής ενέργειας στην Ευρώπη, η οποία συνέβαλε στην άνοδο των τιμών του φυσικού αερίου, έως την εκτίναξη του κόστους των λιπασμάτων, η οποία αναμένεται να οδηγήσει σε υψηλότερες τιμές τροφίμων την επόμενη χρονιά.
Αλλά όπως το έχει θέσει ο Γκάρεθ Κόουλσμιθ, επικεφαλής επιτοκίων στην Insight Investment, είναι δύσκολο να διακρίνει κανείς ποια είναι τα οφέλη από την αύξηση των επιτοκίων αναφοράς για να αντιμετωπιστούν οι παράγοντες αυτοί. «Μπορούν να το αντιμετωπίσουν; Όχι» σημείωσε. «Μπορούν να αποσύρουν την τόνωση, μπορούν να αυξήσουν τα επιτόκια, αλλά θα έπρεπε να αυξήσουν τα επιτόκια πάνω από τον πληθωρισμό. Αν συσφίξεις τη νομισματική πολιτική πολύ γρήγορα, θα προκαλέσεις κραχ», πρόσθεσε.
Eπιπρόσθετα, μόλις αποκλιμακωθούν οι διαταραχές στην εφοδιαστική αλυσίδα την επόμενη χρονιά, οι παροδικές πληθωριστικές πιέσεις μπορούν εύκολα να μετατραπούν σε παροδικό αντιπληθωρισμό ή ακόμα και αποπληθωρισμό, πρόσθεσε. Κάποιες κεντρικές τράπεζες μοιάζουν να ολιγωρούν όσον αφορά την αντιμετώπιση του πληθωρισμού, αλλά ο κίνδυνος υπερβολικής αντίδρασης είναι υπαρκτός.
Όλα αυτά αφήνουν τις αγορές μετοχών στο ιδανικό σημείο στο οποίο βρίσκονται το μεγαλύτερο μέρος του περασμένου ενάμισι έτους. Αλλά δημιουργούν τις προϋποθέσεις για ένα οδυνηρό χανγκόβερ στο μέλλον.
Αυτό ήταν «ένα πραγματικό δίλημμα για τη Fed», δήλωσε ο Ρόμπιν Μπρουκς, επικεφαλής οικονομολόγος στο Ινστιτούτο Διεθνούς Χρηματοοικονομικής. «Το βασικό σκεπτικό για το tapering είναι το ίδιο με το 2013: να αυξηθούν οι αποδόσεις των μακροπρόθεσμων treasuries ομολόγων, ώστε να είναι πιο σφιχτές οι χρηματοοικονομικές συνθήκες και να αποτραπεί η υπερθέρμανση. Επομένως, είναι ανησυχητικό ότι αυτό απλώς δεν συμβαίνει, αυξάνοντας τον κίνδυνο μιας πιο βίαιης διόρθωσης αργότερα».
Ο Άλαν Ράσκιν, αναλυτής της Deutsche Bank, σημείωσε επίσης αυτή την εβδομάδα ότι «η εκρηκτική αύξηση των τιμών των στοιχείων ενεργητικού σε συνδυασμό με νομισματικές υπερβολές και άλλα λάθη πολιτικής συνήθως έχουν άσχημη κατάληξη».
Ωστόσο, η «δίκαιη τιμωρία» είναι πιθανό να καθυστερήσει, είπε, εν μέρει επειδή οι εταιρείες είναι φορτωμένες με εξαιρετικά φθηνό χρέος και μπορούν να αντέξουν τις αυξήσεις των επιτοκίων καλύτερα από ό,τι στους προηγούμενους κύκλους, και εν μέρει επειδή τα νοικοκυριά εξακολουθούν να είναι γεμάτα με υπερβολικές αποταμιεύσεις. «Η πρόγνωση για τη βραχυπρόθεσμη διάθεση ανάληψης ρίσκου είναι πιθανώς καλύτερη από την αναμενόμενη», έγραψε.
«Οι ενέργειες της Fed το 2020, όσο απαραίτητες και αν φαίνονταν, έχουν διδάξει μια άλλη γενιά επενδυτών μετοχών ότι η Fed θα είναι εκεί για να τους καλύψει αν χρειαστεί και ότι πρέπει να αγοράζουν κάθε βουτιά», πρόσθεσε. «Ακόμη και όταν ο πληθωρισμός απογειώνεται, υπάρχει πολλή φλυαρία ότι οι μετοχές είναι η καλύτερη κατηγορία ενεργητικού για να βρει κανείς αρχικά καταφύγιο. Θα χρειαστεί είτε μια πολύ πιο αδύναμη οικονομία είτε καλύτερες εναλλακτικές λύσεις σταθερού εισοδήματος (υψηλές αποδόσεις), για να ατονήσει το θετικό κλίμα για τις μετοχές».