Η άνοδος στις τιμές του άφρυκτου καφέ μπορεί να μετατραπεί σύντομα σε κόστος που θα πληρώνουν οι καταναλωτές για την καθημερινή τους δόση καφεΐνης, σε μία ακόμα ένδειξη για το πώς οι «καυτές» αγορές εμπορευμάτων επηρεάζουν την ευρύτερη παγκόσμια οικονομία.
Οι τιμές των κόκκων του καφέ στις διεθνείς αγορές έχουν εκτιναχθεί καθώς οι καλλιέργειες στη Βραζιλία, τον κορυφαίο παραγωγό στον κόσμο, επλήγησαν από τη σφοδρότερη ξηρασία του τελευταίου αιώνα σχεδόν, οδηγώντας στο πρώτο έλλειμμα προσφοράς στην αγορά του καφέ τα τελευταία τέσσερα χρόνια.
Αντικυβερνητικές διαδηλώσεις στην Κολομβία διέκοψαν τις εξαγωγές νωρίτερα φέτος, σπρώχνοντας ακόμα υψηλότερα τις τιμές.
Στις αρχές Ιουνίου, το προθεσμιακό συμβόλαιο αναφοράς στη Νέα Υόρκη για την ποικιλία αράμπικα, μια από τις premium ποικιλίες, σκαρφάλωσε στο υψηλό 4,5 περίπου ετών του 1,70 δολαρίου τη λίβρα, σχεδόν 70% υψηλότερα σε σχέση με έναν χρόνο πριν. Οι τιμές έχουν έκτοτε διολισθήσει στο 1,50 δολάριο τη λίβρα -και πάλι μια σημαντική άνοδος σε σχέση με το 2020.
«Η καταστροφική ξηρασία είχε πραγματικά έναν σημαντικό αντίκτυπο στην καλλιέργεια του καφέ φέτος», ανέφερε ο επικεφαλής στρατηγικής για τα εμπορεύματα της Saxo Bank Όλε Χάνσεν.
Άλλα εμπορεύματα όπως το σιδηρομετάλλευμα, το καλαμπόκι και το λάδι έχουν κινηθεί όλα υψηλότερα φέτος, κάτι που σύμφωνα με τους οικονομολόγους μεταφέρεται στην πραγματική οικονομία καθώς οι παραγωγοί αυξάνουν τις τιμές με τις οποίες χρεώνουν τους καταναλωτές.
Τα καφεκοπτεία και οι αγοραστές καφέ έχουν συνήθως συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης με τους προμηθευτές τους, τα οποία τους προστατεύουν από διακυμάνσεις στην τιμή για τρεις ως και εννιά μήνες. Η χαμηλή ζήτηση για καφέ από τις καφετέριες και τα εστιατόρια λόγω των lockdown σημαίνει επίσης ότι μπορεί να έχουν ακόμα κάποια αποθέματα. Ωστόσο, όταν αυτές οι συμφωνίες με τη συγκεκριμένη τιμή λήξουν και οι οικονομίες ανοίξουν, πολλά καφεκοπτεία θα ψάξουν να υπογράψουν νέες συμφωνίας αγοράς με σημαντικά υψηλότερες τιμές καφέ, οι οποίες μπορεί στη συνέχεια να περάσουν στους καταναλωτές, στα σούπερ μάρκετ ή στις καφετέριες, λένε αναλυτές.
«Ακόμα παραδίδουμε καφέ από προηγούμενα συμβόλαια. Είναι η επόμενη ομάδα παραδόσεων που θα αρχίσει να είναι πιο ακριβή», ανέφερε ο Στέφεν Χερστ, ιδρυτής της Mercanta, η οποία εμπορεύεται ειδικές ποικιλίες καφέ για καλά καφεκοπτεία. «Οι τιμές χονδρικής και λιανικής θα αρχίσουν να επηρεάζονται κάποια στιγμή μέχρι το τέλος του έτους», πρόσθεσε.
Ο Μάρτιν Ντιμπού, αναλυτής στην Jefferies, δήλωσε ότι οι τιμές λιανικής του καφέ στην Ευρώπη είναι σταθερές στο πρώτο εξάμηνο του έτους, το οποίο καταδεικνύει ότι τα καφεκοπτεία καλύπτονταν ακόμα από τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης.
Αλλά τόνισε ότι οι τιμές μπορεί να αρχίσουν να αυξάνονται τους ερχόμενους μήνες: «Καθώς περνάει το καλοκαίρι, οι καλύψεις θα αρχίσουν να τελειώνουν».
Υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι οι υψηλότερες τιμές έχουν αρχίσει να φτάνουν στον καταναλωτή. Η Tchibo, η γερμανική αλυσίδα καταστημάτων λιανικής, ανακοίνωσε ότι θα αυξήσει τις τιμές κατά 50 σεντς ως και 1 ευρώ το κιλό από αυτό τον μήνα, ενώ η JM Smucker, η αμερικανική εταιρεία τροφίμων πίσω από τις μάρκες καφέ Folgers and Dunkin ανέφερε ότι σχεδιάζει να αυξήσει τις τιμές σε διάφορες κατηγορίες, συμπεριλαμβανομένου και του καφέ.
Για τις καφετέριες, η άνοδος στις τιμές του καφέ θα έρθει να προστεθεί στους μισθούς και σε άλλα κόστη που σκαρφαλώνουν. Ωστόσο, το κόστος του καφέ αντιστοιχεί μόνο σε ένα μικρό ποσοστό ενός καπουτσίνο ή ενός λάτε που πωλείται σε μια καφετέρια, με το νοίκι και τους μισθούς να υπερβαίνουν το μισό κόστος.
Ορισμένα καφεκοπτεία και καταστήματα λιανικής πώλησης μπορεί να περιμένουν να δουν πώς θα εξελιχθεί η οικονομική ανάκαμψη και πώς θα ανακάμψει η καταναλωτική ζήτηση, προτού αποφασίσουν να κάνουν κάποια κίνηση στις τιμές. Ενώ η ζήτηση για καφέ στο σπίτι αυξήθηκε κατά τη διάρκεια του lockdown, εξολόθρευσε τις πωλήσεις στα εστιατόρια και τα καφέ, ιδίως σε αυτά που βασίζονται στους υπαλλήλους γραφείου.
Η Nespresso, η μονάδα premium καφέ της Nestle, ανακοίνωσε ότι στις ΗΠΑ έχει υιοθετήσει μια στάση «βλέποντας και κάνοντας» και ότι περιμένει να δει για πόσο θα διατηρηθούν οι υψηλές τιμές στην αγορά του άφρυκτου καφέ.
Όσον αφορά την προσφορά, ενώ η τρέχουσα σοδειά στη Βραζιλία προβλέπεται να είναι φτωχή, η σοδειά- ρεκόρ της περσινής χρονιάς σημαίνει ότι οι παραγωγοί και οι εξαγωγείς έχουν ακόμα αποθέματα στις αποθήκες τους, ανέφερε ο Κάρλος Μέρα, αναλυτής στη Radobank, o oποίος πρόσθεσε: «Υπάρχει άπλετος καφές στη Βραζιλία».
Εντούτοις, οι σοβαρές διαταραχές που προκαλούνται στις εφοδιαστικές αλυσίδες λόγω των προβλημάτων στη ναυτιλία έχουν αναγκάσει τους παραγωγούς και τους εξαγωγείς να στοιβάζουν αποθέματα. Η έλλειψη εμπoρευματοκιβωτίων και πλοίων έχει προκαλέσει καθυστερήσεις στις παραδόσεις εμπορευμάτων και άλλων αγαθών παγκοσμίως και αποστολές που συνήθως χρειάζονται τέσσερις με έξι εβδομάδες για παράδειγμα, απαιτούν διπλάσιο χρόνο, σύμφωνα με τους διαπραγματευτές καφέ.
«Είναι μεγάλος πονοκέφαλος», είπε ο Μέρα. Υπάρχει άπλετη ποσότητα καφέ που περιμένει να μεταφερθεί από τις χώρες παραγωγούς, όπου οι διαδηλώσεις που σημειώθηκαν νωρίτερα φέτος διατάραξαν τη ροή του καφέ, πρόσθεσε.
Στην Κολομβία, για παράδειγμα, η παραγωγή αναμένεται να μείνει ανεπηρέαστη από τις επιπλοκές που προκάλεσε η πανδημία, αλλά λόγω των εγχώριων και διεθνών προβλημάτων στον εφοδιασμό, οι εξαγωγικές ροές «θα χρειαστούν τουλάχιστον δύο μήνες, ωσότου τα πράγματα επιστρέψουν στο φυσιολογικό», δήλωσε ο Ρομπέρτο Βέλεζ, CEO της Κολομβιανής Ομοσπονδίας Παραγωγών Καφέ.
Υπάρχει επίσης αβεβαιότητα και για το πώς θα διαμορφωθούν οι καταναλωτικές συνήθειες στον απόηχο της κρίσης του κορωνοϊού. Η Marex, η εταιρεία διαπραγμάτευσης εμπορευμάτων, αναμένει η κατανάλωση καφέ να ανακάμψει αργότερα φέτος, «αλλά όχι με τον ρυθμό που αυξανόταν πριν την πανδημία». «Η ζήτηση είναι το μεγαλύτερη ερώτημα. Δεν είναι τόσο ισχυρή όσο πιστεύουν κάποιοι. Είναι ανάμεικτη η εικόνα», δήλωσε ο Χερστ της Mercanta.
Εν τω μεταξύ, οι διαπραγματευτές καφέ έχουν το βλέμμα στραμμένο και στις κινήσεις των hedge funds, τα οποία συνέρρευσαν στην αγορά προθεσμιακών συμβολαίων αράμπικα, διογκώνοντας την άνοδο της τιμής. Αν και οι θέσεις τους έχουν από τότε περιοριστεί, στοιχεία της Επιτροπής Προθεσμιακών Συναλλαγών Εμπορευμάτων δείχνουν ότι κερδοσκόποι έχτισαν στις αρχές Ιουνίου μια μεγάλη καθαρή θέση long -ένα στοίχημα ότι οι τιμές θα ανέβουν- αντίστοιχη με την ετήσια παραγωγή της Κολομβίας.
«Ένα μέρος του δράματος που έχουμε δει όσον αφορά την αλλαγή της τιμής πρέπει να αποδοθεί στις τεράστιες εισροές κεφαλαίων που προέρχονται από παίκτες εκτός φυσικής αγοράς», τόνισε ο Μαξιμίλιαν Κόουπστεϊκ της Marex.