Tα εμβόλια σώζουν δύο με τρία εκατομμύρια ζωές κάθε χρόνο, αλλά για να βγουν στην αγορά απαιτούνται τεράστιες επενδύσεις, πολύπλοκες επιστημονικές γνώσεις και συμβόλαια με απόρρητους όρους.
Πριν από την πανδημία του νέου κορωνοϊού ελάχιστοι έδιναν σημασία στα επιχειρηματικά μοντέλα πίσω από τα εμβόλια. H παγκόσμια φαρμακευτική αγορά είχε αξία $1,3 τρισ. το 2019 και τα εμβόλια αντιστοιχούσαν μόλις στο 3%, φέρνοντας έσοδα $33 δισ.
Πώς λειτουργούν τα οικονομικά των εμβολίων; Ποιος τα χρηματοδοτεί; Πόσο προσοδοφόρα είναι; Θα διαταράξει η πανδημία τη δομή της αγοράς των εμβολίων;
Μέχρι πρόσφατα, υπήρχαν μόνο τέσσερις «μεγάλοι» παίκτες στην αγορά εμβολίων, η GlaxoSmithKline, η Merck, η Pfizer και η Sanofi. Αντιστοιχούσαν στο 90% των εσόδων της αγοράς εμβολίων το 2019. Αλλά ακόμα και γι' αυτούς τους ηγέτες της αγοράς, η διαδικασία της εξέλιξης ενός εμβολίου έχει συχνά κόστος και χρειάζεται πάνω από μια δεκαετία για να ολοκληρωθεί.
Το κόστος εξέλιξης ενός εμβολίου κυμαίνεται από κάποιες εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ μέχρι κάποια δισεκατομμύρια. «Μέχρι τη δημιουργία της Παγκόσμιας Συμμαχίας για τα Εμβόλια (GAVI) κοντά στο 2000 δεν υπήρχε αγοραστική δύναμη για να δοθούν αυτά τα εμβόλια στα παιδιά που τα είχαν περισσότερο ανάγκη» τονίζει ο Μπιλ Γκέιτς. «Στις αρχές του 2000 πάνω από 10 εκατ. παιδιά κάτω των 5 ετών πέθαιναν κάθε χρόνο. Ως το 2016 ο αριθμός αυτός είχε πέσει κάτω από τα 5 εκατομμύρια» προσθέτει.
H πανδημία ωστόσο δημιούργησε την ευκαιρία για την εμφάνιση νέων παικτών στην αγορά των εμβολίων. «Επενδύσαμε γύρω στα $3 δισ. τα τελευταία 10 χρόνια, για να φτάσουμε την τεχνολογία σε αυτό το σημείο», υποστηρίζει ο CEO της Moderna, της εταιρείας η οποία εξέλιξε μαζί με τη Pfizer εμβόλιο κατά του κορωνοϊού που χρησιμοποιεί τεχνολογία mRNA.
Στο παραπάνω βίντεο των Financial Times ο Μπιλ Γκέιτς, ο CΕΟ της Moderna και κορυφαίοι επιστήμονες αναλύουν διεξοδικά πώς μπορεί να εξελιχθεί η αγορά των εμβολίων μετά το σοκ της πανδημίας.