Οι αγορές πάσχουν από το σύνδρομο του «βραστού βατράχου». Οι επενδυτές έχουν ειδικευτεί στο να αγνοούν τα προειδοποιητικά σημάδια σαν το παροιμιώδες αμφίβιο στην κατσαρόλα με το νερό που σιγοβράζει, το οποίο δεν αναγνωρίζει τον κίνδυνο παρά μόνο όταν είναι πολύ αργά. Αλλά σχεδόν σε καθημερινή βάση, κάτι εξωπραγματικό συμβαίνει που μας υπενθυμίζει ότι ο πυρετός των ριψοκίνδυνων στοιχημάτων μπορεί να αρχίζει να βγαίνει εκτός ελέγχου.
Οι πιο επιφυλακτικοί επενδυτές εκεί έξω είναι εξαιρετικά ανήσυχοι για δέκα σχεδόν μήνες και έχουν «φάει πολύ ξύλο» μέχρι τώρα. Οι παγκόσμιες αγορές μετοχών έχουν πραγματοποιήσει άλμα 74% από τα τέλη Μαρτίου.
Το στοίχημα ότι οι αποτιμήσεις των στοιχείων ενεργητικού θα υποχωρήσουν ευθυγραμμιζόμενες με τη ζοφερή οικονομική εικόνα παγκοσμίως αποδείχθηκε άστοχο δεδομένης της τρομακτικής στήριξης από τις κεντρικές τράπεζες. Οι διαχειριστές κεφαλαίων έχουν εν πολλοίς αρχίσει να βλέπουν πέρα από την πανδημία η οποία συνεχίζει να γεμίζει τα νοσοκομεία και να περιορίζει δραματικά την οικονομική δραστηριότητα σε όλο τον κόσμο. Η πίστη στα εμβόλια έχει πλέον τον πρώτο λόγο.
Οι αισιόδοξοι επισημαίνουν αρκετά εύλογα πως μόλις κάνουμε όλοι το εμβόλιο, όσοι από εμάς είχαν την τύχη να συσσωρεύσουν αποταμιεύσεις τον τελευταίο χρόνο, ανυπομονούν να βγουν έξω για ένα γεύμα, να βρεθούν με φίλους σε ένα μπαρ, να πάνε διακοπές ή να γεμίσουν την ντουλάπα με ρούχα τα οποία θα πηγαίνουν καλύτερα στις κάπως πιο γεμάτες σιλουέτες μας. Οι εταιρείες θα πρέπει να εργαστούν εντατικά για να καλύψουν τη ζήτηση και οι κεντρικές τράπεζες δεν βιάζονται να χαλάσουν την όποια ανάκαμψη, όπως μας υπενθύμισε πρόσφατα ο πρόεδρος της Fed, Τζερόμ Πάουελ.
Αλλά και πάλι, όπως θα έλεγε και ο Άλαν Γκρίνσπαν, ο προκάτοχος του κ. Πάουελ, οι εστίες «αφρού» χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής. Μία είναι η εκτίναξη της κερδοσκοπικής συμπεριφοράς μεταξύ των μικροεπενδυτών στις αγορές μετοχών, ειδικά στις ΗΠΑ. Η έκρηξη στον χώρο αυτό προσέλκυσε περισσότερο το ενδιαφέρον το περασμένο καλοκαίρι, όταν ο όχλος με μότο «οι μετοχές πάνε μόνο πάνω» επέδειξε μεγαλύτερη γενναιότητα (ή προνοητικότητα) στο να αγοράσει στα χαμηλά (buy the dip) από πολλούς πιο νηφάλιους επαγγελματίες διαχειριστές κεφαλαίων.
Αλλά δεν έχει φύγει. Κάθε άλλο. Τα στοιχεία από τη Vanda Research δείχνουν ότι οι αγορές μετοχών από μικροεπενδυτές συνεχίζονται ακάθεκτες τη νέα χρονιά. Τις πρώτες δύο εβδομάδες του 2021 μπορούν μάλιστα να ανταγωνιστούν τις πιο φρενήρεις εβδομάδες της περασμένης χρονιάς, δείχνουν τα στοιχεία, και αυτό προτού μπουν στους λογαριασμούς των αμερικανικών τραπεζών οι επόμενες επιταγές από το πακέτο τόνωσης.
Οι αγορές επικεντρώνονται σε μια πολύ μικρή ομάδα μετοχών, ειδικά στον τομέα των ηλεκτρικών οχημάτων. Η Tesla παραμένει αγαπημένη επιλογή. Το ιλιγγιώδες 900% ράλι από την αρχή του περασμένου έτους μπορεί να μην οφείλεται αποκλειστικά στους μικροεπενδυτές που στοιχηματίζουν την επιταγή που έλαβαν από το πακέτο τόνωσης, αλλά είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι δεν έχει βοηθήσει. Ομοίως, οι μικρές μετοχές που είναι δημοφιλείς στους περιστασιακούς επενδυτές έχουν ιδιαίτερη πέραση. Ανάλυση της Themis Trading δείχνει ότι το trading μετοχών αξίας μικρότερης του 1 δολαρίου αντιστοιχούσε σχεδόν στο ένα πέμπτο όλου του trading μετοχών στις ΗΠΑ στις 11 Ιανουαρίου.
Το ξέφρενο ράλι του bitcoin – 300% πέρυσι και επιπλέον 35% τις πρώτες ημέρες του 2021 – είναι ένα ακόμα σύμπτωμα ενός πανίσχυρου κύματος ενθουσιασμού των μικροεπενδυτών, παρά τις ολοένα και πιο αισθητές προειδοποιήσεις των φορέων άσκησης πολιτικής.
H πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Κριστίν Λαγκάρντ, ξεσπάθωσε ενάντια στα όσα «περίεργα» συμβαίνουν στα κρυπτονομίσματα και οι βρετανικές ρυθμιστικές αρχές διατήρησαν τη σύσταση τους προς τους επενδυτές ότι όποιος στοιχηματίζει σε αυτά πρέπει να είναι έτοιμος να χάσει όλα του τα χρήματα. Αλλά ένας influencer στο TikTok έχει μαζέψει μισό εκατομμύριο followers μαντεύοντας τα επόμενα βήματα στην τρελή κούρσα του bitcoin μέσω της αστρολογίας.
Αποτελεί αυτό λόγο για τους επαγγελματίες διαχειριστές κεφαλαίων να στοιχηματίσουν τώρα σε μια πτώση;
Όχι. Αλλά αν και όποτε έρθει η ημέρα της κρίσης, θα το θυμόμαστε σαν έναν περίεργο πυρετό. Όπως προειδοποίησε ο Τζέρεμι Γκράνθαμ, ο διάσημος ιδρυτής της GMO, στο δημοφιλές ετήσιο σημείωμα του προς τους επενδυτές, «η πραγματικά τρελή επενδυτική συμπεριφορά ιδίως όταν αφορά άτομα είναι ένα από τα πιο αξιόπιστα σημάδια για μη βιώσιμες φούσκες.
H ριψοκίνδυνη συμπεριφορά δεν αφορά φυσικά μόνο άτομα. Μια εταιρεία λευκής επιταγής ή Spac, ανακοίνωσε αυτή την εβδομάδα σχέδια για να εισάγει τη Bakkt Holdings στο χρηματιστήριο. Η Bakkt, μια πλατφόρμα κρυπτονομισμάτων, είχε μηδενικούς πελάτες την περασμένη χρόνια, όπως φαίνεται από την αίτηση που υποβλήθηκε στις ρυθμιστικές αρχές. Ελπίζει να ανεβάσει το νούμερο αυτό στα 30 εκατομμύρια μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια. Σύμφωνα με την ιδιοκτήτρια της Intercontinental Exchange η αξία της θα ανέρχεται την περίοδο της εισαγωγής στα 2 δισ. δολάρια.
Οι διαχειριστές κεφαλαίων αναζητούν απεγνωσμένα μέρη για να παρκάρουν τα χρήματά τους. Η χαμηλού κόστους αεροπορική Wizz Air, η οποία μόλις κατέγραψε βουτιά 80% στον αριθμό των επιβατών, εξέδωσε αυτή την εβδομάδα τριετές ομόλογο με κουπόνι λίγο πάνω από το 1%.
Οι τραπεζίτες λένε ότι οι δανειστές δεν ήταν ποτέ σε καλύτερη θέση. Αλλά και πάλι αυτός δεν είναι λόγος να στοιχηματίσετε όσα έχετε σε ένα κραχ.
Ο εφησυχασμός, όμως, είναι ξεκάθαρος κίνδυνος.