Ο Κασέμ Σουλεϊμανί, ο γιός ενός εργάτη ο οποίος έγινε ο πιο επιφανής στρατιωτικός του Ιράν και ο άνθρωπος ο οποίος ήταν υπεύθυνος για την εμπλοκή της Ισλαμικής Δημοκρατίας σε μια σειρά καταστροφικών πολέμων στη Μέση Ανατολή, πέθανε μετά από στοχευμένη αεροπορική επίθεση των ΗΠΑ.
Στον απόηχο του θανάτου του, Ιρανοί πολιτικοί δήλωσαν ότι για τον Σουλεϊμανί θα ήταν όνειρο να βρει «μαρτυρικό θάνατο» από τις ΗΠΑ, τον κύριο αντίπαλο του Ιράν, τον οποίο είχε προσπαθήσει να υπονομεύσει στη Μέση Ανατολή τις δύο περίπου δεκαετίες που ηγούνταν της επίλεκτης Δύναμης Κουντς.
Ένας από τους πιο διαβόητους στρατιωτικούς διοικητές του Ιράν τις τελευταίες δεκαετίες, ο 62χρονος θεωρούνταν εδώ και καιρό ως το σύμβολο των φιλοδοξιών της χώρας στην περιοχή. Βρισκόταν τόσο κοντά στον ανώτατο ηγέτη του Ιράν που τον έβλεπε σαν γιο του.
Ο Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ είπε ότι ο θάνατος ήταν «πικρός» για το Ιράν αλλά υποσχέθηκε εκδίκηση, η οποία θα τον καταστήσει ακόμα «πιο πικρό» για τις ΗΠΑ.
Για τους εχθρούς του, ο Σουλεϊμανί ήταν υπεύθυνος για παρεμβάσεις σε όλη τη Μέση Ανατολή, κυρίως στο Ιράκ, τη Συρία και τον Λίβανο, όπου δημιούργησε και ανέθρεψε δυνάμεις αντιπροσώπων για να πολεμήσουν κατά των ΗΠΑ και των υποστηριζόμενων από το Ισραήλ δυνάμεων. Την Παρασκευή, στον απόηχο της επίθεσης που σκότωσε αυτόν και έναν ηγέτη ιρακινής πολιτοφυλακής που στηριζόταν από το Ιράν, το Πεντάγωνο κατηγόρησε τον Σουλεϊμανί «ότι ανέπτυσσε σχέδια επίθεσης σε Αμερικανούς διπλωμάτες στο Ιράκ» και ανέφερε ότι αμερικανικές δυνάμεις ανέλαβαν «αποφασιστική αμυντική δράση» μετά από «εντολή του προέδρου».
Αλλά για τους Ιρανούς, ακόμα και αυτούς που αντιμάχονταν τις περιφερειακές και αμυντικές πολιτικές που προωθούσε ο Σουλεϊμανί, αποτελεί πηγή εθνικής υπερηφάνειας. Πολλοί Ιρανοί αποδίδουν την ήττα του ISIS στη Συρία και το Ιράκ στις πολιτικές του Σουλεϊμανί, καθώς και το γεγονός ότι το Ιράν έχει παραμείνει ασφαλές, παρά τη γενικότερη αναταραχή στην περιοχή.
Παιδί μιας φτωχής οικογένειας από το απομακρυσμένο, ορεινό χωριό Κανάτ-ε Μάλεκ, στην περιοχή Κερμάν στο νότιο Ιράν, έφυγε από το σπίτι στα 12 για να εργαστεί στην οικοδομή. Όταν ξέσπασε ο πόλεμος με το Ιράκ το 1980, ο Σουλεϊμανί, ο οποίος μόλις είχε μπει στα 20, μάζεψε μια ομάδα νεαρών ανδρών από το χωριό του για να κατευθυνθούν στην πλούσια σε πετρέλαιο περιοχή του Κουζεστάν και να πολεμήσουν.
«Ξεχώρισα τον Σουλεϊμανί επειδή από μια προσωπική πρωτοβουλία αποφάσισε να δημιουργήσει μια ομάδα για να πολεμήσει κατά του Ιράκ» ανέφερε ο Χοσσέιν Μαράσι, φίλος του Σουλεϊμανί και πρώην κυβερνητικός αξιωματούχος, ο οποίος τον συνάντησε πρώτη φορά το 1981 στα πεδία μάχης του νότιου Ιράν.
«Η ομάδα αυτή μεγάλωσε και μετατράπηκε σε ταξιαρχία η οποία υπάρχει ακόμα ως μεγάλη στρατιωτική μονάδα» σημείωσε. «Το δυνατό του σημείο ήταν η δημιουργικότητα του στην τακτική και τη στρατηγική, η οποία τον βοήθησε να ξεπεράσει αδιέξοδα, ενώ παρέμενε πάντοτε ένας προσηνής και ταπεινός χαρακτήρας, καθώς και ένας στιβαρός και γενναίος διοικητής».
Αφού ανέβηκε στην ιεραρχία του ιρανικού στρατού, ο Σουλεϊμανί τοποθετήθηκε το 1997 στη θέση του επικεφαλής της Δύναμης Κουντς, η οποία είναι υπεύθυνη για στρατιωτικές επιχειρήσεις των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης στο εξωτερικό.
Εδραίωσε τη φήμη του με επιχειρήσεις όπως η στήριξη του Ιράν στη σιιτική Χεζμπολάχ του Λιβάνου κατά τη διάρκεια του πολέμου των 33 ημερών με το Ισραήλ το 2006. Πολέμησε το ISIS στο Ιράκ και τη Συρία αντιγράφοντας ένα μοντέλο που καθιέρωσε στο Ιράν στον απόηχο της ισλαμικής επανάστασης του 1979 – δημιουργώντας εθελοντικές πολιτοφυλακές που υποκινούνταν από ιδεολογικά κίνητρα.
Δυνάμεις όπως η Χασντ αλ-Σααμπί ή Μονάδες Λαϊκής Κινητοποίησης στο Ιράκ – οι οποίες κατηγορήθηκαν για την επίθεση στην πρεσβεία των ΗΠΑ στη Βαγδάτη αυτή την εβδομάδα – και η Τζάις αλ-Σα’μπι στη Συρία διαδραμάτισαν κομβικό ρόλο στις μάχες οι οποίες ακολούθησαν.
Μια βαθιά ιδεολογική φιγούρα, η αντίληψη του Σουλεϊμανί για τον κόσμο διαμορφώθηκε στο πεδίο της μάχης – ήταν διαρκώς έτοιμος για πόλεμο, πεπεισμένος ότι η εχθρότητα ανάμεσα στο Ιράν και στις ΗΠΑ δεν θα επιλυθεί ποτέ.
Αφότου ο Ντόναλντ Τραμπ απέσυρε τις ΗΠΑ από την πυρηνική συμφωνία τον Μάιο του 2018 και απείλησε το Ιράν με στρατιωτική δράση, ο Σουλεϊμανί έστειλε μια προειδοποίηση στον Αμερικανό πρόεδρο. «Τραμπ, τζογαδόρε! Σου λέω ότι είμαστε κοντά σου σε μέρη που δεν μπορείς καν να σκεφτείς. Είμαστε ένα μαρτυρικό έθνος» τόνισε, σε κάποιες από τις πιο σκληρές δηλώσεις που έκανε εναντίον του Αμερικανού προέδρου. «Εγώ και η Δύναμη Κουντς μπορούν να σε νικήσουν. Δεν υπάρχει ούτε μια νύχτα που να κοιμόμαστε χωρίς να σκεφτόμαστε πως θα σε καταστρέψουμε».
H εμπειρία του από τον πόλεμο Ιράν-Ιράκ όπου δεκάδες χιλιάδες Ιρανοί σκοτώθηκαν και δέχθηκαν επιθέσεις με χημικά όπλα τον καθόρισε. Αποφάσισε να μην επιτρέψει να δεχτούν ξανά επίθεση τα ιρανικά σύνορα. Παρά την εχθρότητά του για τις ΗΠΑ, αναλυτές υποστηρίζουν ότι ήθελε να αποφύγει άμεση σύγκρουση. Αντίθετα, διατηρούσε δυνάμεις αντιπροσώπων στο Ιράκ, το Λίβανο, τη Συρία και την Υεμένη στην πρώτη γραμμή της μάχης κατά της Ουάσιγκτον.
Μολονότι τις τελευταίες δεκαετίες η ιρανική πολιτική ζωή σπαράσσεται από διαμάχες μεταξύ σκληροπυρηνικών συντηρητικών και μεταρρυθμιστών, ο Σουλεϊμανί είχε κρατήσει αποστάσεις από την εγχώρια πολιτική. Ακόμα και οι μεταρρυθμιστές οι οποίοι ήταν αντίθετοι στις παρεμβάσεις του Ιράν στην περιοχή αντιμετώπιζαν τον Σουλεϊμανί με τεράστιο σεβασμό. Ο πρώην μεταρρυθμιστής πρόεδρος, ο Μοχάμεντ Κατάμι, χαρακτήρισε τον θάνατό του ως «μια τεράστια απώλεια για το Ισλάμ και το Ιράν». Ο Μοχάμεντ Αλί Αμπτάχι, πρώην μεταρρυθμιστής αντιπρόεδρος, δήλωσε: «Δεν τον είδαμε ποτέ ως απειλή καθώς ήταν διακομματικός και συμπεριφερόταν ως εθνική φιγούρα».
Τον περασμένο Μάριο, ο ανώτατος ηγέτης τίμησε τον Σουλεϊμανί με το υψηλότερο στρατιωτικό μετάλλιο της χώρας. Καθώς καρφίτσωνε το μετάλλιο Ζολφαγκάρ, ο ανώτατος ηγέτης του ευχήθηκε «μαρτυρικό θάνατο», λόγια τα οποία εκλήφθηκαν ως νύξη πως οι Φρουροί, μια δύναμη 120.000 περίπου στρατιωτών και εκατομμυρίων εθελοντικών δυνάμεων, μπορούσαν να επιβιώσουν και χωρίς τον Σουλεϊμανί.
Υπάρχουν φόβοι ότι ο θάνατός του μπορεί να πυροδοτήσει συγκρούσεις σε όλη την περιοχή. Ως απόδειξη της επιρροής στη χώρα του και έξω από αυτήν – με τη δημιουργία πολιτοφυλακών – το πρώτο κύμα αντιδράσεων στο θάνατό του θα είναι ορατό στους δρόμους.
«Δεν λειτουργεί με τον παλιό τρόπο με βάση τον οποίο θα έπρεπε να πάρουν εκδίκηση οι ίδιοι οι Φρουροί» δήλωσε στην τηλεόραση την Παρασκευή, ο Ρεζά Μογκχανταμφάρ, σύμβουλος των Φρουρών. «Σήμερα εκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο είναι έτοιμοι για αυτή την εκδίκηση» πρόσθεσε.