Η εκτέλεση του προϋπολογισμού 2024 τον Ιανουάριο φαινομενικά είναι εντυπωσιακή. Πρωτογενές πλεόνασμα 2,1 δισ. ευρώ σε τροποποιημένη ταμειακή βάση έναντι στόχου για πλεόνασμα 1,1 δισ. ευρώ, με τα φορολογικά έσοδα να ξεπερνούν τα 5,6 δισ. ευρώ, με υπέρβαση 461 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο.
Οπως σημειώνει η Ελενα Λάσκαρη, οι επιδόσεις αυτές θα ήταν ικανές να καλλιεργήσουν ένα κύμα προσδοκιών νέων παροχών από διάφορες επαγγελματικές και κοινωνικές ομάδες. Ίσως γι’ αυτό το ΥΠΕΘΟ έσπευσε προκαταβολικά να διευκρινίσει ότι περίπου 750 εκατ. ευρώ από την υπέρβαση στο πλεόνασμα αφορά ετεροχρονισμένες εισπράξεις, οι οποίες είτε δεν επηρεάζουν το δημοσιονομικό αποτέλεσμα είτε επηρεάζουν το δημοσιονομικό αποτέλεσμα του 2023 και όχι του 2024.
Πράγματι: Το 2023 έχει κλείσει με υψηλότερο πρωτογενές πλεόνασμα από τον στόχο του 1,1% και το οικονομικό επιτελείο περιμένει τον Απρίλιο για να καταγραφεί το τελικό ποσοστό από τη Eurostat. O Ιανουάριος έχει πάει καλύτερα στο σκέλος των δημόσιων εσόδων από ό,τι αναμενόταν (σ.σ. και ο πήχης ήταν ψηλά στα 5,2 δισ. ευρώ), κυρίως εξαιτίας των φορολογικών εσόδων. Παρ’ όλα αυτά, το «βήμα παραπάνω» για την ενίσχυση των αγροτών δεν έγινε.
Τι τους προβληματίζει στο οικονομικό επιτελείο; Κατ' αρχάς το όποιο υπερβάλλον πλεόνασμα στον προϋπολογισμό του 2023 δεν «μεταφέρεται» στο 2024. Υπάρχει θετικός αντίκτυπος λόγω carry over στον φετινό προϋπολογισμό αλλά αυτό πρέπει να καταγραφεί και στην πράξη.
Πρώτον, σημαντικό μέρος των εσόδων του Ιανουαρίου αφορά στον προϋπολογισμό του 2023 (σ.σ. είναι κυρίως οι δόσεις ΕΝΦΙΑ και φόρου εισοδήματος καθώς και τα τέλη κυκλοφορίας για όσους πλήρωσαν μέσα στον Ιανουάριο).
Δεύτερον, ο προϋπολογισμός του 2024 έχει ήδη επιβαρυνθεί με περίπου 210 εκατ. ευρώ τα οποία δεν είχαν προϋπολογιστεί, αφενός, για το επίδομα των νεογέννητων και αφετέρου, για την επιστροφή του ειδικού φόρου κατανάλωσης στους αγρότες. Άρα, η όποια υπέρβαση, σε μεγάλο βαθμό, έχει δαπανηθεί.
Αν θα υπάρξει περαιτέρω βελτίωση στα δημόσια οικονομικά, το οικονομικό επιτελείο θα εξετάσει το ενδεχόμενο διορθωτικών κινήσεων. Όμως, αυτό που προβληματίζει ήδη είναι ο ρυθμός με τον οποίο αυξάνονται οι δαπάνες ειδικά στους φορείς της γενικής κυβέρνησης. Τώρα μάλιστα που «ξεκλείδωσαν» μισθοί και συντάξεις ύστερα από 12 χρόνια, η αύξηση των δαπανών γίνεται αισθητή.
Όσο για τα σενάρια περί επιδόματος Πάσχα και ενόψει Ευρωεκλογών, καλύτερα να κρατάμε μικρό καλάθι…