Stratfor: Τα γεωπολιτικά «στοιχήματα» του 2014

Η Ελλάδα θα παραμείνει από τις πιο ευάλωτες χώρες της Ε.Ε. και το 2014 και ενδέχεται να χρειαστεί και νέα βοήθεια, τονίζει η Stratfor στις ετήσιες προβλέψεις της για το νέο έτος.

Σε διεθνές επίπεδο, η πιο σημαντική εξέλιξη το 2014 θα είναι η επαναπροσέγγιση των ΗΠΑ με το Ιράν. Είναι κάτι που η Stratfor είχε προβλέψει πριν από μία δεκαετία, όταν οι ΗΠΑ έλαβαν την απόφαση να εισβάλουν στο Ιράκ και να ανατρέψουν τον Σαντάμ Χουσεΐν, οδηγώντας τη Βαγδάτη πιο κοντά στην αγκαλιά της Τεχεράνης.

Από τον ιρακινό εμφύλιο πόλεμο μέχρι τον πόλεμο στη Συρία, οι ΗΠΑ είναι αντιμέτωπες με μια μεγάλη ανισορροπία δυνάμεων στην περιοχή, ενώ προσπαθούν να μείνουν μακριά από νέες εμπλοκές στον ισλαμικό κόσμο. Τη χρονιά αυτή οι ΗΠΑ θα προσπαθήσουν να αποκαταστήσουν την ισορροπία δυνάμεων, αναπτύσσοντας τη σχέση τους με το Ιράν. Θα είναι μια δύσκολη διαδικασία και θα υπάρξουν στιγμές που η όλη διαπραγμάτευση θα μοιάζει έτοιμη να καταρρεύσει. Ωστόσο, η Stratfor εκτιμά ότι η διπλωματική αποκλιμάκωση μεταξύ των ΗΠΑ και του Ιράν θα προχωρήσει.

Η Σαουδική Αραβία, το Ισραήλ και η ισλαμική επαναστατική φρουρά του Ιράν θα εκφράσουν με διάφορους τρόπους τη δυσαρέσκειά τους για τις συνομιλίες αυτές, χωρίς ωστόσο να καταφέρουν να τις εκτροχιάσουν. Η Τουρκία θα εξελιχθεί σταδιακά στο γεωπολιτικό αντίβαρο του Ιράν, αλλά προς το παρόν είναι αναγκασμένη να διατηρεί καλές σχέσεις με τη Βαγδάτη και την Τεχεράνη, καθώς αντιμετωπίζει τις πολιτικές αναταραχές στο εσωτερικό.

Η Ρωσία γνωρίζει πως η ανάπτυξη της σχέσης των ΗΠΑ με το Ιράν θα φέρει και πάλι τις ΗΠΑ στο κατώφλι της. Συνεπώς, με τον χρόνο να κυλά αντίστροφα, η Ρωσία θα επικεντρωθεί φέτος στην εδραίωση των κερδών που έχει αποκομίσει στην πρώην σοβιετική περιφέρεια, από τον Καύκασο, στην κεντρική και ανατολική Ευρώπη. Η Μολδαβία και η Γεωργία θα έχουν πιθανότατα την ίδια τύχη με την Ουκρανία, καθώς προσπαθούν να προσεγγίσουν την Ευρώπη, ενάντια στις επιθυμίες της Μόσχας.

Η Γερμανία θα προσπαθήσει να θέσει κάποια όρια στη Μόσχα στην κεντρική Ευρώπη, αλλά ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν γνωρίζει πως το Βερολίνο ανησυχεί περισσότερο να διατηρήσει την ακεραιότητα της ευρωζώνης. Η πόρτα θα είναι ανοιχτή για έναν συμβιβασμό μεταξύ της Μόσχας και του Βερολίνου για μια σειρά ζητήματα, από την Ουκρανία μέχρι τη διαμάχη της Ευρώπης με τη Ρωσία για την ενέργεια.

Στην Ευρώπη, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει τα μέσα για να αποτρέψει το 2014 μια νέα κρίση στο χρηματοπιστωτικό σύστημα και στο δημόσιο χρέος, αλλά η ανεργία θα εξακολουθήσει να είναι ιδιαίτερα υψηλή σε πολλές χώρες και η στρόφιγγα του δανεισμού θα παραμείνει σφιχτή. Οι εντάσεις από την οικονομική κρίση θα γίνουν εμφανείς με τη σταδιακή άνοδο των εθνικιστικών και των ευρωσκεπτικιστικών κομμάτων. Καθώς οι ομάδες αυτές αυξάνουν την επιρροή τους στην Ευρώπη, οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που προωθεί η γραφειοκρατία των Βρυξελλών για τη διαχείριση της σημερινής κρίσης και των μελλοντικών θα έρθουν αντιμέτωπες με σοβαρά εμπόδια.

Η ιστορία αυτή είναι γνώριμη για την Κίνα, η οποία αυτήν τη χρονιά εισέρχεται στο πολύ δύσκολο στάδιο της εφαρμογής ενός σχεδίου για την αναμόρφωση της οικονομίας της από ένα εξαγωγικό μοντέλο προς μια πιο ισορροπημένη δομή, που θα ενθαρρύνει την εγχώρια ανάπτυξη. Η πρόοδος στις μεταρρυθμίσεις θα είναι αναγκαστικά αργή και σταδιακή, καθώς το Κόμμα εξετάζει τους πολιτικούς και κοινωνικούς κινδύνους που απορρέουν από κάθε κίνηση. Με την Κίνα να βλέπει πως είναι αναγκασμένη να προσαρμοστεί πολιτικά, το Κόμμα ενδέχεται να θυσιάσει τη συλλογική διαδικασία λήψης αποφάσεων για μια επιστροφή στο μοντέλο του ισχυρού ηγέτη υπό τον πρόεδρο Xi Jinping.

Η Λιβύη, η Νιγηρία και η Κολομβία επιφυλάσσουν σημαντικές ειδήσεις για τους επενδυτές στην αγορά εμπορευμάτων το 2014. Η Νιγηρία είναι αντιμέτωπη με μια πολύ βίαιη χρονιά εν όψει των εκλογών, ενώ η Κολομβία θα έρθει σε συμβιβασμό με τον FARC. Παρά τις προβλέψεις της αγοράς για την επανεκκίνηση της παραγωγής πετρελαίου της Λιβύης, θα πρέπει να αναμένονται μεγάλες μεταπτώσεις στην παραγωγή και στις εξαγωγές. Η Τρίπολη θα δώσει μάχη για να ενώσει στρατιωτικές ομάδες, φυλές και τοπικές δυνάμεις για τον περιορισμό των οπλισμένων ομάδων ανταρτών, οι οποίες θα χρησιμοποιήσουν απειλές κατά της ενεργειακής δομής της χώρας για να κρατήσουν τη θέση τους.

* Δείτε αναλυτικά τις εκτιμήσεις για την Ευρώπη, τη Ρωσία και τη Μέση Ανατολή στη στήλη «δεξιά».