Stratfor: Μικρές οι πιθανότητες πετυχημένης ουκρανικής αντεπίθεσης

Ουκρανία

Μια επίθεση του Κιέβου στη νότια Ουκρανία με επίκεντρο τον χερσαίο διάδρομο της Κριμαίας είναι απίθανο να αλλάξει τη στρατηγική πορεία του πολέμου. Το Κίεβο θα εντείνει σημαντικά τις επιθετικές επιχειρήσεις κατά το δεύτερο τρίμηνο και θα προσπαθήσει να κερδίσει έδαφος προς τον χερσαίο διάδρομο της Κριμαίας, λόγω της ανησυχίας του ότι κινδυνεύει να παγιδευτεί σε έναν μακροχρόνιο πόλεμο φθοράς.

Φοβάται ότι θα εξαρτηθεί από τη δυτική υποστήριξη, η οποία δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένη, δεδομένης της εσωτερικής πολιτικής έντασης στη Δύση, και γνωρίζει ότι το πάγωμα της σύγκρουσης κοντά στις τρέχουσες γραμμές μάχης θα σήμαινε εκ των πραγμάτων την αποδοχή σημαντικής απώλειας εδαφών.

Ο σημαντικότερος παράγοντας για την εξέλιξη αυτών των προσπαθειών θα είναι η ποσότητα, η ποιότητα και ο χρόνος των παραδόσεων όπλων στην Ουκρανία από τη Δύση, κυρίως πυρομαχικών πυροβολικού, πυρομαχικών ακριβείας και σύγχρονων τεθωρακισμένων οχημάτων.

Η Ουκρανία θα λάβει αυξανόμενο αριθμό σύγχρονων δυτικών αρμάτων μάχης, αλλά είναι απίθανο να λάβει προηγμένα δυτικά αεροσκάφη ή σημαντικές ποσότητες πυρομαχικών που αυξάνουν το βεληνεκές κρούσης της.

Παρά τη συνεχιζόμενη αυτή δυτική υποστήριξη, η πολύ μεγαλύτερη πυκνότητα δυνάμεων στην πρώτη γραμμή του μετώπου σε σύγκριση με τα προηγούμενα στάδια του πολέμου θα καταστήσει πολύ δύσκολο για την Ουκρανία να κερδίσει σημαντικό έδαφος, πόσο μάλλον να πετύχει μια «επανάσταση» ικανή να αλλάξει αποφασιστικά τη στρατηγική τροχιά του πολέμου υπέρ του Κιέβου, κάτι που θα απαιτούσε τον εκτοπισμό των ρωσικών στρατευμάτων εξ ολοκλήρου από τον χερσαίο διάδρομο της Κριμαίας.

Η Ρωσία και η Λευκορωσία μπορεί να προβούν σε προκλήσεις αντιπερισπασμού κατά μήκος των βόρειων συνόρων της Ουκρανίας, αλλά μια νέα χερσαία επίθεση από τη Λευκορωσία δεν θα συμβεί. Η αυξημένη ένταση των μαχών θα αποκλείσει οποιαδήποτε επανάληψη των συνομιλιών για κατάπαυση του πυρός.

Ρωσία

Αν και η Ρωσία πιθανότατα δεν θα ανακοινώσει νέο γύρο επιστράτευσης κατά τη διάρκεια του τριμήνου, ένας ανεπαρκής αριθμός εθελοντών και οι συνεχιζόμενες δυτικές παραδόσεις όπλων στην Ουκρανία θα μπορούσαν να αλλάξουν τον υπολογισμό της Μόσχας αργότερα φέτος.

Με τη βεβαιότητα ότι οι σημερινές δυνάμεις του μπορούν να κρατήσουν τη γραμμή στη νοτιοανατολική Ουκρανία, το Κρεμλίνο πιθανότατα θα παραιτηθεί από περαιτέρω επίσημα μέτρα επιστράτευσης κατά τη διάρκεια του τριμήνου, παρόμοια με το αρχικό κύμα των 320.000 που ισχυρίστηκε ότι θα εισάγει στα τέλη του 2022.

Έχοντας συνείδηση της αντιδημοφιλίας αυτού του μέτρου και θέλοντας να αποφύγει την περιττή αποσταθεροποίηση της οικονομίας του, το Κρεμλίνο θα διατάξει αντ' αυτού τις περιφέρειες της Ρωσίας να εγγράψουν εθελοντές και στρατεύσιμους για υπηρεσία με σύμβαση, χρησιμοποιώντας στρατολογημένους από το εξωτερικό για να καλύψει τις εναπομένουσες ελλείψεις σε ανθρώπινο δυναμικό.

Ωστόσο, επειδή αυτή η ανανεωμένη προσπάθεια στρατολόγησης εθελοντών είναι απίθανο να αποδώσει επαρκές ανθρώπινο δυναμικό, το Κρεμλίνο θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει την επίθεση της Ουκρανίας ως δικαιολογία για περαιτέρω επίσημα μέτρα επιστράτευσης προς το τέλος του τριμήνου.

Ακόμη και αν η Μόσχα απορρίψει μια περαιτέρω επιστράτευση κατά τη διάρκεια του τριμήνου, τέτοια μέτρα θα γίνουν πιο πιθανά αργότερα μέσα στο έτος, καθώς η Μόσχα επιδιώκει τελικά να αυξήσει τις επιθετικές της ενέργειες και να καταλάβει περισσότερα ουκρανικά εδάφη.

Ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια στην περαιτέρω κινητοποίηση είναι η έλλειψη σύγχρονου εξοπλισμού και η Μόσχα θα προσπαθεί όλο και περισσότερο να λαμβάνει κινεζικό εξοπλισμό, αρχικά κρυφά, για να μπορέσει να κινητοποιηθεί περαιτέρω και να πραγματοποιήσει επιθετικές επιχειρήσεις. Η ανάγκη της Μόσχας είναι πιο έντονη, δεδομένης της εγχώριας συμφόρησης της παραγωγής της σε βασικά συστήματα, συμπεριλαμβανομένων των μη επανδρωμένων αεροσκαφών, των πυρομαχικών ακριβείας και των τεθωρακισμένων οχημάτων. Η ισχυρή μηχανή προπαγάνδας της Ρωσίας, η καταστολή της αντιπολίτευσης και η σχετικά σταθερή οικονομία σημαίνουν ότι είναι απίθανο να υπάρξει σημαντική εγχώρια πολιτική αστάθεια κατά τη διάρκεια του τριμήνου.

Αρμενία-Αζερμπαϊτζάν

Οι διαπραγματεύσεις για την οριοθέτηση των συνόρων και μια ειρηνευτική συμφωνία μεταξύ της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν θα συνεχιστούν, αλλά είναι απίθανο να υπάρξει σημαντική πρόοδος λόγω των διαφωνιών για το Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Αυτό θα ωθήσει το Αζερμπαϊτζάν να διατηρήσει την ένταση, αλλά μια σημαντική κλιμάκωση είναι απίθανη.

Η προσφορά του Αζερμπαϊτζάν τον Φεβρουάριο να επιτρέψει την ύπαρξη σημείων ελέγχου στον προτεινόμενο διάδρομο διέλευσης Ζανγκεζούρ μέσω της Αρμενίας που θα συνέδεε το Αζερμπαϊτζάν με τον αποκλεισμό του Ναχτσιβάν αντιπροσωπεύει μια άμβλυνση της στάσης του Μπακού που θα επιτρέψει στις διαπραγματεύσεις με τη Γιερεβάν να μετατοπιστούν κυρίως στο καθεστώς του Ναγκόρνο-Καραμπάχ και στα δικαιώματα των Αρμενίων του Ναγκόρνο-Καραμπάχ εντός του Αζερμπαϊτζάν. Ωστόσο, περαιτέρω πρόοδος στις διαπραγματεύσεις αυτές είναι απίθανη επειδή οι εθνοτικά Αρμένιοι στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ θα συνεχίσουν να αντιστέκονται στην ενσωμάτωση με το Αζερμπαϊτζάν.

Ξεχωριστά, η Γιερεβάν θα απορρίψει τις αλλαγές στους όρους του διαδρόμου Λατσιν (που συνδέει την Αρμενία με το Ναγκόρνο-Καραμπάχ), εκτός εάν αυτές γίνουν στο πλαίσιο της εφαρμογής μιας συνολικής ειρηνευτικής συμφωνίας, και το Μπακού είναι πιθανό να συνεχίσει τον αποκλεισμό του δρόμου του διαδρόμου Λατσιν για να διατηρήσει τον μοχλό πίεσης.

Η παρουσία της αποστολής παρακολούθησης της ΕΕ στην Αρμενία και οι εσωτερικές προτεραιότητες της Τουρκίας λόγω του σεισμού του Φεβρουαρίου και των γενικών εκλογών του Μαΐου θα αποτρέψουν το Μπακού να διεξάγει οποιαδήποτε στρατιωτική επιχείρηση μεγάλης κλίμακας στην περιοχή, η οποία θα στρέψει τη διεθνή κοινότητα εναντίον του Μπακού και θα θέσει σε κίνδυνο μια ενδεχόμενη ειρηνευτική συμφωνία υπέρ του. Μικρής κλίμακας προκλήσεις και βίαιες αναζωπυρώσεις είτε στα κοινά τους σύνορα είτε στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ θα παραμείνουν ωστόσο μια πιθανότητα, η οποία θα μπορούσε να επιβραδύνει περαιτέρω τις ειρηνευτικές συνομιλίες.

Καζακστάν

Το Καζακστάν θα στραφεί από τις πολιτικές στις οικονομικές μεταρρυθμίσεις και θα θέσει ως προτεραιότητα τον εκσυγχρονισμό των ενεργειακών συστημάτων, συμπεριλαμβανομένης και μέσω βαθύτερης συνεργασίας με τη Ρωσία.

Εχοντας ολοκληρώσει μια σειρά πολιτικών μεταρρυθμίσεων που διήρκησαν έναν χρόνο και οι οποίες αφορούσαν ένα δημοψήφισμα για τις συνταγματικές αλλαγές, καθώς και προεδρικές και κοινοβουλευτικές εκλογές, ο πρόεδρος του Καζακστάν, Κασίμ-Γιομάρτ Τοκάγιεω, θα στραφεί από τις πολιτικές στις οικονομικές μεταρρυθμίσεις.

Χρησιμοποιώντας ως «εντολή» τη νίκη του κυβερνώντος κόμματος Amanat στις βουλευτικές εκλογές της 19ης Μαρτίου, ο Τοκάγιεφ πιθανότατα θα αποκαλύψει πρωτοβουλίες για αύξηση της οικονομικής ανάπτυξης μέσω του περιορισμού του ρόλου του κράτους στην οικονομία της χώρας και του εξορθολογισμού της γραφειοκρατίας της χώρας για να μειωθούν τα εμπόδια για τις επιχειρήσεις.

Η Αστάνα θα επιδιώξει επίσης αλλαγές στα συστήματα ενέργειας και διαμετακόμισης της χώρας, κυρίως μειώνοντας την εξάρτηση της χώρας από τη Ρωσία για εξαγωγές του αργού πετρελαίου της (μέσω της οποίας αυτή τη στιγμή εξάγεται το 94% του πετρελαίου του Καζακστάν), αυξάνοντας τις αποστολές στην Κασπία Θάλασσα μέσω τάνκερ στον αγωγό Μπακού-Τιφλίδας-Τσεϊχάν προς την Τουρκία.

Παρά αυτές τις προσπάθειες διαφοροποίησης, το Καζακστάν θα συνεχίσει τις διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία και το Ουζμπεκιστάν σχετικά με τη δημιουργία της λεγόμενης τριμερούς ένωσης φυσικού αερίου για τον συντονισμό των προμηθειών φυσικού αερίου μεταξύ των τριών χωρών και προς άλλες χώρες.

Μια ολοκληρωμένη συμφωνία που θα κατοχυρώνει την ενισχυμένη συνεργασία είναι απίθανο να συναφθεί εντός του τριμήνου, καθώς η Αστάνα και η Τασκένδη θα παραμείνουν απρόθυμες να αυξήσουν την εξάρτησή τους από τη Μόσχα, εκτός εάν πειστούν ότι οι όροι είναι ευνοϊκοί και ότι μια συμφωνία είναι επωφελής για τη διασφάλιση της εσωτερικής σταθερότητας των τιμών τον ερχόμενο χειμώνα.