Η νίκη Μακρόν και ο κίνδυνος... ακυβερνησίας

Ο κεντρώος Εμανουέλ Μακρόν και η λαϊκίστρια Μαρίν Λεπέν περνούν στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών της Γαλλίας και θα έρθουν αντιμέτωποι στην ψηφοφορία της 7ης Μαΐου. Οι δύο υποψήφιοι νίκησαν τον συντηρητικό Φρανσουά Φιγιόν κα τον αριστερό διεκδικητή Ζαν Λικ Μελανσόν, σε μία από τις πιο απρόβλεπτες προεδρικές εκλογές στην ιστορία της σύγχρονης Γαλλίας.

Ο Μακρόν και η Λεπέν έχουν εκ διαμέτρου αντίθετες απόψεις ως προς το πώς θα πρέπει να είναι το μέλλον της Γαλλίας. Στην προεκλογική του εκστρατεία ο Μακρόν υποσχέθηκε μείωση των δημόσιων δαπανών κατά περίπου 60 δισ. ευρώ και επενδύσεις περίπου 50 δισ. ευρώ σε πολιτικές για τον εκσυγχρονισμό της γαλλικής οικονομίας. Θέλει επίσης να μεταρρυθμίσει την εργατική νομοθεσία της Γαλλίας και να απελευθερώσει περαιτέρω ορισμένους τομείς της γαλλικής οικονομίας. Υπερασπιζόμενος τον ρόλο της Γαλλίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ο Μακρόν πιστεύει πως το Παρίσι θα πρέπει να συνηγείται του μπλοκ μαζί με τη Γερμανία.

Αντιθέτως, η Λεπέν υπόσχεται μια πολιτική «έξυπνου προστατευτισμού», φορολογώντας ορισμένες ξένες εισαγωγές για να προστατεύσει τις εγχώριες βιομηχανίες από τον ανταγωνισμό. Θέλει επίσης να κλείσει τα σύνορα της Γαλλίας, να μειώσει τη μετανάστευση, να επιστρέψει στο φράγκο ως εθνικό νόμισμα και να διενεργήσει δημοψήφισμα για τη συμμετοχή της Γαλλίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αυτές οι αντικρουόμενες ιδέες θα έρθουν αντιμέτωπες στις 7 Μαΐου. Το γαλλικό εκλογικό σύστημα των δύο γύρων σχεδιάστηκε ώστε να δυσκολεύει τη νίκη ακραίων κομμάτων στις εκλογές. Το Εθνικό Μέτωπο παραδοσιακά δυσκολεύεται να εξασφαλίσει τη στήριξη άλλων κομμάτων, τα οποία θα μπορούσαν να υπονομεύσουν τις πιθανότητές του να κερδίσει στον δεύτερο γύρο των εκλογών. Αντιθέτως, η κεντρώα πλατφόρμα του Μακρόν θα τον βοηθήσει να εξασφαλίσει στήριξη από ψηφοφόρους που ψήφισαν άλλους υποψήφιους στον πρώτο γύρο. Μετά την ανακοίνωση των πρώτων αποτελεσμάτων, ο Φιγιόν και ο υποψήφιος των Σοσιαλιστών Μπενουά Αμόν ζήτησαν από τους ψηφοφόρους τους να στηρίξουν τον Μακρόν στον δεύτερο γύρο.  

Αν και ο Μακρόν εκτιμάται πως θα προσπαθήσει να προσελκύσει τόσο κεντροαριστερούς όσο και κεντροδεξιούς ψηφοφόρους, η Λεπέν εκτιμάται πως θα στοχεύσει στους συντηρητικούς.

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως τα δύο παραδοσιακά κόμματα της Γαλλίας, το κεντροδεξιό Ρεπουμπλικανικό Κόμμα και οι κεντροαριστεροί Σοσιαλιστές, αποκλείστηκαν στον πρώτο γύρο των εκλογών. Αυτό δείχνει την έκταση στην οποία οι Γάλλοι ψηφοφόροι έχουν εξαντληθεί από τα παραδοσιακά πολιτικά κόμματα. Η αποχή από τις εκλογές ήταν περίπου 22,7%, υψηλότερη από το 20,5% στις προηγούμενες προεδρικές εκλογές, το 2012.

Ωστόσο, τα συστημικά κόμματα θα συνεχίσουν να παίζουν σημαντικό ρόλο στη γαλλική πολιτική στο μέλλον. Αν και το γαλλικό σύνταγμα δίνει στον/στην πρόεδρο ευρείες εξουσίες σε θέματα εξωτερικής πολιτικής και άμυνας, ωστόσο, εξακολουθεί να χρειάζεται τη στήριξη της Εθνοσυνέλευσης για να περάσει κάποιο νόμο.

Οι βουλευτικές εκλογές, που θα διενεργηθούν τον Ιούνιο, επίσης σε δύο γύρους, θα αποτελέσουν «κλειδί» για τη διακυβέρνηση της χώρας. Λεπέν και Μακρόν είναι δημοφιλείς ως άτομα, όμως δεν ηγούνται μεγάλων κομμάτων με ισχυρή παρουσία στη χώρα. Επιπλέον, πολλοί ψηφοφόροι που στήριξαν υποψήφιους διαμαρτυρίας στις προεδρικές εκλογές θα μπορούσαν να στραφούν στα συστημικά κόμματα στις βουλευτικές εκλογές. Αν η προεδρία και η Εθνοσυνέλευση ελέγχονται από διαφορετικά κόμματα, τότε η διαδικασία λήψης πολιτικών αποφάσεων θα μπορούσε να γίνει περίπλοκη, καθιστώντας δύσκολη την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων.

Οι χρηματαγορές ανακουφίστηκαν από το αποτέλεσμα της 23ης Απριλίου, καθώς ανησυχούσαν για την πιθανότητα στον δεύτερο γύρο των εκλογών να περάσουν η Λεπέν και ο Ζαν Λικ Μελανσόν. Ικανοποιημένη θα είναι και η γερμανική κυβέρνηση, καθώς τόσο η Λεπέν όσο και ο Μελανσόν είναι επικριτές της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ωστόσο, το γεγονός πως ένα μεγάλο κομμάτι του γαλλικού εκλογικού σώματος ψήφισε κόμματα που επικρίνουν το μπλοκ δεν αφήνει περιθώριο εφησυχασμού. Η προοπτική θεσμικής παράλυσης μεταξύ της γαλλικής προεδρίας και της Εθνοσυνέλευσης, μαζί με την υψηλή ανεργία και τις κοινωνικές ανησυχίες για τη μετανάστευση και την ασφάλεια, θα δημιουργήσουν ευρωσκεπτικιστικά αισθήματα και αισθήματα κατά της παγκοσμιοποίησης στη Γαλλία. Ακόμα και μια μετριοπαθής κυβέρνηση θα πιεστεί για να υιοθετήσει λαϊκιστικά στοιχεία, ώστε να προσπαθήσει να διατηρήσει τη στήριξη του πολωμένου και δυσαρεστημένου εκλογικού σώματος.