Stratfor: Οι παράπλευρες απώλειες από το χτύπημα στο Ατατούρκ

Αν και πολλές λεπτομέρειες της επίθεσης στο διεθνές αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης -που άφησε πίσω της 41 νεκρούς και 239 τραυματίες- παραμένουν ακόμα αδιευκρίνιστες, σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής στοιχεία, τρεις βομβιστές αυτοκτονίας, τουλάχιστον ένας εκ των οποίων φέρεται να κρατούσε καλάσνικοφ, εισήλθαν στον χώρο αναχωρήσεων του αεροδρομίου. Όταν η αστυνομία προσπάθησε να τους σταματήσει από το να περάσουν το σημείο ελέγχου, οι δράστες πυροδότησαν τα εκρηκτικά τους.

Η Τουρκία έχει να αντιμετωπίσει τρεις διαφορετικές τρομοκρατικές απειλές, περιλαμβανομένων αυτών από κουρδικές ομάδες μαχητών. Όμως ο στόχος της χθεσινής επίθεσης -ένα από τα πιο πολυάσχολα αεροδρόμια του κόσμου- υποδηλώνει πως υπεύθυνος πιθανότατα είναι το Ισλαμικό Κράτος. Το «στήσιμο» μιας δραματικής επίθεσης κατά τις τελευταίες ημέρες του Ραμαζανίου προσφέρει ένα «θεατρικό» μέσο για να μεταφέρει ένα αντικρατικό και ένα αντιδυτικό αίσθημα.

Τους τελευταίους μήνες, η Τουρκία υπήρξε μάρτυρας πολλών μεγάλων επιθέσεων αυτοκτονίας κατά τουριστικών στόχων σε μητροπολιτικές πόλεις. Το Ισλαμικό Κράτος πραγματοποίησε επιθέσεις αυτοκτονίας έξω από τον κεντρικό σιδηροδρομικό σταθμό της Άγκυρας τον Οκτώβριο του 2015, στην πλατεία Σουλταναχμέτ τον Ιανουάριο και στην οδό Ιστικλάλ της Κωνσταντινούπολης στις 19 Μαρτίου. Καθώς στόχευαν σε δημοφιλείς τουριστικές τοποθεσίες, οι επιθέσεις αυτές διαφέρουν από εκείνες που πραγματοποιήθηκαν από κουρδικές ομάδες, την ίδια περίπου περίοδο, κατά κυβερνητικών και στρατιωτικών στόχων.

Η επίθεση στο πολυσύχναστο αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης, ιδιαίτερα κατά τη θερινή περίοδο, είναι ένα σημαντικό πλήγμα για την τουρκική κυβέρνηση. Η Άγκυρα έχει προσπαθήσει να προωθήσει τον εθνικό αερομεταφορέα της χώρας ως έναν ανταγωνιστή των κορυφαίων αεροπορικών εταιρειών του κόσμου, και τα φιλόδοξα σχέδια της Turkish Airlines να επεκταθεί παγκοσμίως εξαρτώνται από την ασφάλεια και την αποδοτικότητα της Κωνσταντινούπολης ως κόμβου.

Η επίθεση θα ενισχύσει την αποφασιστικότητα της Άγκυρας να διατηρήσει την αντιτρομοκρατική νομοθεσία που αποτελεί το «προβληματικό» σημείο στις διαπραγματεύσεις της με την ΕΕ για τη μεταναστευτική κρίση, την απελευθέρωση της βίζας και τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις.

Επιπλέον, η επίθεση πιθανότατα θα δημιουργήσει περαιτέρω πρόβλημα στην τουριστική βιομηχανία της Τουρκίας, η οποία αντιπροσωπεύει το 12% του ΑΕΠ της χώρας. Το υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού γνωστοποίησε χθες πως οι επισκέψεις προς την Τουρκία μειώθηκαν κατά 34,7% τον Μάιο, καταγράφοντας τη μεγαλύτερη πτώση από τη δεκαετία του 1990. Οι ανησυχίες για την ασφάλεια στην Τουρκία θα συνεχίσουν να λειτουργούν αποτρεπτικά για τους τουρίστες, ιδιαίτερα μετά και τη νέα επίθεση στο αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης.

Οι εντάσεις μεταξύ Μόσχας και Άγκυρας έχουν επίσης βλάψει την τουριστική βιομηχανία της Τουρκίας. Από τότε που επιδεινώθηκαν οι σχέσεις Ρωσίας-Τουρκίας, στα τέλη του 2015, όταν η Τουρκία κατέρριψε το ρωσικό μαχητικό αεροσκάφος, οι Ρώσοι τουρίστες κρατούν αποστάσεις. Τώρα που οι δύο χώρες άρχισαν και πάλι να μιλούν, η Τουρκία ελπίζει να «αναστήσει» τον ρωσικό τουρισμό προς τη χώρα. Η χλιαρή συμφιλίωση των δύο χωρών εγείρει επίσης ερωτήματα ως προς το αν η Τουρκία θα συνεχίσει να επιδιώκει τα σχέδιά της για παρέμβαση στη Βόρεια Συρία.

Οι επιθέσεις του Ισλαμικού Κράτους δίνουν στην Τουρκία έναν πιεστικό λόγο να επεκτείνει τις επιχειρήσεις της πέρα από τα σύνορά της, εκεί που η Άγκυρα θα ήθελε να περιορίσει τις Μονάδες Προστασίας του Κουρδικού Λαού (YPG). Αυτό όμως μπορεί να ρισκάρει να το κάνει μόνο αν πρώτα καταλήξει σε κάποια τακτική συμφωνία με τη Ρωσία. Η Τουρκία έχει συλλάβει μαχητές του Ισλαμικού Κράτους από τον Βόρειο Καύκασο στη Ρωσία, και αυτό είναι άλλο ένα σημείο-κλειδί που θα οδηγήσει σε ενίσχυση της συνεργασίας της Τουρκίας με τη Ρωσία σε ό,τι αφορά στην ανταλλαγή πληροφοριών.