Stratfor: Οι νίκες είναι... αχίλλειος πτέρνα για τους τζιχαντιστές

To Ισλαμικό Κράτος (ΙΚ) πρόσφατα πέτυχε ορισμένες μεγάλες νίκες στη Συρία και το Ιράκ. Την τελευταία εβδομάδα οι μαχητές του ΙΚ κατέλαβαν μεγάλα τμήματα της πόλης Ramadi, πρωτεύουσας της επαρχίας Anbar στο Ιράκ. Το ΙΚ στρέφει τώρα την προσοχή του στην περιοχή μεταξύ των πόλεων Ramadi και Fallujah, που ελέγχεται από κυβερνητικές (ιρακινές) δυνάμεις.

Στη Συρία οι ισλαμιστές κέρδισαν εδάφη στην επαρχία της Homs, κυρίως γύρω από τη στρατηγικής σημασίας πόλης Tadmur αλλά και στην Palmyra (Παλμύρα), αποκόβοντας τις γραμμές εφοδιασμού της πόλης Deir el-Zour, στην οποία σταθμεύουν κυβερνητικές δυνάμεις.

Σημειώθηκαν επίσης λιγότερο επιτυχημένες επιθέσεις στην αεροπορική βάση Kweiris και την Deir el-Zour, που σηματοδοτούν την ικανότητα του ΙΚ να εξαπολύει πολλές επιθέσεις σε μια ευρεία περιοχή.

Το τελευταίο κύμα των επιτυχημένων επιθέσεων καταδεικνύει τη συνεχή απειλή που συνιστά το ΙΚ όχι μόνο για τη Βαγδάτη και τη Δαμασκό αλλά και για άλλες ομάδες ανταρτών. Παράλληλα οι τελευταίες νίκες με τη σειρά τους θα ενισχύσουν το Ισλαμικό Κράτος με όπλα, εφόδια αλλά και ανθρώπινο δυναμικό.

Ωστόσο αυτές οι επιτυχίες αποκρύπτουν δομικά προβλήματα που πρέπει να λύσει το ΙΚ καθώς αντιμετωπίζει ισχυρούς αντιπάλους σε δύο διαφορετικές χώρες.

Οι συνεχείς νίκες σε Συρία και Ιράκ είναι κρίσιμες για την επιβίωση των ισλαμιστών για μια σειρά αιτίες. Η δομή της οργάνωσης απαιτεί μια συνεχή εδαφική επέκταση. Αυτό με τη σειρά του προϋποθέτει μια αδιάλειπτη ροή ξένων μαχητών, από τους οποίους έχει ισχυρή εξάρτηση.

Ταυτόχρονα το ΙΚ γνωρίζει ότι είναι ευάλωτο σε πόλεμο φθοράς, καθώς δεν διαθέτει τις στρατηγικές εφεδρείες που θα του επιτρέψουν να υπερισχύσει των αντιπάλων του. Ιδιαίτερα κρίσιμο είναι να διατηρεί την πρωτοβουλία έναντι εκείνων αλλά και τη γενικότερη δυναμική του. Μόνο με αυτό τον τρόπο μπορεί να κατακτήσει εδάφη και να αρπάξει οπλικά συστήματα και προμήθειες, ώστε να παραμείνει ελκυστικό σε νέους εθελοντές.

Η περίπτωση της Ramadi είναι ένα καλό παράδειγμα για τις συμβολικές νίκες που θέλει να πετύχει το ΙΚ. Η κατοχή της πόλης ευνοεί τους ισλαμιστές, όχι μόνο επειδή κατέχουν μια αμυντική θέση αλλά και εξαιτίας του υλικού που άφησαν πίσω οι δυνάμεις που υποχώρησαν.

Οι ισλαμιστές υπερέχουν όταν έχουν να κάνουν με αναζήτηση και λεηλασία όπλων και τροφής. Ωστόσο πέρα από τα κέρδη στο επίπεδο της τακτικής ή της επιμελητείας η νίκη είναι απαραίτητη και για τη μηχανή προπαγάνδας του ΙΚ.

Πρακτικά, όμως, η εδαφική προώθηση μπορεί να αποδειχθεί βραχύβια.

Η Βαγδάτη ήδη σχεδιάζει μια γρήγορη αντεπίθεση. Η ιρακινή κυβέρνηση συγκεντρώνει δυνάμεις, που ενισχύονται από σιίτες εθνοφρουρούς, στην αεροπορική βάση Al Habbaniyah καθώς και σε άλλες βάσεις στην ευρύτερη περιοχή της Ramadi. Και οι δύο πλευρές αντιμετωπίζουν την πρόκληση να πετύχουν αρκετές νίκες σε τακτικό επίπεδο, ώστε να κρατήσουν εδάφη.

Διμέτωπος αγώνας

Η Βαγδάτη και το ΙΚ μάχονται σε δύο μέτωπα που ορίζονται από τις κοιλάδες των ποταμών Τίγρη και Ευφράτη. Από τότε που η Βαγδάτη ανακατέλαβε το Τikrit οι μάχες εστιάζουν στις πόλεις Baiji (στον Τίγρη) και Ramadi (στον Ευφράτη). Κάθε φορά που η Βαγδάτη σημείωσε επιτυχία στo ένα μέτωπο πιεζόταν στο άλλο. Αυτό προκύπτει από ένα απλό πρόβλημα δυνάμεων: Η Βαγδάτη απλά δεν διαθέτει ένα επαρκή αριθμό αξιόλογων μονάδων για να καταλάβει και να κρατήσει έδαφος στα δύο μέτωπα. Αυτό είναι ακόμα εντονότερο στις σουνιτικές περιοχές που προσπαθεί να αποκτήσει ερείσματα.

Η Βαγδάτη έχει πολλές επιλογές για να εδραιωθεί στις σουνιτικές περιοχές, αλλά όλες έχουν σοβαρά μειονεκτήματα. Μία από αυτές είναι να χρησιμοποιήσει σιιτικά στρατεύματα. Μέχρι τώρα έχει χρησιμοποιήσει τέτοια στρατεύματα με φειδώ για να μην προκαλέσει μεγαλύτερη «σεχταριστική» κρίση. Ωστόσο μετά την πτώση της Ramada κατέφυγε στη χρήση περισσότερων σιιτικών δυνάμεων.

Η αφοσίωση σε μία από τις δύο πλευρές της σουνιτικής κοινότητας και των μαχητών της δεν είναι απολύτως ξεκάθαρη. Αν συμμαχήσουν με τη Βαγδάτη και η κυβέρνηση τους χρησιμοποιήσει τότε το ΙΚ ίσως αντιμετωπίσει μεγάλες ανατροπές.

Το ΙΚ έχει εργαστεί σκληρά στο να διατηρήσει τη στήριξη των σουνιτών του Ιράκ ή εν πάση περιπτώσει να αποφύγει μια ανοικτή αντίθεσή τους. Χωρίς μια κάποια στροφή από αυτούς (τους σουνίτες) η σύγκρουση στο Ιράκ θα συνεχίσει σε μια σύγκρουση φθοράς υλικού και ανθρώπινου δυναμικού και για τις δύο πλευρές.

Οι μάχες σε πολλά μέτωπα στα δύο κράτη είναι πολύ δύσκολη για το ΙΚ τους τελευταίους μήνες. Η οργάνωση υπέστη σημαντικές απώλειες στο Τikrit το οποίο και απώλεσε. Παράλληλα μια σειρά άλλα περιστατικά υπονόμευσαν τη στρατηγική θέση αλλά και την προπαγάνδα του IK. Σε αυτά περιλαμβάνονται οι αεροπορικές επιδρομές από τις δυτικές δυνάμεις αλλά και οι μάχες φθοράς σε Kobani, al-Hasaka, al-Shaer και Deir el-Zour.

Παράλληλα το ΙΚ απέτυχε να καταλάβει σημαντικά σε έκταση εδάφη στη Συρία ενώ οι αντάρτες του Al Fatah είχαν κάποιες σημαντικές επιτυχίες. Στην πράξη το ΙΚ πρέπει να ανακτήσει την πρωτοβουλία και να πετύχει σημαντικές νίκες για να επιβιώσει.

Τα κύματα επιθέσεων του ΙΚ δίνουν την εντύπωση ότι διαθέτει απεριόριστο αριθμό μαχητών. Η οργάνωση διεξάγει σκληρές μάχες σε πολλά μέτωπα, ενώ δέχεται αεροπορικές επιθέσεις. Αυτή η εντύπωση ωστόσο είναι λανθασμένη. Μέχρι τις πρόσφατες νίκες η θέση του ΙΚ είχε αποδυναμωθεί επικίνδυνα. Η οργάνωση εμφανίζει σημάδια απόγνωσης, που ενισχύονται από την αυξημένη χρήση παιδιών στις τάξεις των μαχητών στη Συρία, τους τελευταίους μήνες.

Το ΙΚ έχασε το Tikrit λόγω υπέρτερων δυνάμεων αλλά παρέμεινε ισχυρό στο Ιράκ, ενώ πραγματοποίησε επιθέσεις σε Baiji και Anbar. Αυτή η ισχύς όμως προήλθε λόγω μεταφοράς δυνάμεων από τη Συρία.

Εδώ και δύο μήνες το ΙΚ καλεί τους μαχητές από τη Συρία να ενισχύσουν τις δυνάμεις στις επαρχίες Anbar και Salahuddin.

Παράλληλα καταγράφηκε μεγάλη μείωση της παρουσίας του ΙΚ τόσο στο Aleppo όσο και στη Raqaa.
Aυτή η αδυναμία επέτρεψε στους Κούρδους αλλά και στον Ελεύθερο Συριακό Στρατό (Free Syrian Army) να προωθηθούν.

Την προηγούμενη εβδομάδα Σύριοι αντάρτες προωθήθηκαν βόρεια της πόλης Aleppo σε εδάφη που ελέγχονταν από το ΙΚ αλλά συνάντησαν λίγη αντίσταση κυρίως μέσω εκρηκτικών μηχανισμών.

Παραμένει απειλή

Η ικανότητα του ΙΚ να διεξάγει στρατιωτικές επιχειρήσεις υπογραμμίζει την ευελιξία και την αντοχή του.
Έχει επιτύχει νίκες παρά το γεγονός ότι μάχεται σε πολλά μέτωπα με περιορισμένο αριθμό μαχητών.

Τα κέρδη στο Ιράκ πραγματοποιήθηκαν με ενισχύσεις που προήλθαν από τη Συρία. Παράλληλα ευνοήθηκαν από επιτυχίες που πέτυχαν Σύριοι αντάρτες κατά των κυβερνητικών. Μπορεί οι επιτυχίες των ανταρτών να προσελκύουν νέους μαχητές ωστόσο προσελκύουν και τον κυβερνητικό στρατό, ο οποίος ασκεί λιγότερη πίεση σε άλλα μέτωπα.

Η Δαμασκός απέσυρε συγκεκριμένες μονάδες από τη Homs, επιτρέποντας στο ΙΚ να κερδίσει έδαφος στην Παλμύρα. Αυτή η προέλαση ήταν η ισχυρότερη και η πλέον επιτυχημένη στη Συρία.

Ο τελευταίος γύρος επιθέσεων καταδεικνύει ότι το ΙΚ αποτελεί ακόμη υπολογίσιμη απειλή για τους αντιπάλους του. Ωστόσο οι όποιες καινούργιες νίκες μπορούν μόνο να καθυστερήσουν την... πτώση του.

Το ΙΚ μπορεί να προμηθευτεί νέα όπλα, εφόδια και εθελοντές, αλλά δεν είναι άτρωτο. Αν οι πολυάριθμοι αντίπαλοί του διατηρήσουν τη θέληση και τη συνοχή τους θα συνεχίσει να αποδυναμώνεται και θα οδηγηθεί αναπόφευκτα σε ήττα.