Τρία καυτά μέτωπα για το Κυπριακό

Πρωτόγνωρη κινητικότητα επικρατεί εντός και εκτός Κύπρου σχετικά με τη διαδικασία επίλυσης του εθνικού θέματος και όλα δείχνουν πως μπαίνουμε σε ένα ιδιαίτερα καυτό εξάμηνο.

Αρχίζοντας από το εξωτερικό, σειρά δηλώσεων, εκδηλώσεων και δημοσιευμάτων έρχονται να ενθαρρύνουν τις δύο πλευρές στην εύρεση λύσης. Ενδεικτικό είναι ένα εκτενές ρεπορτάζ για την κατεχόμενη Κοντέα στην ηλεκτρονική έκδοση των New York Times την περασμένη Πέμπτη, με τίτλο «Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι ενώνονται για την αποκατάσταση μιας Εκκλησίας και ενός δεσμού», καθώς και ένα συνέδριο του London School of Economics για τον τρόπο ανοικοδόμησης της Αμμοχώστου!

Η ουσία είναι πως η επίλυση του εθνικού ζητήματος θα εξυπηρετούσε τα συμφέροντα της Δύσης, καθώς:

α) Θα μείωνε τα πολλά καυτά μέτωπα στη Μέση Ανατολή.

β) Θα βοηθούσε στην απρόσκοπτη αξιοποίηση των κοιτασμάτων φυσικού αερίου της ευρύτερης περιοχής και πιθανότατα στην άμβλυνση της ισχύος του ρωσικού ενεργειακού μονοπωλίου στην Ευρώπη.

γ) Θα συνέβαλλε στην ενισχυμένη συνεργασία μεταξύ ΝΑΤΟ και Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως άλλωστε δήλωσε και ο γενικός γραμματέας της Ατλαντικής Συμμαχίας Α. Ράσμουσεν.

Πολιτικό μέτωπο σε Κύπρο-Ελλάδα

Σε ό,τι αφορά το εσωτερικό της Κύπρου, ο πρόεδρος Αναστασιάδης αντιλαμβάνεται πλήρως πως η επίλυση του εθνικού θέματος είναι σε θέση να τονώσει σημαντικότατα την τοπική οικονομία σε μια περίοδο βαθιάς κρίσης, όπως επίσης γνωρίζει και τη δυσχερέστατη θέση στην οποία θα βρεθούν οι Ελληνοκύπριοι σε περίπτωση που χρεωθούν για δεύτερη συνεχόμενη φορά την ευθύνη για το ναυάγιο ενός σχεδίου λύσης που έρχεται από τον ΟΗΕ (η πρώτη ήταν το 2004).

Παρ' όλα αυτά, η πλευρά Αναστασιάδη έχει να αντιμετωπίσει ουκ ολίγα εμπόδια στο εσωτερικό πολιτικό μέτωπο.

Ήδη το ΔΗΚΟ (Δημοκρατικό Κόμμα) αποχώρησε από τον κυβερνητικό συνασπισμό και τώρα ο πρόεδρος δεν διαθέτει τη δεδηλωμένη στη βουλή. Η εξέλιξη αυτή πέρα από το πλήγμα που επιφέρει στην κυβέρνηση, είναι σε θέση να αλλάξει το πολιτικό σκηνικό της Κύπρου. Ήδη, πολλοί προβλέπουν τη διάσπαση του ΔΗΚΟ, με τη μία πλευρά του (Μάριος Καρογιάν) να τείνει προς τον πρόεδρο Αναστασιάδη και την άλλη (Νικόλας Παπαδόπουλος) να συγγενεύει με την ΕΔΕΚ και τον υποψήφιο πρόεδρο Γιώργο Λιλλήκα.

Στην πολιτική σκηνή της Ελλάδας, υπάρχει γενικότερα μια διάθεση της κυβέρνησης να κρατηθούν χαμηλοί τόνοι, ωστόσο όλοι αντιλαμβάνονται μια πολιτική στήριξης-ενθάρρυνσης προς τις κινήσεις του προέδρου Αναστασιάδη. Ωστόσο, αντίθετη άποψη εκφράζουν με τον έναν ή τον άλλον τρόπο τα κόμματα της αντιπολίτευσης.

Τρία κομβικά σημεία

Πέρα όμως από τις προκλήσεις που καλείται ο Κύπριος πρόεδρος να αντιμετωπίσει σε πολιτικό επίπεδο, πολύ σημαντικό ρόλο στην κατάληξη των διαπραγματεύσεων αναμένεται να παίξουν οι αποφάσεις που θα ληφθούν σε τρία καυτά μέτωπα.

Πρώτο πολύ σημαντικό ζήτημα είναι το κατά πόσον η Κύπρος θα ενταχθεί στο ΝΑΤΟ. Πάγιο αίτημα των Ελληνοκυπρίων είναι η πλήρης αποχώρηση των τουρκικών στρατιωτικών δυνάμεων από το νησί, καθώς πιστεύουν ότι σε διαφορετική περίπτωση θα υπάρχει ένας διαρκής κίνδυνος ανωμαλίας.

Ένα επιχείρημα που θα δέχονταν οι ξένοι και για το οποίο δεν θα είχαν λόγο να αντιδράσουν σε πολιτικό επίπεδο οι Τούρκοι θα ήταν η φυγή των τουρκικών στρατευμάτων, με παράλληλη εξασφάλιση της εδαφικής ακεραιότητας από τις δυνάμεις της Ατλαντικής Συμμαχίας, σε περίπτωση που η Κύπρος γινόταν μέλος της.

Ένα τέτοιο σενάριο θα γινόταν δεκτό από το ΝΑΤΟ, την κυβέρνηση Αναστασιάδη, τους Τούρκους και τους Τουρκοκύπριους. Υπό προϋποθέσεις -και ενδεχομένως με κάποια ανταλλάγματα στο ζήτημα του φυσικού αερίου- εκτιμάται ότι θα το ανέχονταν και οι Ρώσοι, οι οποίοι στηρίζουν σε σημαντικό βαθμό την κυπριακή οικονομία.

Αντίθετα, η σχετική πρόταση θα έφερνε πολιτικές τριβές τόσο στους κόλπους του ΑΚΕΛ (που όμως στηρίζει τις προσπάθειες του προέδρου Αναστασιάδη), όσο και σε κόμματα της ελληνικής αντιπολίτευσης (π.χ. ΚΚΕ, ΣΥΡΙΖΑ) τα οποία ήδη από τώρα έχουν αρχίσει (διακριτικά...) να φλερτάρουν με το «όχι».

Δεύτερο κομβικό σημείο για την προώθηση λύσης είναι η οικονομική βοήθεια που θα λάβει η Κυπριακή Δημοκρατία από το εξωτερικό, με στόχο τη χρηματοδότηση επενδύσεων που θα χρειαστούν μετά την επανένωση. Ιδιαίτερα σε μια περίοδο οικονομικής κρίσης, η εισροή μεγάλων (και δωρεάν) επενδυτικών κεφαλαίων αποτελεί μια πρώτης τάξεως λύση για την αντιμετώπιση της ύφεσης.

Ήδη έχει αρχίσει να παρατηρείται κάποια (έμμεση) κινητικότητα στο συγκεκριμένο ζήτημα και ενδεικτικός ήταν ο τίτλος συνεδρίου που διοργάνωσε το Ελληνικό Παρατηρητήριο και το Τμήμα Σύγχρονων Τουρκικών Σπουδών του London School of Economics: «Αναβιώνοντας την Αμμόχωστο: Από πόλη-φάντασμα σε οικολογική πόλη;».

Αναμφίβολα ωστόσο, το πλέον καυτό ζήτημα των διαπραγματεύσεων είναι αυτό του φυσικού αερίου. Ο πρόεδρος Αναστασιάδης θα επιδιώξει μέσω του φυσικού αερίου όχι μόνο να τονώσει την οικονομία της χώρας του, αλλά και να αναβαθμίσει τις σχέσεις τους με όλες τις χώρες της ευρύτερης περιοχής. Το θέμα της διανομής του αερίου περνάει αναμφίβολα και από πολιτικές και από οικονομικές παραμέτρους (π.χ. κόστος μεταφοράς ανάλογα με τον αν ο αγωγός θα διατρέχει την Κρήτη ή την Τουρκία).

Ωστόσο είναι βέβαιο πως όσο πιο σταθερή είναι η πολιτική κατάσταση στην Κύπρο τόσο μεγαλύτερα θα είναι και τα ερείσματα της χώρας στα πολιτικά ζητήματα που αναμφίβολα θα τεθούν παράλληλα με την οικονομική γλώσσα των αριθμών.