Καθ’ όλη τη διάρκεια της κρίσης, οι ευρωσκεπτικιστές του βορρά διατυμπάνιζαν ότι δεν μπορεί οι φορολογούμενοι των χωρών τους να πληρώνουν τις αμαρτίες των άσωτων χωρών του νότου. Το κόστος για τον Γερμανό φορολογούμενο από τα πακέτα διάσωσης των κρατών της περιφέρειας είναι και το βασικό θέμα συζήτησης εν όψει των εκλογών στη Γερμανία, όπου η Άγκελα Μέρκελ διεκδικεί την καγκελαρία για τρίτη θητεία.

Ποιο κόστος, όμως; Η ανάλυση του πρακτορείου Reuters, την οποία υπογράφει ο Jan Strupczewski, είναι διαφωτιστική. Τα πακέτα στήριξης στην ευρωζώνη συνολικά ξεπερνούν πλέον τα 400 δισ. ευρώ. Τα κράτη του ευρωπαϊκού βορρά, όμως, όχι μόνο δεν έχουν χάσει ούτε σεντς, αλλά απεναντίας βγαίνουν κερδισμένα. Επιπλέον, η Γερμανία, η Φινλανδία, η Αυστρία, η Ολλανδία και η Γαλλία έχουν γλιτώσει δισεκατομμύρια ευρώ από τη μείωση του κόστους δανεισμού στις αγορές.

«Ακούσια επίπτωση της κρίσης είναι ότι η Φινλανδία ωφελήθηκε σε τεράστιο βαθμό», δήλωσε ο Martti Salmi, γενικός γραμματέας του υπουργείου Οικονομικών της χώρας και συμπλήρωσε: «Προς το παρόν, δεν έχουμε χάσει ούτε 1 σεντς. Ό,τι ισχύει για τη Γερμανία ισχύει και για τη Φινλανδία».

Έκθεση της γερμανικής ασφαλιστικής Allianz καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το Βερολίνο εξοικονόμησε περί τα 10,2 δισ. ευρώ την περίοδο 2010 - 2012 λόγω του χαμηλότερου κόστους δανεισμού καθώς οι αποδόσεις των 10ετών ομολόγων μειώθηκαν από το 3,39% στο 1,18%. Μία ακόμη έρευνα, του Jens Boysen - Hogrefe, του οικονομικού ινστιτούτου IfW, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ο γερμανικός προϋπολογισμός γλίτωσε 8,6 δισ. ευρώ το 2011 και 9,6 δισ. το 2012, λόγω των χαμηλότερων επιτοκίων της ΕΚΤ, ενώ παράλληλα οι επενδυτές που αναζητούσαν οάσεις ασφαλείας προτίμησαν τη Γερμανία για τις τοποθετήσεις τους. Για το 2013, εκτιμά ότι ο θετικός αντίκτυπος για το γερμανικό προϋπολογισμό θα ξεπεράσει τα 2 δισ. ευρώ.

«Εάν προσθέσουμε τα πλεονεκτήματα από τα επιτόκια που δημιουργήθηκαν την περίοδο 2010 - 2012 και από εκείνα που θα απολαύσει η Γερμανία τα επόμενα χρόνια, τότε καταλήγουμε σε ένα συνολικό θετικό αντίκτυπο για τον γερμανικό προϋπολογισμό ύψους 67 δισ. ευρώ», αναφέρει η έκθεση της Allianz και συμπληρώνει: «Αυτό αρκεί για να μειώσει τον λόγο χρέους προς ΑΕΠ της Γερμανίας κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες».

«Οι χώρες του ευρωπαϊκού βορρά αποκομίζουν σημαντικά κέρδη από αυτά τα πακέτα διάσωσης, ενώ δεν αναδιανέμουν αυτά τα άμεσα και έμμεσα κέρδη», αναφέρει ανώτατος αξιωματούχος των Βρυξελλών.

MYTH-O-NOMICS

Ο αναλυτής του Reuters επισημαίνει ότι μία βασική αιτία της παρανόησης για τους φορολογούμενους του ευρωπαϊκού βορρά είναι η διαφορά μεταξύ αυτών των πακέτων στήριξης και του πραγματικού δανεισμού. Αναφέρει ότι τα πακέτα στήριξης αφορούν κυρίως εγγυήσεις στους μηχανισμούς στήριξης της ευρωζώνης και σε πολύ μικρότερο βαθμό πραγματικό δανεισμό. Θέτει το παράδειγμα της Φινλανδίας και καταγράφει ότι η κεντρική τράπεζα της χώρας συνεισέφερε 227 εκατ. ευρώ στον φινλανδικό προϋπολογισμό σε κέρδη που αποκόμισε από τις τοποθετήσεις της σε ομόλογα της Ελλάδας, της Ισπανίας και της Πορτογαλίας. Τα κέρδη αυξήθηκαν κατά 40% από το 2011. Για το 2013 τα κέρδη υπολογίζονται στα 360 εκατ. ευρώ.

Βεβαίως, ακόμη και οι εγγυήσεις έχουν κάποιο κίνδυνο: να χρεοκοπήσουν οι χώρες που έχουν προσφύγει στους μηχανισμούς στήριξης. Η Πορτογαλία και η Ιρλανδία, όμως, πλησιάζουν σε έξοδο από το μνημόνιο. «Ο μεγαλύτερος κίνδυνος παρουσιάζεται στην Ελλάδα, αλλά ακόμη και εκεί η κατάσταση αλλάζει», αναφέρει η ανάλυση του Reuters.

«Κάθε ημέρα, οι πιθανότητες να υπάρξει πραγματικός κίνδυνος για τους φορολογούμενους από την Ελλάδα μειώνονται», αναφέρει έτερος Ευρωπαίος αξιωματούχος και συμπληρώνει: «Δεν τα πηγαίνει άσχημα και υπάρχει η πιθανότητα να πάει καλύτερα από ό,τι εκτιμάται».

Πέρα από τα διμερή δάνεια ύψους 52,9 δισ. ευρώ που έλαβε η Ελλάδα το 2010, ούτε 1 σεντς από χρήματα φορολογούμενων πολιτών της ευρωζώνης δεν δόθηκε στη χώρα, αλλά ούτε και σε κάποια άλλη από τις χώρες που προσέφυγαν στους μηχανισμούς στήριξης. Όλα τα μετέπειτα πακέτα στήριξης χρηματοδοτήθηκαν από τις αγορές μέσω των μηχανισμών στήριξης της ευρωζώνης.

«Είναι πιθανόν να βγούμε από την κρίση χωρίς να βραχούμε καθόλου», δήλωσε ο ο Martti Salmi αναφερόμενος στο ενδεχόμενο κάποιας κρατικής στάσης πληρωμών στα δάνεια που έχουν δοθεί και συμπλήρωσε: «Ακόμη κι αν τελικά διαγράψουμε δάνειο 1 δισ. ευρώ στην Ελλάδα, κάποια στιγμή μέσα στα επόμενα 10 χρόνια, δεν είναι τίποτα συγκριτικά με το τι θα αντιμετωπίζαμε εάν είχαμε κατάρρευση της ευρωζώνης».