Mια ελεγχόμενη διάσπαση της ευρωζώνης είναι ένα ιδιαίτερα ριψοκίνδυνο εγχείρημα, αλλά αν η καγκελάριος Μέρκελ δεν κινηθεί γρήγορα θα αναγκαστεί να κάνει η ίδια την επιλογή, προειδοποιεί το Economist σε άρθρο του με τίτλο "Τempted, Angela?".

Σύμφωνα με το Economist, η Άν. Μέρκελ έχει πολλούς σοβαρούς λόγους για να εξετάζει εναλλακτικά σενάρια για τη νομισματική ένωση. Οι παρεμβάσεις της έχουν προκαλέσει διαμάχες και έριδες μεταξύ των Ευρωπαίων εταίρων, ενώ δέχεται σκληρή κριτική και στο εσωτερικό της Γερμανίας. Την ίδια ώρα, σε πολλές από τις χώρες που εφαρμόζουν προγράμματα διάσωσης χαρακτηρίζεται συνεχιστής των Ναζί.

Ανεξάρτητα όμως από όλα αυτά, υπάρχει και ένας πρακτικός λόγος που μια τόσο πρακτική γυναίκα όπως εκείνη νιώθει το δέλεαρ μιας οργανωμένης διάσπασης. Και αυτός είναι ότι ενδεχόμενη διάλυση μοιάζει εκ των πραγμάτων όλο και πιο πιθανή.

Η Ελλάδα έχει συντριβεί, το μεγαλύτερο μέρος του ευρωπαϊκού Νότου βρίσκεται σε πολύ επώδυνη θέση, ενώ οι πιστώτριες βόρειες χώρες υιοθετούν ολοένα και πιο σκληρή στάση. Σε πρόσφατη δημοσκόπηση, μικρό ποσοστό των Γερμανών απάντησε υπέρ της επιστροφής στο μάρκο.

Μια ανοργάνωτη διάσπαση θα ήταν η απόλυτη καταστροφή, οπότε η εύρεση ενός Plan B είναι μια επιλογή που μέχρι και οι εταίροι της Άν. Μέρκελ έχουν αρχίσει να προετοιμάζουν.
Το Plan B το δικό της για την Ευρώπη θα περιλαμβάνει είτε έξοδο της Ελλάδας, είτε την έξοδο περισσότερων κρατών-μελών του ευρωπαϊκού Νότου. 

Τα δύο εναλλακτικά σενάρια της Γερμανίας

Όπως υποστηρίζει το Economist, υπάρχει μια συνηθισμένη πλάνη ότι η αποχώρηση της Ελλάδας από το ευρώ θα είναι μια σχετικά ανέξοδη λύση για να δώσει η Ευρώπη ένα καλό μάθημα.

Στην πραγματικότητα, όμως, η ΕΚΤ έχει ελληνικά ομόλογα αξίας 40 δισ. ευρώ, τα οποία, αν η Ελλάδα επιστρέψει στη δραχμή, δύσκολα θα μπορέσει να αποπληρώσει. Επιπρόσθετα, θα πρέπει να διαγραφούν και άλλα 130 δισ. ευρώ που έχει λάβει η Ελλάδα από τα προγράμματα διάσωσης. Αν προστεθούν σε αυτά τα 100 δισ. ευρώ βραχυπρόθεσμου ελληνικού χρέους στο σύστημα πληρωμών της ΕΚΤ και άλλα 50 δισ. ευρώ "παρηγοριά" για να γλυκάνει το χάπι στην Ελλάδα, το συνολικό κόστος ανέρχεται στα 320 δισ. ευρώ.

Ως εκ τούτου, ο λογαριασμός μιας Grexit για τη Γερμανία φτάνει τα 110 δισ. ευρώ, το 4% του ΑΕΠ της χώρας.

Σύμφωνα με το Economist, με μια πρώτη ματιά, το ποσό αυτό δεν φαίνεται απαγορευτικό, καθώς θα έλυνε μια και καλή τη, χωρίς τέλος, υποχρέωση των Γερμανών να δίνουν λεφτά στην Ελλάδα.

Ωστόσο, το πλήγμα που θα είχε μια τέτοια κίνηση στην ιδέα ότι το ευρώ είναι μη αναστρέψιμο θα οδηγούσε τις αγορές σε πανικό και τα spreads σε δυσθεώρητα επίπεδα.

Με την κοινή αγορά σε κίνδυνο και την ύφεση να επιμένει, η Άν. Μέρκελ θα δεχόταν τεράστιες πιέσεις να δώσει "λευκή επιταγή" για να γλιτώσει την υπόλοιπη ευρωζώνη.

Από την άλλη πλευρά, αν η Γερμανία επιλέξει να προχωρήσει σε πιο γενναίο ακρωτηριασμό, αποκόπτοντας την Ισπανία, την Ιρλανδία, την Πορτογαλία και την Κύπρο, το κόστος θα είναι επίσης πολύ μεγάλο.

Το σύνολο των ισπανικών, των ελληνικών, των πορτογαλικών, των ιρλανδικών και των κυπριακών ομολόγων που έχει η ΕΚΤ στην κατοχή της ανέρχεται στο 1,15 τρισ. ευρώ, ενώ η Γερμανία θα πρέπει να προσθέσει άλλα 500 δισ. ευρώ για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών της. Αυτό το ποσό αντιστοιχεί στο 20% του γερμανικού ΑΕΠ.

Παρ' όλα αυτά, η λευκή επιταγή για την υπεράσπιση των τεσσάρων ασθενών μετά τη χαοτική Grexit μπορεί να υπερβεί κατά πολύ το συγκεκριμένο μέγεθος. Eπιπρόσθετα, ευρύτερη διάσπαση θα δημιουργήσει πιο συγκροτημένη, εύρυθμη και υπερασπίσιμη ευρωζώνη.

Υπάρχει άλλος τρόπος;

Αν κανένα από αυτά τα δύο σενάρια δεν φαίνεται ελκυστικό, η άλλη επιλογή είναι η βαθύτερη ενοποίηση της Ευρώπης με τραπεζική ένωση, έκδοση ευρωομολόγων και εφαρμογή πολιτικών για την τόνωση της ανάπτυξης, υποστηρίζει το Economist.

Το κόστος αυτής της επιλογής δεν είναι μικρό. Η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και μια πανευρωπαϊκή εγγύηση των καταθέσεων κοστίζει 300 - 400 δισ. ευρώ. Το ένα τρίτο από αυτά θα καλυφθεί από τη Γερμανία. Η αμοιβαιοποίηση του χρέους θα αυξήσει το κόστος δανεισμού της Γερμανίας κατά 15 δισ. ευρώ τον χρόνο.

Αν προσθέσει κανείς τα νούμερα, καταλαβαίνει ότι η επιλογή αυτή είναι πολύ πιο φθηνή και δεν περιλαμβάνει το πολιτικό ρίσκο μιας ελληνικής εξόδου, η οποία θα μπορούσε να προκαλέσει νέα βαλκανική κόλαση.

Ωστόσο, η Άν. Mέρκελ, αντί να εφαρμόσει αυτό το σχέδιο, περιμένει να δει αν τα μέτρα λιτότητας και οι μεταρρυθμίσεις οδηγήσουν τη Νότια Ευρώπη στην ανάπτυξη, την ώρα όπου ο Μ. Draghi της χαρίζει για άλλη μία φορά λίγο περισσότερο χρόνο.

Όμως οι ενδείξεις δείχνουν ότι ο χρόνος δεν είναι στο πλευρό της, τονίζει το Economist.

Προς το παρόν, η διάλυση του ευρώ φαίνεται πιο ριψοκίνδυνη από τη διόρθωσή του, αλλά αν η Μέρκελ δεν προχωρήσει σε μια τραπεζική ένωση και στην έκδοση ευρωομολόγων, η επιλογή θα είναι ανάμεσα σε μια ακριβή διάσπαση της ευρωζώνης τώρα και σε μια πραγματικά καταστροφική διάσπαση αργότερα...


***To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.