Ο φαύλος κύκλος της ελληνικής οικονομίας

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Η ελληνική οικονομία μπορεί σταδιακά και κοπιαστικά να αλλάζει, αλλά τα βασικά της προβλήματα παραμένουν και συνιστούν την αιτία της συνεχιζόμενης δυσπραγίας της.

Μπορεί η έκθεση που δημοσιοποίησε χθες η Κομισιόν σχετικά με την πορεία της να ήταν «αμπαλαρισμένη» με τις συνήθεις λεπτές διατυπώσεις που χαρακτηρίζουν τη γλώσσα των Βρυξελλών, όμως το μήνυμά της ήταν σαφές:

«Κάτι κάνετε για να φτιάξει το μαγαζί σας, αλλά τα βαρίδια του παρελθόντος εξακολουθούν να υπάρχουν και να σας τραβούν στην ύφεση. Αλλάξτε για να σωθείτε».

Τα εύσημα που έδωσε χθες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προς την Ελλάδα, επισημαίνοντας ότι η χώρα έχει αρχίσει τον μετασχηματισμό της οικονομίας της από το καταναλωτικό μοντέλο σε εκείνο των επενδύσεων και της ανταγωνιστικότητας, αποτελούν, ενδεχομένως, μια ελπιδοφόρο νότα μέσα στην καταχνιά των ημερών.

Αποτελούν, ταυτόχρονα, όμως, μία ακόμη επιβεβαίωση σχετικά με τις κυριότερες αιτίες που ορθώνονται ως ανάχωμα σήμερα στην ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας και στην έξοδό της από την ύφεση.

Η απουσία χρηματοδότησης και πιστωτικής επέκτασης, ένα ρυθμιστικό περιβάλλον που αποτελεί τροχοπέδη για την επιχειρηματικότητα, η απουσία πραγματικών όρων ανταγωνισμού, ιδιαίτερα χαμηλές επιδόσεις της δημόσιας διοίκησης και υπερβολική γραφειοκρατία, καθώς και μεγάλες καθυστερήσεις στη διαδικασία απονομής της δικαιοσύνης αποτρέπουν την πραγματοποίηση επενδύσεων και διατηρούν την παραγωγικότητα και την ανταγωνιστικότητα σε χαμηλά επίπεδα.

Αν στους λόγους αυτούς προσθέσουμε και αυτήν καθεαυτήν την ύπαρξη της ύφεσης, η οποία συνιστά αποτρεπτικό παράγοντα για τη διενέργεια επενδύσεων, σχηματίζεται ένας φαύλος κύκλος που όχι μόνον κρατά μακριά τυχόν ξένα ή εγχώρια επενδυτικά κεφάλαια, αλλά όπως είδαμε πρόσφατα διώχνει και τα ήδη εγκατεστημένα στη χώρα μας.

Αυτό που βεβαίως δεν μπορούσε να μας πει η Κομισιόν, με τη χθεσινή της έκθεση, είναι ότι καταλυτικό παράγοντα στη βάθυνση της ύφεσης και στη διατήρηση αυτού του φαύλου κύκλου διαδραματίζει η υπερφορολόγηση στην οποία υπόκειται σήμερα η ελληνική οικονομία, που μειώνει δραματικά το διαθέσιμο εισόδημα, παρατείνοντας έτσι τόσο τις συνθήκες ύφεσης όσο και τον φαύλο κύκλο στον οποίο βρίσκεται η οικονομία.

Υπερφορολόγηση στην οποία αναγκάστηκε η χώρα μας, και όσοι κράτησαν τα ηνία της στη διάρκεια της τελευταίας τριετίας, να καταφύγει ώστε να καλύψει ακριβώς αυτό το έλλειμμα που δημιούργησε η απροθυμία της να αλλάξει, προωθώντας τις απαραίτητες δομικές μεταρρυθμίσεις.

Αν εξετάσει κανείς ένα προς ένα τα σημεία που θίγει η συγκεκριμένη έκθεση, θα διαπιστώσει ότι ο κυριότερος όγκος των προβλημάτων που συνόδευαν την Ελλάδα, όταν αυτή εισήλθε στο καθεστώς του μνημονίου, εξακολουθούν να υπάρχουν διατηρώντας την ανάγκη της να προστρέχει σε εταίρους και δανειστές για βοήθεια.

Ίσως η χώρα να έχει κατορθώσει τη μεγαλύτερη δημοσιονομική προσαρμογή που έχει καταγραφεί σε καιρό ειρήνης, όμως εμφανίστηκε σε μεγάλο βαθμό απρόθυμη ή αδύναμη να υιοθετήσει ταχείς ρυθμούς μετασχηματισμού της σε μια ανταγωνιστική οικονομία.

Σήμερα, μέσα σε ένα ιδιαίτερα τεταμένο πολιτικό και κοινωνικό κλίμα, η ελληνική κυβέρνηση καλείται να φέρει σε πέρας μεταρρυθμίσεις οι οποίες όφειλαν να έχουν προωθηθεί εδώ και χρόνια, και βεβαίως στη διάρκεια της τελευταίας τριετίας.

Όσο η κρατική μηχανή παραμένει δυσκίνητη και αναποτελεσματική, όσο το τραπεζικό σύστημα αδυνατεί να προσφέρει ικανοποιητικούς ρυθμούς πιστωτικής επέκτασης, όσο το ρυθμιστικό πλαίσιο ή η διαδικασία απονομής δικαιοσύνης αποτρέπουν παρά έλκουν τις επενδύσεις, τόσο η χώρα μας θα παραμένει βυθισμένη σε αυτόν τον αποτρόπαιο φαύλο κύκλο.

Τόσο απλά...