Ο Στέλιος Ράμφος και ο... αυτοδοξασμός των Ελλήνων

Άλλο πράγμα να το διαισθάνεσαι και διαφορετικό να το επιβεβαιώνει μία επιστημονική έρευνα, όπως αυτή που παρουσίασαν στην εκπομπή τους ο Κώστας Ζούλας και η Νίκη Λυμπεράκη, την 10η Φεβρουαρίου, στον τηλεοπτικό σταθμό Σκάι.

Στην εκπομπή αυτή, που φιλοδοξεί να είναι ένας «Καθρέπτης» της ελληνικής κοινωνίας, οι δύο δημοσιογράφοι παρουσίασαν μία σημαντική έρευνα του Οργανισμού «διαΝΕΟσις» που ίδρυσε ο επιχειρηματίας κ. Δημήτρης Δασκαλόπουλος.

Με τίτλο «Τι Πιστεύουν οι Έλληνες», η έρευνα παρουσιάζει τις απαντήσεις 2.500 ερωτηθέντων Ελλήνων σε 69 ερωτήματα πάνω σε πέντε θεματικές ενότητες και έγινε με τη συνεργασία του καθηγητή Συγκριτικής Πολιτικής κ. Γερ. Μοσχονά. Η έρευνα φέρνει στο προσκήνιο αξιοσημείωτες αντινομίες, με μάλλον δυσάρεστο χαρακτήρα για το μέλλον αυτής της χώρας.

Διότι, όταν ένας λαός σε ποσοστό 90% αυτοθαυμάζεται και το 60% πιστεύει ότι η Ευρώπη βγήκε κερδισμένη από την ένταξή μας στους κόλπους της σημερινής Ένωσης, τότε υπάρχει σοβαρό πρόβλημα.

Το τελευταίο επεσήμανε πολύ εύστοχα ο φιλόσοφος κ. Στέλιος Ράμφος, που είχε προσκληθεί να σχολιάσει τα ευρήματα της έρευνας. Έτσι, σχολιάζοντας το γεγονός ότι έξι στους δέκα ερωτηθέντες πιστεύουν ότι η ΕΕ και όχι η Ελλάδα έχει κερδίσει περισσότερα από τη συμμετοχή της χώρας μας στην Ένωση, υποστήριξε ότι οι σημερινοί Έλληνες χαρακτηρίζονται από μία νοοτροπία και ψυχολογία αυτοδοξασμού, η οποία, κατά τη γνώμη του, πρέπει να λάβει ένα τέλος.

«Βρισκόμαστε σε νηπιακή κατάσταση, την ώρα που οι περιστάσεις και η Ιστορία απαιτούν μία ενηλικίωση», είπε ο κ. Στ. Ράμφος. Για να προσθέσει ότι αυτή η νηπιακή κατάσταση μας απομακρύνει από την πραγματικότητα και τις παραμέτρους της, με αποτέλεσμα να παίρνουμε αποφάσεις χωρίς να ξέρουμε και να καταλαβαίνουμε πολλά-πολλά σχετικά με τη θέση μας στη ζωή. Με αυτά του τα λόγια, ο κ. Στ. Ράμφος έφερε στο προσκήνιο το τεράστιο θέμα του παιδισμού της ελληνικής κοινωνίας, το οποίο ο ίδιος περιγράφει στο βιβλίο του Η Λογική της Παράνοιας (εκδ. Αρμός):

«Ο παιδισμός δηλώνει ανώριμη, αντιφατική προσωπικότητα. Είμαστε εθνικιστές, αλλά φοροδιαφεύγουμε ακατάσχετα, όπως καίμε τα δάση για να χτίσουμε ένα προικώο αυθαίρετο, ενώ μετατρέπουμε το ίδιο το κράτος σε κομματικό φέουδο και αντί να το σεβόμαστε ως πολιτικό εγγυητή της κοινωνικής συνοχής, το εκθέτουμε στη δηλητηριώδη επίδραση της πολιτικής αντιζηλίας, αφού η νομή της εξουσίας δεν προσφέρει στο σύνολο αλλά μας προσφέρει τουλάχιστον υπαρξιακή αυτοβεβαίωση.

Υπό τέτοιους όρους, πώς το κράτος να είναι σημείο αναφοράς των επιμέρους ατόμων και να τους δίνει πολιτική ταυτότητα; Όσο τα κόμματα θα νέμονται και θα απολαμβάνουν την εξουσία αντί να υπηρετούν την κοινωνία, οι προϋποθέσεις διαπλάσεως ωρίμων πολιτών και ιδρύσεως λειτουργικών θεσμών θα ακυρώνονται, η ζωή, ο κόσμος, το σπίτι, το σχολείο, η δουλειά, ο πόνος, η χαρά, ο θάνατος θα αντλούν το νόημά τους από παρωχημένα σύμβολα και η ειδωλολατρεία του παρελθόντος θα καθαγιάζεται εις βάρος της αυτοσυνειδησίας και της αυτενεργείας των πολιτών. Το έλλειμμα της αυτοσυνειδησίας εμποδίζει να αναλάβουμε με θέληση και όραμα την κοινή μοίρα, να μην υφιστάμεθα παθητικά το γίγνεσθαι και να ανοίξουμε δημιουργικά το μέλλον», γράφει.

Υπό αυτές τις συνθήκες, η έρευνα του Οργανισμού διαΝΕΟσις φέρνει στο προσκήνιο ένα πολύ σοβαρότερο πρόβλημα: αυτό της διαρθρωτικής οικονομικής κατάρρευσης που απειλεί τη χώρα.

Πρόκειται για την ήδη ορατή ψυχολογική και πνευματική κατάρρευση, στο πλαίσιο της οποίας η λογική της ζωής θα παύσει να διαμορφώνει τη λογική των επιλογών. Θα υπάρξει έτσι ένα εσωτερικό σκόρπισμα, που θα μας απομακρύνει από τη σύνδεση της προσοχής με τη μνήμη. Κατά συνέπεια, θα σταματήσει η αναζήτηση της αλήθειας και του νοηματικού της περιεχομένου.

Ο φόβος θα κάνει τον παιδισμό ακόμα πιο επικίνδυνο και θα προκαλεί βαθιά διχαστικά ρήγματα. Ό,τι το χειρότερο, δηλαδή, για μία χώρα υπό οικονομική παρακμή.