Ο ελληνικός παραλογισμός με το περιουσιολόγιο

Διεκδικούμε βραβείο επιφανειακής αντιμετώπισης σοβαρών θεμάτων. Για πολλοστή φορά, το "κοινωνικό και δίκαιο κράτος" στο οποίο ζούμε, ζητά από τους πολίτες να δηλώσουν την περιουσία τους.

Περιουσιολόγιο θα έπρεπε να είχε καταρτίσει το κράτος μας εδώ και πολλά πολλά χρόνια. Tα στοιχεία που χρειάζεται το Υπουργείο Οικονομικών τα έχει. Γιατί κάθε φορά μάς ζητούν με άλλα λόγια και άλλα έντυπα να δηλώσουμε τα ίδια πράγματα;

Το μόνο που τελικά αλλάζει είναι η ησυχία των πολιτών. Κάθε αλλαγή γίνεται με το πρόσχημα της πάταξης της φοροδιαφυγής. Αλλάζουν τα έντυπα που υποχρεούται "εντελώς δημοκρατικά" να συμπληρώσει και να καταθέσει ο φορολογούμενος και φυσικά οι φόροι που πρέπει να καταβάλει αυξάνονται.

Γιατί μας ζητά συνεχώς αυτό το κράτος δικαίου την ίδια πληροφόρηση με άλλα λόγια διατυπωμένη; Όλα τα στοιχεία που χρειάζεται το Υπουργείο Οικονομικών τα έχει για να συντάξει περιουσιολόγιο.

• Έχει την ακίνητη περιουσία των πολιτών του, από τη στιγμή που την έχουμε πολλάκις δηλώσει και κάθε χρόνο δηλώνουμε τυχόν μεταβολές αυτής.

• Το κράτος γνωρίζει τι μετοχές και ποιας εταιρείας διαθέτει ο κάθε πολίτης, από τη στιγμή που φορολογείται κάθε αγοροπωλησία που διεκπεραιώνεται.

• Μπορεί να έχει πλήρη εικόνα των διαθέσιμων μετρητών που κατέχει ο κάθε πολίτης, από τη στιγμή που έχουν δηλωθεί σε παρελθόντα έτη. Στην προσπάθειά του να επαναπατρίσει καταθέσεις πολιτών, το κράτος έχει πολλάκις ζητήσει να δηλωθούν τα χρηματικά διαθέσιμα με την υποβολή της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος και με κίνητρο τη μη φορολόγηση αυτών και τη μη αιτιολόγηση απόκτησής τους. Κάθε χρόνο ο φορολογούμενος πολίτης δηλώνει τα ετήσια εισοδήματά του καθώς επίσης και τα έσοδα από τόκους καταθέσεων και γενικότερα όλα τα έσοδα καθώς επίσης και την πηγή από όπου προέρχονται αυτά.

Ακόμα και εάν η δήλωση του περιουσιολογίου είναι προσυμπληρωμένη, πώς θα ελέγξει ο φορολογούμενος την ορθότητα των στοιχείων πριν υποβάλλει στη δήλωσή του; Και από την άλλη, το Υπουργείο πώς θα υπολογίσει τα διαθέσιμα του κάθε φορολογούμενου με βάση τα πλασματικά εισοδήματα στα οποία φορολογούμαστε κάθε χρόνο; Χωρίς, δηλαδή, να έχουν εκπέσει πρωτίστως οι πραγματικές δαπάνες διαβίωσης, καταναλωτικές, ασφαλιστικές, ιατρικές (από τη στιγμή που δεν εκπίπτουν όλες οι ιατρικές δαπάνες που έχουν γίνει μέσα σε ένα φορολογικό έτος αλλά εκπίπτουν υπό προϋποθέσεις, ανάλογα, δηλαδή, εάν αυτές υπερβαίνουν το 5% του φορολογητέου εισοδήματος ή όχι, δεν εκπίπτουν οι δαπάνες ιδιωτικής ασφάλισης και πολλές άλλες ακόμα) κ.ά.

Από τι στιγμή που κάθε χρόνο προβαίνουμε σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος και ακίνητης περιουσίας, ποια άλλα στοιχεία χρειάζεται το κράτος; 

Ας πάρει κάποιος την απόφαση επιτέλους να εξορθολογίσει όλη αυτή την πλασματική κατάσταση. Ας δηλώνονται όλα τα εισοδήματα και ας εκπίπτουν όλες οι δαπάνες στις οποίες προβαίνει ο κάθε φορολογούμενος μέσα σε κάθε έτος. Ας μην έχει κανένα απολύτως όφελος να φοροδιαφεύγει κι ας τιμωρούνται υποδειγματικά όποιοι δεν μπορούν να δικαιολογήσουν τον τρόπο διαβίωσής τους με υψηλή φορολόγηση και όποιο άλλο μέτρο κρίνει σκόπιμο το αρμόδιο Υπουργείο.

Όσον αφορά στη φοροδιαφυγή ορισμένων ελεύθερων επαγγελματιών ή κλάδων επιχειρήσεων, αυτή γνωρίζει πολύ καλά το Υπουργείο Οικονομικών ότι θα πρέπει να αντιμετωπισθεί εν τη γενέσει της. Όλα τα υπόλοιπα μέτρα αναρωτιέται κανείς πού στοχεύουν.

Ο πολίτης υπερφορολογείται στο "όνομα της υποχρέωσής του" να βοηθήσει, "εντελώς δημοκρατικά", το κράτος να αντιμετωπίσει την οικονομική κρίση στην οποία έχει περιέλθει χάρη στις επιλογές του ίδιου πολιτικού προσωπικού που το έφερε σε αυτή την κατάσταση! Γιατί να υποχρεωθεί να δηλώσει τι έχει αγοράσει με το διαθέσιμο εισόδημά του, εάν δηλαδή έχει αγοράσει κάποιον πίνακα, ή άλογο, ή οποιαδήποτε άλλο ζώο τού αρέσει;

Δεν έχει ήδη πολλάκις φορολογηθεί για το ίδιο εισόδημα; Κι από τη στιγμή που φορολογείται για το ίδιο εισόδημα πάνω από μία φορά, γιατί να μη δικαιούται να διαχειριστεί όπως θέλει το εισόδημα που προκύπτει τις περισσότερες φορές από το υστέρημά του;

Το Υπουργείο Οικονομικών γνωρίζει και την ακίνητη περιουσία μας και την κινητή (αυτοκίνητα, σκάφη, 2τροχα, μετοχές κ.λπ.) ακόμα και "πόση ποσότητα αέρα αναπνέει ο καθένας από εμάς". Άρα αυτό που μπορεί κανείς να σκεφτεί είναι ότι με το πρόσχημα της καταπολέμησης της φοροδιαφυγής, "όλα γίνονται εντελώς επιφανειακά και προσχηματικά" γιατί διαθέτουν όλη την πληροφόρηση που χρειάζονται, εκτός κι εάν συντρέχουν άλλοι λόγοι τους οποίους ούτε γνωρίζουμε, ούτε μπορούμε να φανταστούμε.

Η φοροδιαφυγή, η οποία είναι σε όλους πια γνωστή, μπορεί να παταχθεί με την υιοθέτηση επιτυχημένων μοντέλων άλλων χωρών. Ας σταματήσει επιτέλους ο αποπροσανατολισμός των πολιτών, ο εκφοβισμός τους. Οι "επαγγελματίες διαχειριστές" μπορούν, αλλά δεν νομίζω ότι θέλουν να φτιάξουν ένα σύστημα ολοκληρωμένο και συγχρονισμένο με όλες τις υπηρεσίες του κράτους, από το οποίο να αντλεί άμεσα όποια πληροφορία θέλει και να πράττει σύμφωνα με τον εκάστοτε νόμο.

Έχει γίνει ακόμα αντιληπτό από τους ιθύνοντες ότι όσο πιέζεται η οικονομία, τόσο λιγότερα θα είναι τα έσοδα από φόρους, γιατί δεν υπάρχουν εισοδήματα προς φορολόγηση. Γιατί, λοιπόν, συνεχίζουν αυτή την ατελέσφορη τακτική; Επιπλέον, όταν άμεσα και έμμεσα φορολογούν το 80% και πάνω του εισοδήματος των πολιτών, είναι σίγουρο ότι, προκειμένου να επιβιώσουν τουλάχιστον αξιοπρεπώς, θα ψάξουν να βρουν τρόπους για να φοροδιαφύγουν.

Το περιουσιολόγιο δημιουργεί φόβο και επιφυλακτικότητα ότι είναι το όχημα μιας μελλοντικής επιπλέον φορολόγησης. Έχει πλέον διαταραχθεί η εμπιστοσύνη των πολιτών.

Η φοροδιαφυγή σε μεγάλο βαθμό μπορεί να εκλείψει ή να περιοριστεί σημαντικά, εάν αυτός είναι ο στόχος, και το γνωρίζουν οι ιθύνοντες πολύ καλά αυτό. Κι αυτό μπορεί να γίνει χωρίς να ταλαιπωρηθούν οι νομοταγείς πολίτες. Το ότι αυτό δεν έχει συμβεί έως σήμερα πιστεύω ότι δεν είναι τυχαίο!

Ας σταματήσει επιτέλους αυτό το παιχνίδι γιατί οι πολίτες έχουν κουραστεί και όλοι γνωρίζουν ότι είναι ένα παιχνίδι με πολύ κακό τέλος!

*Η κ. Μαρίνα Πολίτου είναι Οικονομολόγος, Γ.Γ. του Λογιστικού Συλλόγου Αθηνών.