Η ωρολογιακή βόμβα Ερντογάν είναι δίπλα μας

Τα βλέμματα της Ευρώπης και όχι μόνον είναι στραμμένα γεμάτα ανησυχία προς την Τουρκία, γιατί η γειτονική μας χώρα αποτελεί πλέον σοβαρό πρόβλημα για τις διεθνείς ισορροπίες και για τον δημοκρατικό δυτικό κόσμο. Είναι δε πλέον κατάδηλο ότι η τουρκική επικινδυνότητα οφείλεται σε ένα πρόσωπο, αυτό του προέδρου Ταγίπ Ερντογάν -πρόσωπο υπεροπτικό, ψυχρό και με βίαιες πτυχές.

Αυτές τις διαστάσεις της προσωπικότητας του υπ' αριθμόν 1 Τούρκου επισημαίνουν αρκετοί ξένοι διπλωμάτες και παρατηρητές.

Βρήκαμε εξαιρετικά εύστοχη την καταγραφή ενός Έλληνα αρθρογράφου, που υπό το ψευδώνυμο Κάσσανδρος γράφει τα ακόλουθα εξόχως ενδιαφέροντα:

«Ο πριν λίγα χρόνια, ηγέτης, αντικείμενο θαυμασμού και σεβασμού σε Ευρώπη και Μέση Ανατολή, έχασε τη λάμψη του. Το επικίνδυνο είναι ότι έχασε και την ψυχραιμία του. Ακόμη και στο απόγειο της δύναμης της εξουσίας του, είχε επιδείξει υπεροψία που έφτανε σε παραισθήσεις μεγαλείου οι οποίες είχαν πρακτική έκφραση στην κατασκευή του τεράστιου κυβερνητικού κτιρίου που μπροστά του ωχριούν τα παλάτια των Σουλτάνων. Φυσικά αναφερόμαστε στον Ερντογάν».

Ο κύκλος ευημερίας που οι κυβερνήσεις του Ερντογάν πέτυχαν να δώσουν στον τουρκικό λαό έκλεισε, ο Ερντογάν όμως θεωρεί ότι η εξουσία του παραμένει.

Ο Ερντογάν παγιδεύτηκε άσχημα στη Συρία, όπου έχασε τους Σύρους, τους Ιρακινούς, τους Ιρανούς, τους Λιβανέζους, τους Ευρωπαίους, τους Ρώσους, τους Κινέζους και κυρίως τους Αμερικανούς. Οι σχέσεις με τις άλλες χώρες δεν έχουν άμεσες τραγικές συνέπειες, η πείρα όμως διδάσκει ότι η αντιπαράθεση με τους Αμερικανούς στην Μέση Ανατολή είναι από επικίνδυνη έως καταστρεπτική.

Ο Ερντογάν θεώρησε κατά κάποιο μακιαβελικό τρόπο, ότι η σύγκρουση στη Συρία και η σύγκρουση με τους Κούρδους του ΡΚΚ θα λειτουργούσε συσπειρωτικά στα εθνικιστικά ένστικτα των Τούρκων, παρέλειψε όμως το γεγονός ότι τα μικρά επιπλέον ποσοστά που του εξασφάλιζαν τη νίκη προέρχονταν από τη θρησκευόμενη αστική τάξη των Κούρδων που τώρα τον εγκατέλειψε για τον χαρισματικό Κούρδο Ντεμιρτάς».

Αυτό που ο Ερντογάν αρνείται να κατανοήσει είναι ότι η Τουρκία μολύνεται σταδιακά από το συριακό μικρόβιο, όπου η χώρα διαρρηγνύεται από αντιδικούσες φράξιες έως εμφυλιοπολεμικές καταστάσεις και ταυτόχρονα γίνεται πεδίο αναμέτρησης ξένων αντιμαχόμενων δυνάμεων.

Η αρχικά τεράστια λαϊκή στήριξη που είχε, εξανεμίζεται σε ένα περιβάλλον αυξανόμενης βίας, φτώχιας και θρησκευτικοεθνοτικών έριδων και το μόνο που του έχει αυξηθεί είναι η εγωμανία του.

Αρνείται να κάνει τις βασικές εκείνες υποχωρήσεις που, όσο επώδυνες και αν είναι, είναι οι μόνες που θα δώσουν στους Κούρδους τους λόγους της συνεννόησης και της μη απόσχισης. Η εξωτερική του πολιτική, επίσης, που ήταν να έχει φίλους παντού, τώρα έχει αντιστραφεί. Δεν έχει φίλους πουθενά. Πρόσφατα, με μία κίνηση που έχει τεράστιες διπλωματικές επιπτώσεις, το ΝΑΤΟ με εντολή των ΗΠΑ απέσυρε τις συστοιχίες Patriot που προστάτευαν αντιαεροπορικά την Τουρκία.

Οι Αμερικανοί αναλυτές θεωρούν ότι η Τουρκία βρίσκεται στο χείλος του εμφυλίου πολέμου, με επακόλουθο το χάος. Το γεγονός ότι και οι δύο τρομοκράτες που στοίχισαν 100 νεκρούς και 500 τραυματίες, κυρίως Κούρδους, ήταν γνωστοί Τζιχαντιστές στην αστυνομία η οποία δεν έκανε τίποτε για να τους σταματήσει, λόγω της γνωστής υποστήριξης του Ισλαμικού Κράτους από τις Τουρκικές Υπηρεσίες, δεν του στοίχισε μόνο την ειρήνη στο Κουρδιστάν αλλά και την τελευταία ελπίδα του να νικήσει στις εκλογές τον Νοέμβριο, αν βέβαια γίνουν.

Ένας είναι ο κύριος υπεύθυνος για αυτή την κατάσταση· ο ίδιος ο Ερντογάν. Η σύγκρουση που εξελίσσεται είναι καθαρά πολιτική, οδηγούμενη από τον Ερντογάν, με τον μονομανή στόχο να κάνει την Τουρκία από Πρωθυπουργική σε Προεδρική Δημοκρατία και να διασώσει την πολιτική του τύχη και τον δεσποτισμό του. Βαδίζει στα χνάρια του Πούτιν, είναι αμφίβολο όμως αν μεγάλες μερίδες του τουρκικού λαού αποδεχθούν τόση εξουσία σε ένα άτομο, όταν μάλιστα έχει τον στρατό εναντίον του.

Η σύμπλευσή του με το Ισλαμικό Κράτος μόνο προβλήματα μέσα στην Τουρκία θα του δημιουργήσει. Ο αδίστακτος τρόπος με τον οποίο χρησιμοποίησε τους Σύρους πρόσφυγες δείχνει τα πρώτα προβλήματα που έχει για εμάς η γειτονία του. Ο εκβιασμός του στην Ευρώπη επί του θέματος πέτυχε και του άνοιξε την όρεξη. Η κατανόηση ζητήθηκε από την Ευρώπη, από την Ελλάδα και όχι από την Τουρκία.

Πώς αυτό θα εξελιχθεί, όταν ένας όλο και περισσότερο πιεσμένος εσωτερικά και εξωτερικά Ερντογάν αποφασίσει να βρει μία δυναμική λύση;

Το αίμα μέχρι στιγμής δεν έδειξε ότι τρομάζει τον Ερντογάν στη χρήση του, γιατί ξέρει ότι η απώλεια της ηγεμονίας του θα εμφανίσει τα σκάνδαλά του και οι εχθροί του θα τον κατασπαράξουν. Είναι επικίνδυνος. Πόσο θα παρακάμψει, και πόσο βίαια, τη δημοκρατική διαδικασία για να μείνει στην εξουσία είναι άγνωστο, ο αυταρχικός όμως χαρακτήρας του δεν θα του επιτρέψει να παραδώσει την εξουσία εύκολα και η βία δεν τον τρομάζει.

Θα ταλαιπωρήσει και το εσωτερικό και το εξωτερικό.

Είμαστε ο πρώτος στόχος. Η πρώτη δοκιμή έγινε με το να πλημμυρίσει τα νησιά μας με πρόσφυγες. Η δεύτερη έγινε με την απαίτηση κοινών περιπολιών στο Αιγαίο, ενώ είναι πιο εύκολο να σταματήσει η αστυνομία της Τουρκίας τους δουλέμπορους στη στεριά, όπως έκανε επιτυχώς για τρία χρόνια.

Μόνο συλλογικά η Ελλάδα, κάνοντας τεράστια πολιτική και διπλωματική προσπάθεια με την Ευρώπη και την Αμερική, θα μπορέσει να αντιμετωπίσει μία θύελλα που ετοιμάζεται και κανείς δεν γνωρίζει πότε θα ξεσπάσει. Οι μέχρι τώρα αντιδράσεις μας, διοικητικές, πολιτικές και διπλωματικές, ήταν θλιβερά ανεπαρκείς. Ο χρόνος για να τις βελτιώσουμε ίσως είναι λίγος. Πρέπει να επιταχύνουμε τις δράσεις μας, με την ελπίδα ότι θα προλάβουμε να ελαχιστοποιήσουμε τη ζημιά, διότι ζημιά θα υπάρξει».

Κατά πληροφορίες μας δε, το μέγεθος της ζημιάς αυτής συζητήθηκε υπό μορφή σεναρίου στις τελευταίες ελληνογαλλικές διαβουλεύσεις -ωστόσο, για ευνόητους λόγους, το θέμα κρατήθηκε όσο γίνεται πιο «μυστικό».