Γρηγοράκος: Τα μνημόνια και η ανάγκη για νέο μοντέλο

Η μεγάλη περιπέτεια της Ελλάδας ξεκίνησε το 2009, όταν το έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών ήταν πάνω από 25 δισ. ευρώ, όταν δηλαδή φτάσαμε στο σημείο να ξοδέψουμε 25,6 δισ. ευρώ περισσότερα από όσα παραγάγαμε.

Τότε που οι διεθνείς αγορές σταμάτησαν να μας δανείζουν. Τότε που το συγκεκριμένο ποσό χρειάστηκε να αναπληρωθεί από τα ταμεία του κράτους. Έτσι ήρθαν τα δάνεια υπό όρους, δηλαδή τα μνημόνια.

Από τότε πέρασαν πέντε χρόνια σκληρής δημοσιονομικής προσαρμογής. Το τίμημα για τους πολίτες ήταν και παραμένει τεράστιο, το βιοτικό επίπεδο του Έλληνα επιδεινώθηκε σημαντικά. Η θλιβερή πρωτιά στην ανεργία κάθε άλλο παρά περήφανους μας κάνει. Ενώ από το 2013 η Ελλάδα ζει με αυτά που παράγει και μάλιστα κατάφερε να εξασφαλίσει πρωτογενές πλεόνασμα, δηλαδή να εισπράττει περισσότερα από όσα δαπανά, τα σημάδια της ανάκαμψης δεν είναι ορατά. Γιατί δηλαδή η ανεργία παραμένει στα ύψη;

Η απάντηση μοιάζει να μην είναι ιδιαίτερα περίπλοκη. Με τα 25,6 δισ. ευρώ που δάνεισε η κυβέρνηση την αγορά μόνο για το 2009, εργαζόταν τουλάχιστον το 15% του ανθρώπινου δυναμικού, που δυστυχώς έχασε τη δουλειά του, με αποτέλεσμα η ανεργία να σκαρφαλώσει στο 26,6% το 2014. Η μείωση βέβαια στο ΑΕΠ μεταξύ 2009 και 2014 δεν ήταν μόνο 25,6 δισ. ευρώ, αλλά 58 δισ. ευρώ, καθώς ο φημισμένος πολλαπλασιαστής των δημόσιων δαπανών στην Ελλάδα δεν ήταν τόσο μικρός όσο υπολόγιζε το ΔΝΤ, αλλά πολύ μεγαλύτερος. Δηλαδή η περικοπή των δημόσιων δαπανών κατά 1 ευρώ μείωνε το ΑΕΠ περίπου κατά 2 ευρώ.

Μετά την υπογραφή του τρίτου μνημονίου φαίνεται πλέον ξεκάθαρα ότι και η επόμενη τριετία θα είναι ιδιαίτερα δύσκολη για την Ελλάδα και τους πολίτες της.

Και αυτό διότι, ως χώρα, για πολλά χρόνια ακόμα, θα ζούμε με όσα παράγουμε. Και δεν ζούμε τόσο καλά όσο θα θέλαμε, γιατί δεν παράγουμε όσα θα πρέπει. Μπορεί μεταξύ 2009 και 2014 να έχουν αυξηθεί οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών, αν αναλογιστεί κανείς ότι οι εξαγωγές αγαθών το 2009 ήταν 15,3 δισ. ευρώ, ενώ το 2014 είναι 23,6 δισ. ευρώ, σύμφωνα με την πιο πρόσφατη έκθεση της ΤτΕ. Όμως αυτή η αύξηση δεν είναι αρκετή για να βελτιώσουμε την ποιότητα της ζωής μας.

Η Ελλάδα χρειάζεται ένα νέο παραγωγικό μοντέλο, στραμμένο όχι μόνο στον πρωτογενή αλλά κυρίως στον τριτογενή τομέα, όπως κάνουν όλες οι ανεπτυγμένες οικονομίες του κόσμου. Ο τουρισμός, η ναυτιλία, οι μεταφορές, η ενέργεια και μια σειρά άλλες κερδοφόρες δραστηριότητες μπορούν να δώσουν ώθηση στην Ελλάδα.

Παράλληλα, η αξιοποίηση του συγκριτικού πλεονεκτήματος της Ελλάδας, η γεωστρατηγική της θέση, το μοναδικό της κλίμα και η αύξηση της πρωτογενούς παραγωγής, θα μπορούσε να αυξήσει το εισόδημα της περιφέρειας και να εξαλείψει τις μεγάλες ανισότητες με τα αστικά κέντρα.

Τα απαραίτητα βήματα προς την κατεύθυνση της ανάπτυξης και της απασχόλησης είναι η δημιουργία ενός ασφαλούς και λειτουργικού χρηματοπιστωτικού συστήματος, μιας σταθερής φορολογικής διοίκησης και κανόνων, η άμεση αναμόρφωση του συστήματος απονομής δικαιοσύνης και ο εκσυγχρονισμός της δημόσιας διοίκησης.

*Ο κ. Λεωνίδας Γρηγοράκος είναι βουλευτής Λακωνίας με το ΠΑΣΟΚ και πρώην αναπληρωτής υπουργός Υγείας.