Dixon: Οι εκλογές μπορεί να ξανανοίξουν το κουτί της Πανδώρας

Οι επερχόμενες ελληνικές εκλογές μπορεί να δημιουργήσουν ξανά τα προβλήματα τα οποία η πρόσφατη συμφωνία 86 δισ. ευρώ για τη διάσωση της χώρας υποτίθεται πως έπρεπε να λύσει. Με δεδομένο ότι κανένα κόμμα δεν είναι πιθανό να βγει από τις εκλογές της 20ής Σεπτεμβρίου με αυτοδυναμία, ίσως να είναι δύσκολο να σχηματιστεί μία ισχυρή κυβέρνηση που θα μπορέσει να εφαρμόσει το πρόγραμμα. Υπάρχει ακόμη και ο κίνδυνος να γίνουν κι άλλες εκλογές, που θα σπρώξουν την Ελλάδα πίσω στην κρίση.

Όταν ο Αλέξης Τσίπρας πυροδότησε τις εκλογές με την παραίτησή του από πρωθυπουργός, πιθανόν να πίστεψε ότι θα κέρδιζε αρκετά εύκολα. Εξάλλου, οι δημοσκοπήσεις του Ιουλίου έδειχναν ότι βρισκόταν ξεκάθαρα μπροστά από τους αντιπάλους του. Η ιδέα του Τσίπρα ήταν να ξεφορτωθεί τους βουλευτές της αριστερής πτέρυγας του ΣΥΡΙΖΑ, οι οποίοι ήταν αντίθετοι στη συμφωνία του με την ευρωζώνη, και να διασφαλίσει μία νέα θητεία ώστε να εφαρμόσει το πρόγραμμα.

Αλλά οι νέες δημοσκοπήσεις που δημοσιοποιήθηκαν την περασμένη εβδομάδα σκιαγραφούν μια διαφορετική εικόνα. Γενικά, ο ΣΥΡΙΖΑ εξακολουθεί να είναι πρώτο κόμμα. Αλλά η απόστασή του από το κεντροδεξιό κόμμα της Νέας Δημοκρατίας έχει μικρύνει δραματικά.

Επιπλέον, ο Τσίπρας φαινόταν σαν ένας πρωθυπουργός που δεν τον άγγιζε τίποτα, ο οποίος παρέμενε δημοφιλής παρά τις φρικτές αποφάσεις που οδήγησαν τη χώρα στο χείλος της οικονομικής αβύσσου. Αλλά τώρα φαίνεται πως έχει αρχίσει και εγκλωβίζεται.

Ο εμφύλιος πόλεμος μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ έχει επίσης βλαβερές συνέπειες. Μία ακροαριστερή φατρία, η οποία θέλει να επαναφέρει τη δραχμή και είναι έξαλλη που ο Τσίπρας προχώρησε σε συμφωνία με την ευρωζώνη παρά το γεγονός ότι είχε πει πως δεν θα το κάνει, έχει ήδη δημιουργήσει νέο κόμμα.

Οι προεκλογικές εκστρατείες μετά βίας έχουν ξεκινήσει και οι δημοσκοπήσεις του Αυγούστου -περίοδος διακοπών- δεν θεωρούνται ιδιαίτερα αξιόπιστες. Παρά τις προειδοποιήσεις, δεν φαίνεται πιθανό κάποιο κόμμα να βγει από τη μάχη με αυτοδυναμία στο κοινοβούλιο των 300 εδρών, ακόμη και αφού ληφθεί υπόψη ο παράγοντας ότι εκείνος που παίρνει τις περισσότερες ψήφους κερδίζει 50 επιπλέον βουλευτές.

Αυτό παρουσιάζει ένα πρόβλημα. Πράγματι, η ευρεία πλειοψηφία των βουλευτών που θα εκλεγούν τον επόμενο μήνα πιθανότατα θα ανήκουν σε κόμματα που, τουλάχιστον στη θεωρία, είναι αφοσιωμένα στη διάσωση. Το απροσδόκητο εμπόδιο είναι ότι ο Τσίπρας έχει πει ότι δεν θα είναι πρωθυπουργός μιας κυβέρνησης που θα περιλαμβάνει τη Νέα Δημοκρατία ή τα δύο κεντρώα και κεντροαριστερά κόμματα. Επιπλέον, είναι αβέβαιο το αν ο αγαπημένος του κυβερνητικός εταίρος, οι ακροδεξιοί Ανεξάρτητοι Έλληνες, θα καταφέρει να εισέλθει στη Βουλή.

Αν ο Τσίπρας δεν μπορέσει να σχηματίσει κυβέρνηση, ενδεχομένως να χρειαστεί να ξαναγίνουν εκλογές, οι τρίτες για φέτος. Αυτό μπορεί να επιφέρει επιπρόσθετο οικονομικό χάος, γιατί η Αθήνα θα βρεθεί πολύ πίσω στην εφαρμογή της συμφωνίας διάσωσής της. Ο κόσμος μπορεί ακόμη να εικάσει εκ νέου πως η Ελλάδα θα μπορούσε να φύγει από το ευρώ.

Ο ελληνικός λαός μπορεί να τιμωρήσει τον Τσίπρα, αν εκείνος επιβάλει τρίτες εκλογές. Φαίνονται ήδη δυσαρεστημένοι που κλήθηκαν στις κάλπες για δεύτερη φορά -για να μην αναφέρουμε ότι ο Τσίπρας διεξήγαγε δημοψήφισμα τον Ιούλιο για μία προηγούμενη εκδοχή του προγράμματος διάσωσης. Ως εκ τούτου, ο Τσίπρας μπορεί να σχηματίσει συνασπισμό με τα κεντρώα και κεντροαριστερά κόμματα, με τα οποία έχει δεσμευτεί ότι δεν θα συμπράξει. Ο πρώην πρωθυπουργός έχει, άλλωστε, ιστορικό μη τήρησης των λόγων του.

Μια τέτοια έκβαση μπορεί να οδηγήσει σε αποτελεσματική εφαρμογή της διάσωσης. Αλλά υπάρχει ο κίνδυνος, ο Τσίπρας να μην ξεφορτωθεί όλους τους αντάρτες του κόμματός του, γιατί φοβάται μη διογκώσει τις τάξεις της Λαϊκής Ενότητας. Σε αυτή την περίπτωση, θα μπορούσε να δει την κυβέρνησή του να ξεκινά με κυβερνητική πλειοψηφία, αλλά η ενότητά της να χάνεται όταν θα πρέπει να πάρει δύσκολες αποφάσεις, πυροδοτώντας ξανά εκλογές.

Αυτό το σενάριο μπορεί να αποφευχθεί αν οποιοδήποτε κόμμα που θα κληθεί να συμμετάσχει σε έναν συνασπισμό με επικεφαλής τον Τσίπρα επιμείνει να είναι στην κυβέρνηση και όλα τα άλλα κεντρώα κόμματα. Αυτό πιθανότατα θα του δώσει μία αρκετά μεγάλη πλειοψηφία, ώστε να αντέξει μελλοντικές αποστασίες. Οποιοσδήποτε υποτιθέμενος κυβερνητικός εταίρος θα έπρεπε επίσης να επιμείνει ώστε ο Τσίπρας να διορίσει σοβαρούς υπουργούς, περιλαμβανομένων μερικών τεχνοκρατών, στο υπουργικό του συμβούλιο. Η πρώτη του κυβέρνηση μαστιζόταν από ανικανότητα.

Μία άλλη ιδέα είναι ότι ο Τσίπρας θα μπορούσε να υποστηρίξει μια μορφή κυβέρνησης εθνικής ενότητας, αλλά όχι ως πρωθυπουργός της. Θα μπορούσε να προτείνει έναν πολιτικό από τις τάξεις του ΣΥΡΙΖΑ ή κάποιον τεχνοκράτη για τη θέση. Αλλά αυτό θα προκαλούσε την ανησυχία ότι ο Τσίπρας επιθυμεί να νίψει τας χείρας του σε ό,τι αφορά στο πρόγραμμα που υπέγραψε νωρίτερα, γεγονός που με τη σειρά του θα κάνει δύσκολη την εφαρμογή του.

Όλοι αυτοί οι υπολογισμοί, φυσικά, θα μεταβληθούν στην περίπτωση που η Νέα Δημοκρατία κερδίσει τις εκλογές. Θα είναι πιο εύκολο για εκείνη να σχηματίσει συνασπισμό, γιατί έχει υποσχεθεί να συνεργαστεί με οποιοδήποτε δημοκρατικό κόμμα, μετά τις εκλογές. Έχει πει ότι θα συνεργαστεί ακόμη και με τον ΣΥΡΙΖΑ σε ενδεχόμενη κυβέρνηση εθνικής ενότητας. Ενώ αυτό, πραγματικά, μπορεί να είναι η καλύτερη έκβαση για την Ελλάδα, ο Τσίπρας κατά πάσα πιθανότητα θα διαφωνήσει.

Ακόμη κι αν αποφευχθούν τα χειρότερα σενάρια, ο κίνδυνος είναι ότι εν μέσω της πολιτικής διαμάχης, αυτό που είναι το πιο ωφέλιμο για τον ελληνικό λαό δεν οδηγεί απαραιτήτως προς τα μπροστά...