Στίγκλιτς: Η επίθεση της Ευρώπης στην Eλληνική Δημοκρατία

Με νέο του άρθρο ο νομπελίστας οικονομολόγος Τζόζεφ Στίγκλιτς υποστηρίζει ότι η Ευρώπη επιτίθεται στην ελληνική δημοκρατία. Ισχυρίζεται μάλιστα ότι πρόκειται για το αναπόφευκτο τέλος του παιχνιδιού μεταξύ των πιστωτών και της Ελλάδας, το οποίο δεν είναι παρά το εξής: οι Ευρωπαίοι ηγέτες αποκαλύπτουν επιτέλους την πραγματική φύση της αντιδικίας για το χρέος και αυτή δεν είναι τίποτα ευχάριστο: πρόκειται για ζήτημα εξουσίας, δύναμης και δημοκρατίας, πολύ περισσότερο από ζήτημα χρημάτων και οικονομικών.

Φυσικά, τα οικονομικά πίσω από το πρόγραμμα που σχεδίασε η τρόικα για την Ελλάδα ήταν «αβυσσαλέα», προσθέτει ο Στίγκλιτς, οδηγώντας σε μία μείωση 25% του ΑΕΠ. Και συμπληρώνει: δεν μπορώ να σκεφτώ καμία ύφεση, ποτέ, που να επιβλήθηκε τόσο συνειδητά και με τόσο καταστροφικές συνέπειες. Η ανεργία των νέων στην Ελλάδα τώρα υπερβαίνει το 60%.

Είναι μάλιστα εκπληκτικό το γεγονός, ότι η Τρόικα αρνήθηκε να αναλάβει την ευθύνη για οτιδήποτε ή να παραδεχτεί πόσο λάθος ήταν οι προβλέψεις και τα μοντέλα της. Αλλά αυτό που είναι ακόμα πιο παράξενο, είναι ότι οι ηγέτες της Ευρώπης, ούτε καν έμαθαν: Η Τρόικα ακόμα απαιτεί από την Ελλάδα να επιτύχει πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% το 2018, γράφει ο διάσημος οικονομολόγος και προσθέτει:

Οι οικονομολόγοι όλου του κόσμου καταδικάζουν το στόχο αυτό ως τιμωρητικό, καθώς το να στοχεύσει κανείς σε κάτι τέτοιο θα οδηγήσει σε ακόμα βαθύτερη πτώση. Πράγματι, ακόμα κι αν το χρέος της Ελλάδας αναδιαρθρωθεί σε βαθμό που είναι πέρα από κάθε φαντασία, η Ελλάδα θα παραμείνει σε ύφεση αν οι ψηφοφόροι συναινέσουν στους στόχους της Τρόικα στο δημοψήφισμα που θα διεξαχθεί αυτό το Σαββατοκύριακο.

Πρέπει επίσης να ξεκαθαριστεί το εξής, σύμφωνα με τον Γ. Στίγκλιτς: σχεδόν κανένα από τα τεράστια ποσά που έχουν δοθεί ως δάνεια στην Ελλάδα δεν έχει πραγματικά καταλήξει στην Ελλάδα. Έχουν πάει όλα για να αποπληρωθούν οι ιδιώτες πιστωτές – συμπεριλαμβανομένων γερμανικών και γαλλικών τραπεζών. Η Ελλάδα έχει λάβει μόνο κάτι πενταροδεκάρες, ωστόσο έχει πληρώσει τεράστιο τίμημα για να στηρίξει τις τράπεζες αυτών των χωρών.

Το ΔΝΤ και οι άλλοι επίσημοι πιστωτές δεν χρειάζονται τα χρήματα τα οποία απαιτούν. Σύμφωνα με το σύνηθες σενάριο, τα λεφτά που θα ελάμβαναν θα τα ξαναδάνειζαν στην Ελλάδα.

Ωστόσο, για άλλη μια φορά, τονίζει ο αρθρογράφος: Δεν είναι για τα λεφτά. Είναι για να χρησιμοποιούν και πάλι τις «προθεσμίες», ώστε να γονατίζουν και πάλι την Ελλάδα, για να αποδεχτεί τα απαράδεκτα, κι όχι μόνο μέτρα λιτότητας, αλλά και άλλες υφεσιακές και τιμωρητικές πολιτικές.

Γιατί όμως να κάνει η Ευρώπη κάτι τέτοιο, αναρωτιέται ο Στίγκλιτς. Γιατί π.χ. οι Ευρωπαίοι ηγέτες αρνούνται να αυξήσουν έστω και για λίγο την προθεσμία της 30ης Ιουνίου; Δεν είναι η δημοκρατία μία από τις βασικές αξίες της Ευρώπης;

Η κυβέρνηση στην Ελλάδα θα ήθελε να δώσει στους πολίτες την ευκαιρία να ψηφίσουν για ένα θέμα τόσο σημαντικό για το μέλλον τους. Αυτό το ενδιαφέρον για δημοκρατική νομιμοποίηση είναι ασύμβατο με τις πολιτικές της ευρωζώνης, η οποία δεν ήταν ποτέ ένα δημοκρατικό project. Τα περισσότερα μέλη της δεν ρώτησαν τους λαούς για να μπουν. Όταν οι Σουηδοί ερωτήθηκαν, είπαν όχι. Κατανοούσαν ότι η ανεργία θα αυξανόταν αν η νομισματική πολιτική οριζόταν από μία κεντρική τράπεζα της οποίας το μοναδικό και μονόπλευρο επίκεντρο της προσοχής ήταν ο πληθωρισμός. Αυτό που βλέπουμε, συνεχίζει το δημοσίευμα, είναι κάθε άλλο παρά δημοκρατία: Πολλοί Ευρωπαίοι ηγέτες θέλουν να δουν το τέλος της αριστερής κυβέρνησης του Αλέξη Τσίπρα.

Είναι δύσκολο, καταλήγει ο Στίγκλιτς, να συμβουλέψει κανείς τους Έλληνες για το πώς θα ψηφίσουν την Κυριακή. Καμία από τις εναλλακτικές – έγκριση ή απόρριψη – δεν θα είναι εύκολη, και οι δύο έχουν τεράστια ρίσκα.

Ένα ναι θα σήμαινε ύφεση σχεδόν δίχως τέλος, ισχυρίζεται ο Στίγκλιτς. Ίσως ακόμα και μια λεηλατημένη χώρα – που θα έχει πουλήσει όλα της τα περιουσιακά στοιχεία και που οι καλύτεροι νέοι της θα έχουν ήδη μεταναστεύσει – μπορεί στο τέλος να πάρει μια ελάφρυνση χρέους. Έχοντας δε συρρικνωθεί σε χώρα μεσαίου εισοδήματος μπορεί η Ελλάδα στο τέλος να πάρει βοήθεια από την Παγκόσμια τράπεζα.

Αντιθέτως, μία ψήφος στο όχι θα άνοιγε τουλάχιστον μία πιθανότητα για την Ελλάδα, με τη δυνατή δημοκρατική της παράδοση, να πάρει τη μοίρα της στα χέρια της. Οι Έλληνες μπορεί να πάρουν μια ευκαιρία να χτίσουν ένα μέλλον, το οποίο, αν και όχι τόσο πλούσιο όσο το παρελθόν, είναι πολύ πιο ελπιδοφόρο από τα αδίστακτα βασανιστήρια του σήμερα.

Εγώ ξέρω τι θα ψήφιζα, λέει στο τέλος ο Γ. Στίγκλιτς.