El-Erian: Τα stress test δεν μπορούν να υποκαταστήσουν την πολιτική

Όπως και οι προσπάθειες που έγιναν προ πενταετίας στις ΗΠΑ, έτσι και τα αυστηρά stress tests στα οποία υπέβαλε η ΕΚΤ τις ευρωπαϊκές τράπεζες αποτελούν το κλειδί για να μπει ένα κατώτατο όριο στην οικονομία της Ευρώπης και να παρασχεθεί η βάση για ανάκαμψη με μεγαλύτερη διάρκεια. Αυτά είναι τα καλά νέα της χθεσινής ανακοίνωσης των αποτελεσμάτων των stress tests από την ΕΚΤ.

Όμως, για να είναι πλήρως αποτελεσματική η αποτίμηση, η Ευρώπη πρέπει να κάνει περισσότερα, μεταξύ άλλων να τελειώσει τη δουλειά που έχει ξεκινήσει στα τέσσερα σκέλη της επιτυχούς οικονομικής ενοποίησης.

Τα stress tests έχουν σημασία διότι οι τράπεζες παίζουν δυσανάλογα σημαντικό ρόλο στην Ευρώπη σε ό,τι αφορά τη διοχέτευση κεφαλαίων για παραγωγικές δραστηριότητες. Παρά τις σημαντικές αυξήσεις κεφαλαίου των τελευταίων ετών, παρέμεναν οι αμφιβολίες αναφορικά με την ευρωστία των ισολογισμών και των δραστηριοτήτων τους, αλλά και του ρόλου τους ως αποτελεσματικών μεσαζόντων.

Η αξιολόγηση είναι επίσης ζωτικής σημασίας για τη μετάβαση σε ένα ενιαίο σύστημα στο οποίο η ΕΚΤ θα αναλάβει πολύ μεγαλύτερη ευθύνη για την εποπτεία και τους κανονισμούς της Ευρώπης.

Η αξιολόγηση της ποιότητας ενεργητικού (AQR), δίνοντας μια ευρεία εικόνα του τραπεζικού συστήματος από τα τέλη Δεκεμβρίου του 2013, θα βοηθήσει ώστε να ξεπεραστούν ασυμμετρίες στην πληροφόρηση -καθώς ορισμένοι έχουν πρόσβαση σε περισσότερες ή λιγότερες πληροφορίες από άλλους- και οι αβεβαιότητες που προκύπτουν από την έλλειψη αξιόπιστων και συγκρίσιμων δεδομένων. Όλα αυτά τείνουν να φέρνουν εμπόδια στις υψηλότερες επενδύσεις, στην ανάπτυξη και στη χρηματοοικονομική σταθερότητα.

Με τη δημοσιοποίηση επαρκών λεπτομερειών, η ΕΚΤ θα δίνει τη δυνατότητα στους αναλυτές να υποβάλουν τα stress tests στις δικές τους υποθέσεις αναφορικά με τις τοπικές οικονομικές προοπτικές, τις πιθανότητες χρεοκοπίας κ.λπ.

Τι γίνεται όμως με τις άμεσες επιπτώσεις; Το λιγότερο, τα stress tests θα αναγκάσουν τις τράπεζες που απέτυχαν να αυξήσουν τα κεφάλαιά τους, να πουλήσουν περιουσιακά στοιχεία και, σε ορισμένες περιπτώσεις, να συγχωνευθούν. Όμως η επίπτωση θα πρέπει να πηγαίνει και πέρα από αυτό.

Θα πρέπει να αναμένεται το AQR να δώσει το περιθώριο για μεγαλύτερη διαφοροποίηση μεταξύ των καλών και των κακών επενδύσεων, επιβραβεύοντας έτσι τις τράπεζες με καλύτερη διαχείριση και δίνοντας περισσότερα κίνητρα σε άλλες να συμμορφωθούν. Επίσης, θα βοηθήσουν ώστε να αρθεί η αβεβαιότητα, οδηγώντας συνεπώς σε ενίσχυση της ροής κεφαλαίων προς το σύνολο του πιστωτικού κλάδου.

Κάθε μία από τις επιπτώσεις αυτές μπορεί να οδηγήσει σε πιο βιώσιμη ανάπτυξη και να μειώσει την απειλή της οικονομικής αστάθειας. Όμως, όπως και στην περίπτωση των ΗΠΑ, τα πλήρη οφέλη της αξιολόγησης βραχυπρόθεσμα θα είναι περιορισμένα λόγω καθυστερήσεων στην υλοποίηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων σε υποδομές που θα ευνοούν την ανάπτυξη, αλλά και του rebalancing μιας περιοριστικής δημοσιονομικής στάσης από την οποία θα απουσιάζουν τόσο η ανταπόκριση όσο και η ευελιξία.

Μακροπρόθεσμα, επειδή αρκετές ευρωπαϊκές χώρες αποτελούν μέρος της νομισματικής ένωσης, η εκδήλωση της πλήρους δυναμικής των AQR θα απαιτήσει επίσης περαιτέρω πρόοδο σε ό,τι αφορά την οικονομική ένωση.

Με τις ενέργειες της ΕΚΤ, η Ευρώπη βάζει πλέον άλλο ένα κομμάτι της τραπεζικής ένωσης στη θέση του, προκειμένου να υπάρξει μια επιτυχής ευρωζώνη. Τώρα, είναι η σειρά των πολιτικών να φροντίσουν για τα υπόλοιπα δύο σκέλη: τη μεγαλύτερη δημοσιονομική και την πολιτική ενοποίηση.