Το κίνημα "να κάνω κάτι δικό μου"

Από το "μαγαζί για το παιδί" στην πραγματικά καινοτόμο επιχειρηματικότητα. Πώς το... θορυβώδες και αυθάδες 80% της επιχειρηματικότητας απομυζά πόρους από το 20% που αξίζει. Του Χάρη Μακρυνιώτη.

Δημοσιεύθηκε: 13 Νοεμβρίου 2012 - 07:54

του Χάρη Μακρυνιώτη (*)

Οι οριζόντιες και ισοπεδωτικές διαπιστώσεις, όπως και οι πολιτικές, τελικά αρέσουν. Είναι εύκολες, κατανοητές και γρήγορες. Το μόνο αρνητικό τους είναι ότι δεν λύνουν προβλήματα, αλλά αποπροσανατολίζουν, πολώνουν και προκαλούν σύγχυση.

Λατρεία για το οριζόντιο και στην περίπτωση του κυρίαρχου σήμερα trend της επιχειρηματικότητας, ενός κινήματος αντίστοιχης δυναμικής με εκείνο του "δεν πληρώνω".

Είναι το κίνημα του "να κάνω κάτι δικό μου".

Για μία ακόμη φορά, χωριζόμαστε στα δύο.

Για τους μεν, η επιχειρηματικότητα ξαφνικά θα δώσει λύσεις σε όλα μας τα οικονομικά και μη αδιέξοδα. Είναι η απόλυτη απάντηση, η θεραπεία για κάθε δεινό, γι' αυτό και θα πρέπει να τη στηρίξουμε. Γενικώς, οριζοντίως και με αδιαπραγμάτευτο τρόπο.

Για τους δε, αποτελεί την απόλυτη έκφραση ενός αποτυχημένου καπιταλιστικού συστήματος, που πεθαίνει. Δεν είμαστε και σίγουροι τι ακριβώς εννοούμε, αλλά σε κάθε περίπτωση επιχειρηματίας ίσον διαφθορά.

Πριν πάρουμε θέση (θέλουμε, δε θέλουμε να στηρίξουμε επιχειρηματίες), ας δουμε συνοπτικά κάποια μεγέθη:

Συνολικά, διπλάσιες επιχειρήσεις ανά κάτοικο στην Ελλάδα της κρίσης σε σχέση με την Ευρώπη. Ο υψηλός αριθμός οφείλεται στον διπλάσιο αριθμό των πολύ μικρών επιχειρήσεων και όχι στις άλλες κατηγορίες. Η παραγωγικότητα στις μικρές, μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις είναι κοντά ή άνω του μέσου όρου. Στις πολύ μικρές, πέφτει στο μισό και είναι σχεδόν 40% χαμηλότερη του ευρωπαϊκού μέσου όρου.

Άρα, πρέπει να εξαφανίσουμε τις μικρές και νέες επιχειρήσεις ή μήπως να τις στηρίξουμε μαζικά;

Άλλη μία οριζόντια αντιμετώπιση, τη στιγμή που πρέπει πρώτα συλλογικά να απαντήσουμε στο ερώτημα τι είδους επιχειρήσεις ή επιχειρηματίες θέλουμε. Κατόπιν ας στηρίξουμε αυτούς που επιλέξαμε.

Κατηγορία 1: Να ανοίξουμε ένα "μαγαζί στο παιδί"

Περισσότερο κυρίαρχο την προηγούμενη δεκαετία, και απόλυτο αντίδοτο στην αποτυχία εισαγωγής σε κάποιο ΑΕΙ ή ΤΕΙ. Τα δύο διαλυτικά στοιχεία είναι το "μαγαζί" και το "παιδί".

Κατηγορία 2: Από το video club στο νέο σουβλάκι

Κάθε τέτοιο trend είναι κρίκος στην ατέρμονη αλυσίδα video club - καφετέρια- μπαρ - νέο σουβλάκι - παγωμένο γιαούρτι - cupcake. Απόδειξη της συνέχειας της φυλής μας, μιας ακατανόητης ανάγκης να ακολουθήσουμε τάσεις στις οποίες ξέρουμε από πριν ότι ένα ελάχιστο ποσοστό θα επιβιώσει, αλλά είμαστε εξαιρετικά βέβαιοι ότι θα ανήκουμε σε αυτό.

Κατηγορία 3: Η επιδότηση ως αυτοσκοπός

Η επιχείρηση ως όχημα για τη λήψη επιδότησης. Το επιχειρηματικό σχέδιο φτιάχνεται πρόχειρα για τους σκοπούς της επιχορήγησης και δεν είναι εργαλείο στρατηγικής. Το ποσοστό απορρόφησης κονδυλίων ανεβαίνει, αλλά η κατανομή πόρων είναι αναποτελεσματική.

Κατηγορία 4: Η δεύτερη ή η τρίτη γενιά όχι ως εξέλιξη, αλλά ως τέρμα

Εταιρίες με ιστορία δεκάδων χρόνων περνούν στα χέρια της επόμενης γενιάς. Όταν η επιχείρηση αντιμετωπίζεται ως όχημα για την κάλυψη προσωπικών αναγκών και επιλογών lifestyle αποκτά αυτόματα ημερομηνία λήξης.

Κατηγορία 5: Η επιχειρηματικότητα ως εναλλακτική μιας καριέρας στο δημόσιο

Κάποιοι από όσους ονειρεύονταν μια καριέρα σε υπουργείο επιλέγουν τον δρόμο της επιχειρηματικότητας, όχι από ουσιαστική επιλογή, αλλά από ανάγκη. Είναι όμως ένας (εν δυνάμει) δημόσιος υπάλληλος ο ιδανικότερος επικεφαλής μιας νέας επιχείρησης;

Κατηγορία 6: Η επιχειρηματικότητα ως όχημα διαφθοράς

Σαφές.

Κατηγορία 7: H επιχειρηματικότητα ως μέσο για να μεταμορφώσει κάποιος την κοινότητά του

Το μεγάλο κύμα "κοινωνικής επιχειρηματικότητας" που συνεχώς μεγεθύνεται αποκτά τεράστια αξία σε κοινωνικά δυσβάσταχτες περιόδους όπως η τωρινή. Και προφανώς είναι ευπρόσδεκτη, αν και όχι πάντα όσο θα έπρεπε αποτελεσματική.

Κατηγορία 8: Η επιχειρηματικότητα ως όνειρο ζωής, πάθος και αφοσίωση

Μπορεί να είναι μικρό ή μεγάλο το εγχείρημα. Ένα ξυλουργείο, μια τουριστική μονάδα 15 κλινών, έως και μια νέα τράπεζα, με κινητήρια δύναμη τον επαγγελματισμό, τη συνεχή αναζήτηση για το ποιοτικότερο και ανταγωνιστικότερο προϊόν, την υψηλότερου επιπέδου εξυπηρέτηση, την εξέλιξη του προσωπικού. Και το θεμιτό κέρδος, φυσικά.

Ας σκεφτούμε ποιες από τις ενδεικτικές αυτές κατηγορίες επιχειρηματιών προτιμούμε ως σύνολο. Και ας το πούμε δυνατά και καθαρά.

Αφού το σκεφτούμε και το πούμε, το 80% των επιχειρήσεων θα παραμείνει στις 6 πρώτες κατηγορίες. Δύσκολο να το αλλάξει κανείς αυτό. Όχι μόνο στην Ελλάδα. Διεθνώς. Και δυστυχώς, αυτό το 80% θα παραμείνει θορυβώδες, αυθάδες και θα στερεί πόρους από το άλλο 20%.

Μόνη ελπίδα να μεταφέρουμε μέρος της ενέργειάς μας στο υπόλοιπο 20%. Είναι αυτές οι εταιρίες που μπορύν να φέρουν το 80% του οφέλους. Το 80% των βιώσιμων θέσεων εργασίας. Το 80% της βιώσιμης προστιθέμενης αξίας. Και θα αποτελέσουν το 100% της έμπνευσης, της αλλαγής και της ανάπτυξης, για την οποία όλοι μιλάμε αδιακρίτως.

Πρέπει να στηρίξουμε κατά προτεραιότητα και στοχευμένα αυτό το 20% των επιχειρήσεων, όχι ως γραφικές εκφάνσεις μιας trendy επιχειρηματικότητας, αλλά ως στιβαρή απόδειξη του περίφημου νέου μοντέλου ανάπτυξης, καθώς και της στροφής στον τρόπο ζωής μας.

Μέσα σε αυτό το 20% κρύβονται οι νέες τράπεζες, οι νέες ασφαλιστικές εταιρίες, οι νέες εταιρίες τροφίμων, οι νέες εταιρίες τεχνολογίας, αλλά και οι μικρές μονάδες αγροτικής παραγωγής, οι μικρές τουριστικές μονάδες, οι συμμαζεμένες και συνετές προσπάθειες σε τοπικό επίπεδο, που λαμβάνουν υπόψη συγκριτικά πλεονεκτήματα και ανάγκες. Με λιγότερο "εμπόριο", λιγότερη "διαμεσολάβηση" και περισσότερη προστιθέμενη αξία. Ακόμη και το παγωμένο γιαούρτι, αν φτιάχνεται με πάθος και σχέδιο.

Τι χρειάζονται οι επιχειρήσεις αυτές; Γνώση, πρόσβαση σε αγορές, λιγότερη γραφειοκρατία και κεφάλαια, με τη σειρά αυτή. Όχι με την αντίστροφη. Εννέα στους δέκα νέους επιχειρηματίες που συναντώ θεωρούν ότι η πρωταρχική τους προτεραιότητα είναι τα κεφάλαια. Όταν τους ρωτώ τι θα έκαναν με 10 εκατομμύρια διαθέσιμα σήμερα, οι 9 στους 10 δίνουν απάντηση λειψή. Πολλοί θα προτιμούσαν ίσως να πάρουν τα χρήματα και απλώς να κλείσουν το "μαγαζί". Προφανώς και τα χρήματα είναι αναγκαία, αλλά δεν είναι η λύση στα δεινά. Απαιτούνται σχέδιο, γνώση και η περίφημη εξωστρέφεια (παρεμπιπτόντως, εξωστρέφεια δε σημαίνει μόνο εξαγωγές στην Κίνα, αλλά και κατανόηση των αναγκών του πελάτη στη διπλανή γωνία).

Συμπέρασμα: Η "έκρηξη" της επιχειρηματικότητας δεν είναι ούτε πανάκεια, ούτε καταστροφή. Είναι ένα εργαλείο οικονομικής ανάπτυξης. Τι ακριβώς επιχειρηματικότητα θέλουμε θα πρέπει να το αποφασίσουμε εμείς. Το αν προτιμούμε "μαγαζιά" ή βιώσιμες μονάδες πρέπει να είναι συνειδητή οικονομική και κοινωνική επιλογή. Γιατί αυτή η επιλογή θα πρέπει μετά να συνοδευτεί από στήριξη με τεχνογνωσία, δικτύωση και κεφάλαια. Δεν μπορούμε πλέον να μιλούμε γενικώς και να υπερθεματίζουμε ή να απορρίπτουμε. Έχουμε λιγοστές αντοχές, δυνάμεις και πόρους που πρέπει να κατανείμουμε συνειδητά. Και, επιτέλους, όχι οριζόντια.

(*) Ο κ. Μακρυνιώτης είναι Managing Director της Endeavor Greece.

*** Το προφίλ της Endeavor επισυνάπτεται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".

*Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με τον αρθρογράφο; Τι γνώμη έχετε;

To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.