Ιδιαίτερα κρίσιμο χαρακτηρίζει το επόμενο τρίμηνο-τετράμηνο ο πρόεδρος του ΣΕΒ, κ. Θεόδωρος Φέσσας. Πιστεύει πως η πορεία της οικονομίας είναι αναστρέψιμη, αλλά όπως τονίζει στη συνέντευξη που παραχώρησε στο Euro2day.gr, δεν επιτρέπεται καμία καθυστέρηση.
Εκτιμά πως η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών θα κλείσει επιτυχώς όπως και η πρώτη αξιολόγηση, ενώ τονίζει πως κανένας δεν θέλει την Ελλάδα εκτός ευρώ.
Ο κ. Φέσσας κάνει λόγο για απροθυμία των πολιτικών να συγκρουστούν με τα ειδικά συμφέροντα. Σημειώνει πως αν δεν είχε μεσολαβήσει ένας χρόνος πολιτικής αβεβαιότητας, θα βλέπαμε αρκετές νέες επενδύσεις οι οποίες «πάγωσαν» ενώ δηλώνει πως ο ΣΕΒ θα κάνει ό,τι μπορεί να ενθαρρύνει τους επενδυτές και να βάλει μπροστά την οικονομία μέσα στο 2016.
Σημειώνει ωστόσο ότι για να επανέλθει το πάγιο κεφάλαιο της ιδιωτικής οικονομίας στα επίπεδα του 2010 απαιτούνται σήμερα τουλάχιστον 68 δισ. ευρώ. Δηλαδή, όπως λέει ο ίδιος, η χώρα χρειάζεται αφενός ένα επενδυτικό σοκ με ιδιωτικά κεφάλαια και αφετέρου, να αξιολογηθεί τι δεν πήγε καλά στο μίγμα πολιτικών για την επενδυτική ανάκαμψη.
Ο κ. Φέσσας τάσσεται υπέρ της μείωσης του μη μισθολογικού κόστους, της μεταρρύθμισης του ασφαλιστικού συστήματος και του εξορθολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών. Οι κινήσεις πρέπει να γίνουν σε συνδυασμό με φορολογικά κίνητρα για νέες προσλήψεις και επενδύσεις στην κατάρτιση και πρακτική άσκηση νεοεισερχόμενων στην αγορά εργασίας ή ανέργων.
Ξεκαθαρίζει πως οι επιχειρήσεις δεν είναι εναντίον της φορολόγησης του εισοδήματος, ενώ χωρίς να υποστηρίζει πως όλοι οι επιχειρηματίες είναι άμεμπτοι, επισημαίνει πως οι μεγάλες οργανωμένες επιχειρήσεις, που είναι μέλη του ΣΕΒ αιμοδοτούν ετησίως τα δημόσια έσοδα με 1,6 δισ. φόρους και 2 δισ. ασφαλιστικές εισφορές, παρέχουν εργασία σε 220.000 συμπολίτες, «βάζουν πλάτη» επιμένοντας να μένουν στην Ελλάδα, να εξάγουν σε όλο τον κόσμο και να επενδύουν μέσα στην κρίση.
Κύριε Φέσσα, θεωρείτε πως η Ελλάδα έχει αποφύγει οριστικά τον κίνδυνο του Grexit;
Ο κίνδυνος του «ακαριαίου θανάτου», έτσι όπως τον ζήσαμε το καλοκαίρι, έχει περάσει. Πολιτικό σύστημα, κοινωνία και αγορά στηρίζουν την εθνική προσπάθεια για σταθερότητα και επανεκκίνηση της οικονομίας. Το ίδιο και οι εταίροι μας που δείχνουν διατεθειμένοι να στηρίξουν, έμπρακτα, την Ελλάδα. Βέβαια, το επόμενο τρίμηνο είναι κρίσιμο, καθώς μεσολαβούν ο νέος προϋπολογισμός, η πρώτη αξιολόγηση του προγράμματος, η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και θα μπουν σε εφαρμογή αποκρατικοποιήσεις και μεταρρυθμίσεις μεγάλης σημασίας, όπως το ασφαλιστικό. Χρειάζεται αποφασιστικότητα και σοβαρότητα. Από την αρχή της κρίσης κινδυνεύουμε μόνο από τα δικά μας σφάλματα.
Βρισκόμαστε εν μέσω μιας ακόμη δύσκολης διαπραγμάτευσης και αξιολόγησης, η οποία συμπίπτει και με την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Εκτιμάτε ότι θα ολοκληρωθεί επιτυχώς;
Εκτιμώ πως η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και η πρώτη αξιολόγηση θα κλείσει επιτυχώς. Το σημαντικό είναι, κάτι που έχει γίνει πια εμφανές, ότι χωρίς πρόγραμμα η Ελλάδα δεν μπορεί να ορθοποδήσει και όσο γρηγορότερα τελειώσουμε με το πρόγραμμα, που σημαίνει όσο καλύτερα το εκτελέσουμε, τόσο πιο εύκολα θα μπούμε σε μια κανονικότητα. Όσο δηλαδή πιο σωστά και γρήγορα υλοποιήσουμε το πρόγραμμα τόσο πιο εύκολα θα μπορέσει η Ελλάδα να ακολουθήσει έναν δρόμο πιο ομαλό Δεν σημαίνει ότι δεν θα είναι δύσκολος. Αλλά θα είναι σίγουρα πιο ομαλός. Τώρα είναι και δύσκολος και απρόβλεπτος.
Επίσης θα πρέπει να σας αναφέρω αυτό που εισπράττω από Ευρωπαίους και Έλληνες αξιωματούχους: κανένας δεν θέλει την Ελλάδα να πέσει. Κανένας δεν θέλει την Ελλάδα εκτός ευρώ. Όλοι προσπαθούν με τον τρόπο τους να βοηθήσουν. Όλοι, και αυτοί που έχουν αναλάβει τον ρόλο του αυστηρού και αυτοί που έχουν αναλάβει τον ρόλο του υποστηρικτή της Ελλάδας, στόχο έχουν να κρατήσουν τη χώρα σε μια ευρωπαϊκή πορεία. Η ουσία είναι πως όλοι τους θέλουν να δουν μια Ευρώπη ενιαία, μια Ευρώπη επιτυχημένη. Αυτός νομίζω ότι είναι και ο κύριος λόγος που με κάνει αισιόδοξο.
Η κυβέρνηση δέχεται κριτική για το μείγμα δημοσιονομικής προσαρμογής. Ποια είναι η άποψη του ΣΕΒ;
Το κλειδί είναι η δίκαιη, ισόρροπη και αποτελεσματική εφαρμογή. Το πρόγραμμα έχει δύο πυλώνες. Δημοσιονομική προσαρμογή και μεταρρυθμίσεις. Οι παρεμβάσεις στον ένα πυλώνα δεν πρέπει να προκαλούν τριγμούς στον άλλο, γιατί τότε ο λογαριασμός πηγαίνει συστημένος στις επιχειρήσεις και στα νοικοκυριά με αύξηση των φόρων. Υγιή δημόσια οικονομικά είναι η βάση για να κατευθυνθούν οι πόροι στην πραγματική οικονομία και στο κοινωνικό κράτος. Φιλο-αναπτυξιακές παρεμβάσεις και αναβάθμιση του κράτους σημαίνει περισσότερες επιχειρήσεις, περισσότερος πλούτος, άρα περισσότεροι φόροι και εισφορές.
Διαχρονικά για τον επιχειρηματικό κόσμο και όχι μόνο η εκάστοτε κυβέρνηση αποτελεί «κόκκινο πανί», διότι βάζει φόρους αλλά δεν κάνει μεταρρυθμίσεις. Στο σημείο που έχει βρεθεί σήμερα η χώρα, τι μπορεί να γίνει άμεσα για αναστροφή του κλίματος;
Δεν είμαστε εναντίον της φορολόγησης του εισοδήματος, όταν γίνεται με συνέπεια, σταθερότητα και δικαιοσύνη. Τουναντίον οι οργανωμένες επιχειρήσεις θέλουν να πληρώνουν φόρους και εισφορές που αναδιανέμονται δίκαια και δεν καλύπτουν τις τρύπες της κρατικής σπατάλης. Το τίμημα της κρίσης το πλήρωσε ο ιδιωτικός τομέας, προκειμένου να 'συμμαζευτεί' το Δημόσιο και να βελτιώσει τη λειτουργία του. Έγιναν βήματα, πετύχαμε πλεονάσματα, αλλά στην πλάτη ποιων; Το 1,1 εκατ. άνεργοι του ιδιωτικού τομέα, τα λουκέτα, η φυγή χιλιάδων επιχειρήσεων κι΄ εργαζομένων εκτός συνόρων, ακόμη και το γεγονός ότι η οικονομία μας δεν έχει πετύχει τη μετάβαση από την κατανάλωση στην εξωστρεφή παραγωγή, δείχνουν το μέγεθος της ζημιάς και ταυτόχρονα τη γενικότερη πολιτική απροθυμία να συγκρουστούν οι πολιτικοί με τα ειδικά συμφέροντα.
Για την κοινωνία πάντως εκτός από την κυβέρνηση «κόκκινο πανί» είναι και οι μεγάλες επιχειρήσεις. Η γενική εκτίμηση που υπάρχει είναι πως οι επιχειρηματίες δεν έχουν βάλει «πλάτη» τα τελευταία χρόνια της κρίσης. Τι έχετε να απαντήσετε;
Χωρίς να υποστηρίζω ότι όλοι οι επιχειρηματίες είναι άμεμπτοι, αυτή η αντίληψη δεν λαμβάνει υπόψιν της την πραγματικότητα. Οι μεγάλες οργανωμένες επιχειρήσεις, που είναι μέλη του ΣΕΒ αιμοδοτούν ετησίως τα δημόσια έσοδα με 1,6 δισ. φόρους και 2 δισ. ασφαλιστικές εισφορές, παρέχουν εργασία σε 220.000 συμπολίτες μας, η οποία είναι σταθερή, καλά αμειβόμενη και δίνει δυνατότητες εξέλιξης. Πώς είναι δυνατόν αυτοί που βάζουν πλάτη, επιμένουν να μένουν και να εργάζονται στην Ελλάδα, εξάγουν σε όλο τον κόσμο και επενδύουν μέσα στην κρίση να αποτελούν "κόκκινο πανί"; Ποιος ακριβώς περιμένουμε να παράγει πλούτο και να δημιουργήσει δουλειές, να ενθαρρύνει την καινοτομία, τις εξαγωγές, την αναγέννηση της μεταποίησης, αν όχι οι μεγάλες επιχειρήσεις; Ας αφήσουμε, επιτέλους, τους αφορισμούς, που η ίδια η κοινωνία έχει ξεπεράσει.
Πριν από λίγες ημέρες, επιφανές μέλος του ΣΕΒ σε συνέντευξη που παραχώρησε σε διεθνές μέσο ενημέρωσης ανέφερε πως πρώτοι οι Έλληνες πρέπει να επενδύσουν στη χώρα, πριν οι ξένοι αποκτήσουν την εμπιστοσύνη για να ακολουθήσουν. Πιστεύετε ότι υπάρχουν σήμερα Έλληνες επιχειρηματίες που είναι έτοιμοι να κάνουν αυτό το βήμα;
Φυσικά και υπάρχουν. Στον τουρισμό, στα φάρμακα, στον αγροδιατροφικό τομέα, στις νέες τεχνολογίες, στα μέταλλα, στη διαχείριση απορριμμάτων, στα logistics, υπάρχουν επιχειρηματίες έτοιμοι να επενδύσουν, να προσλάβουν εργαζόμενους, κυρίως νέους επιστήμονες. Αν δεν είχε μεσολαβήσει ένας χρόνος πολιτικής αβεβαιότητας, θα βλέπατε αρκετές νέες επενδύσεις, οι οποίες «πάγωσαν» όσο τα σύννεφα πάνω από την ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας πύκνωναν. Θα κάνουμε ό,τι μπορούμε να τις ξεπαγώσουμε και να βάλουμε μπροστά την οικονομία μέσα στο 2016.
Πιστεύετε ότι υπάρχουν αυτή τη στιγμή ξένοι επενδυτές οι οποίοι είναι διατεθειμένοι να φέρουν κεφάλαια για παραγωγικές επενδύσεις στην Ελλάδα, ή περιμένουν την πώληση των κόκκινων επιχειρηματικών δανείων;
Πρώτοι και καλύτεροι είναι οι ιδιώτες, ΄Έλληνες και ξένοι που θα επενδύσουν στις Τράπεζες. Επιπλέον υπάρχει πραγματικό ενδιαφέρον για την Ελλάδα, τόσο για τις αποκρατικοποιήσεις, όσο και για ιδιωτικές επενδύσεις στους τομείς που σας προανέφερα. Αρκεί βέβαια, να σταθεροποιηθεί η κατάσταση. Τα στάδια που αναφέρετε είναι απαραίτητα για να πατήσουν οι τράπεζες και οι υγιείς επιχειρήσεις στα πόδια τους και να υπάρχει καθαρός ορίζοντας για επιχειρηματικά σχέδια. Γιατί, ως γνωστόν, οικονομία χωρίς τράπεζες, δεν υπάρχει. Άρα το επόμενο τρίμηνο-τετράμηνο είναι ιδιαίτερα κρίσιμο.
Πριν από λίγες εβδομάδες, μία ακόμη βιομηχανία της χώρας αποφάσισε να σταματήσει τη λειτουργία μιας μονάδας της. Τα μηνύματα που λαμβάνετε από την αγορά υποδηλώνουν ότι αυτό αποτελεί μια τάση που θα συνεχιστεί;
Το παράδειγμα που αναφέρετε, όπως και άλλα πολλά, αντανακλούν τη συρρίκνωση της παραγωγικής βάσης της ελληνικής οικονομίας. Το πάγιο κεφάλαιο έχει μειωθεί σημαντικά σε σχέση με την προ της κρίσης περίοδο. Για να αντιληφθούν οι αναγνώστες σας το πρόβλημα, έχουμε υπολογίσει ότι η επαναφορά του παγίου κεφαλαίου της ιδιωτικής οικονομίας στα επίπεδα του 2010 απαιτεί σήμερα, τουλάχιστον 68 δισ. ευρώ. Τι σημαίνει αυτό; Πρώτον ότι χρειαζόμαστε ένα επενδυτικό σοκ με ιδιωτικά κεφάλαια και δεύτερον ότι χρειάζεται να αξιολογήσουμε τι δεν πήγε καλά στο μίγμα πολιτικών για την επενδυτική ανάκαμψη. Η πορεία είναι αναστρέψιμη, αλλά δεν πρέπει να καθυστερήσουμε άλλο.
Τελικά η μείωση του μισθολογικού κόστους έφερε τα επιθυμητά αποτελέσματα;
Καμία παρέμβαση δεν λειτουργεί όταν γίνεται αποσπασματικά. Για να λειτουργήσει η μείωση του μισθολογικού κόστους θα έπρεπε να συνδυαστεί και με ένα ευνοϊκό επιχειρηματικό περιβάλλον, λιγότερη γραφειοκρατία, φθηνότερο χρήμα, φθηνότερη ενέργεια, παρεμβάσεις δηλαδή που δεν έγιναν.
Ο ΣΕΒ πιστεύει στη μείωση του μη μισθολογικού κόστους, ώστε να ενισχύσουμε την εργασία όχι να την αποθαρρύνουμε. Αυτό είναι εφικτό με τη μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος και τον εξορθολογισμό των ασφαλιστικών εισφορών σε συνδυασμό με φορολογικά κίνητρα για νέες προσλήψεις και επενδύσεις στην κατάρτιση και πρακτική άσκηση νεοεισερχόμενων στην αγορά εργασίας ή ανέργων στις επιχειρήσεις.