Ο άνθρωπος που προέβλεψε πρώτος την κρίση της Wall Street το 1987,ο Robert (Bob) Prechter, ένας πασίγνωστος αναλυτής που φέρει όμως (δικαίως) και τον τίτλο μιας εκ των φανατικότερων... ”αρκούδων” στις παγκόσμιες αγορές, μιλά στο euro2day.gr, για το ράλι που ξεκίνησε στην αμερικανική κεφαλαιαγορά στις 12 Μαρτίου του 2003 αλλά και για τα επόμενα κραχ στις ΗΠΑ.

Ακόμη σημειώνει που βρίσκονται κατά την άποψη του οι καλύτερες επενδυτικές ευκαιρίες αλλά και οι... φούσκες ανά τον κόσμο, παρουσιάζει τιμές στόχους (που ενδεχομένως προκαλούν... σοκ) για τους δείκτες Dow Jones, Nasdaq, για τον S&P 500, το χρυσό και το πετρέλαιο.

Παράλληλα, ο επικεφαλής της εταιρίας Elliot Wave International, επισημαίνει τα μεγαλύτερα προβλήματα της αμερικανικής οικονομίας, κάνοντας και προβλέψεις για την επόμενη κίνηση της Fed στο πεδίο των επιτοκίων.

Το πλήρες κείμενο της συνέντευξης του Robert Prechter στον Ηλία Χρονόπουλο

Πώς βλέπετε το ράλι στη Wall Street που ξεκίνησε στις 12 Μαρτίου; Εκτιμάτε ότι μπορεί να συνεχιστεί, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα; Θα επηρεαστεί ενδεχομένως από την πτώση του δολαρίου, που στην πραγματικότητα λέγεται ότι μειώνει και την ελκυστικότητα των αμερικανικών μετοχών;

Νομίζω ότι βρισκόμαστε πολύ κοντά στο τέλος της ανοδικής κούρσας στη Wall Street. Η αισιοδοξία που επικρατεί σήμερα διαμορφώνεται σε υψηλότερα επίπεδα από ότι τον Μάρτιο του 2000, με αποτέλεσμα αυτό το ράλι να μην μπορεί να διατηρηθεί.

Οι τάσεις που επικρατούν στο δολάριο δεν έχουν αντίκτυπο στις τιμές των μετοχών. Το αμερικανικό νόμισμα έχει ακολουθήσει πολλά ”μονοπάτια” από το 1974. Οι τιμές των αμερικανικών μετοχών έχουν καταγράψει κέρδη για 26 ολόκληρα χρόνια, ανεξάρτητα από την πορεία του δολαρίου. Σήμερα φαίνεται πως δέχονται εκ νέου πιέσεις, και πάλι όμως αυτές δεν οφείλονται στις κινήσεις του αμερικανικού νομίσματος.

Ποια είναι η γνώμη σας για την αγορά των εταιρικών ομολόγων στις ΗΠΑ; Τι είναι αυτό που καθοδηγεί την ανοδική κούρσα των υψηλών αποδόσεων (high yield rally); Θα μπορούσαν άραγε αυτές οι υψηλές αποδόσεις να μας πουν κάτι για την πορεία της Wall Street;

H αγορά των εταιρικών ομολόγων στις ΗΠΑ, βρίσκεται ένα βήμα πριν από το κραχ. Σε ανάλογη κατάσταση θεωρώ ότι βρίσκεται και η αγορά των ομολόγων τοπικής αυτοδιοίκησης (municipal bonds). Ο παράγοντας που καθοδηγεί το ράλι στην αγορά των εταιρικών ομολόγων με την χαμηλότερη βαθμίδα κατάταξης (junk bonds) είναι πρώτον ότι αρκετοί επενδυτές βρίσκονται σε τόσο μεγάλη απόγνωση, που είναι πρόθυμοι λόγω των υψηλών αποδόσεων, να διακινδυνεύσουν ακόμη και το αρχικό τους κεφάλαιο. Κατά δεύτερον, θεωρώ πως η ύφεση δεν έχει τελειώσει ακόμη. Τουναντίον βρισκόμαστε ακόμη σε πολύ πρώιμο στάδιο. Ένας τρίτος επίσης λόγος είναι ότι τα ομόλογα που σας ανέφερα προηγουμένως, ήταν εκπληκτικά υπερπουλημένα, για αυτό και δημιουργήθηκαν αγοραστικές ευκαιρίες, με αποτέλεσμα η αγορά να κινηθεί ανοδικά.

Ποια αγορά στις ΗΠΑ θα χαρακτηρίζατε υποτιμημένη και ποια υπερτιμημένη; Ποιες είναι οι προβλέψεις σας για αυτές, από πλευράς τεχνικής ανάλυσης;

Όλες οι αγορές στις ΗΠΑ είναι υπερτιμημένες, ξεκινώντας από τις μετοχές, μετά περνώντας στα ομόλογα και στην αγορά ακινήτων. Ακόμη και η αγορά των παραγώγων προϊόντων (commodities) βρίσκεται στην ίδια κατάσταση. Δεν υπάρχουν ”υποτιμημένες” αγορές στις ΗΠΑ, εκτός από αυτήν των puts (συμβόλαια που ”στοιχηματίζουν” στην πτώση της αγοράς).

Ποιους δείκτες τεχνικής ανάλυσης παρακολουθείτε στενά για να προβλέψετε τόσο την βραχυπρόθεσμη όσο και την μακροπρόθεσμη πορεία της Wall Street; Σε τι επίπεδα κυμαίνονται σήμερα αυτοί οι δείκτες και τι μηνύματα μας μεταφέρουν για την κατεύθυνση της αμερικανικής κεφαλαιαγοράς;

Παρακολουθώ στενά τους κυματικούς σχηματισμούς (wave patterns), που αποτελούν ενδείξεις για την ψυχολογία της αγοράς. Επίσης είναι πολύ σημαντικό να εξετάζει κανείς την κίνηση ορισμένων δεικτών που αποτυπώνουν την τάση των χρηματιστηρίων όπως για παράδειγμα είναι οι δείκτες ανόδου προς πτώσης (advance/decline ratios), οι δείκτες του τζίρου, κοκ.

Οι κυματικοί σχηματισμοί φανέρωσαν πάντως ότι το πρόσφατο ράλι στη Wall Street δεν ήταν τίποτα άλλο παρά το αποτέλεσμα ενός ξεσπάσματος αγοραστικής φρενίτιδας που εκτυλίχθηκε κατά την περίοδο της πτωτικής αγοράς (bear market rally). Σε καμία όμως περίπτωση δεν σηματοδοτεί αυτή η άνοδος και την είσοδο της αγοράς σε ανοδική τροχιά (bull market).

Ορισμένοι δε δείκτες που αντανακλούν την ψυχολογία της αγοράς αποκαλύπτουν υπερβολική αισιοδοξία σε σχέση με τις δυνατότητες της Wall Street. Η εξέλιξη αυτή δεν είναι τίποτα άλλο παρά ένα ακόμη ισχυρό σημάδι γυρίσματος της, προς τα κάτω. Σε ότι αφορά στους δείκτες της τάσης (Momentum indicators), αυτοί δείχνουν ότι η απόδοση του συγκεκριμένου ράλι ήταν μέτρια, επιβεβαιώνοντας έτσι την ύπαρξη bear market rallies.

Τι δείχνουν άραγε οι δείκτες μεταβλητότητας (volatility indicators);

Οι συγκεκριμένοι δείκτες φανερώνουν την ύπαρξη πολύ χαμηλής μεταβλητότητας άρα και μεγάλου ”εφησυχασμού”, που ο συνδυασμός αυτών των δυο παραγόντων μας ”προετοιμάζει” για διόρθωση.

Ποιες είναι οι τιμές στόχοι που έχετε θέσει, τόσο για διάστημα 12 μηνών όσο και για τα επόμενα 5 χρόνια από τώρα, για τους δείκτες: Dow Jones Industrial Average, Nasdaq Composite, S&P 500, Dow Jones Transportation (από τους πλέον ενδεικτικούς δείκτες για την τάση της Wall Street), για την απόδοση του 10ετούς κρατικού ομολόγου των ΗΠΑ, για τον χρυσό, το δολάριο και το πετρέλαιο;

Για τον Dow Jones Industrial Average, πιστεύω ότι θα κινηθεί πολύ χαμηλότερα, φτάνοντας για αρχή τις 4,000 μονάδες ή ακόμη και τις 1,000 σε 1 ½ χρόνο από τώρα. Ανάλογη είναι και η εκτίμησή μου για τον

Nasdaq Comp, καθώς προβλέπω ότι θα μετατραπεί σε τριψήφιο δείκτη από τετραψήφιος που είναι σήμερα. Σε ότι αφορά στον S&P 500, βλέπω την εξασθένησή του κάτω από τις 500 μονάδες. Πτωτικά αναμένεται να κινηθεί και ο Dow Jones Transportations. Η απόδοση του 10ετούς κρατικού ομολόγου δείχνει μια τάση ανόδου.

Για τον χρυσό θεωρώ ότι παρόλο που η κατάσταση παραμένει αβέβαιη για την κίνηση του πολύτιμου μετάλλου, βραχυπρόθεσμα φαίνεται μια πτωτική τάση. Πιστεύω όμως ότι όλοι οι επενδυτές πρέπει να έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους χρυσό.

Δεν έχω άποψη σχετικά με την ισοτιμία του δολαρίου έναντι άλλων νομισμάτων. Νομίζω όμως ότι θα ενισχυθεί σε σχέση με τα αγαθά και τις υπηρεσίες στις ΗΠΑ. Και τέλος πιστεύω ότι η τιμή του πετρελαίου θα υποχωρήσει.

Πιστεύετε ότι η Federal Reserve θα χαλαρώσει τη νομισματική της πολιτική στην επόμενη Συνοδό της κι αν ναι σε τι βαθμό θα μειώσει ενδεχομένως τα επιτόκια; Εκτιμάτε ότι ο μεγαλύτερος κίνδυνος που αντιμετωπίζει η αμερικανική οικονομία είναι ο αποπληθωρισμός;

H Federal Reserve θα οδηγηθεί σε μείωση των επιτοκίων στη Σύνοδο της 24-25ης Ιουνίου, λόγω της ύπαρξης αποπληθωρισμού. Δεν πιστεύω ότι έχει άλλωστε άλλη επιλογή. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος που έχει αντιμετωπίσει η αμερικανική οικονομία για 90 ολόκληρα χρόνια, είναι το μονοπώλιο της κεντρικής τράπεζάς της. H Federal Reserve έχει ”αναθρέψει” πολύ καλά την πίστωση που εν τέλει οδηγεί σε κραχ αποπληθωρισμού.

Τι κατά τη γνώμη σας πρέπει να γίνει για να μετατραπεί μελλοντικά η Wall Street σε αγορά των ”ταύρων” (bull market) από αγορά ”αρκούδων” (bear market) που είναι σήμερα; Τι μας λεει ο λόγος των ταύρων προς τις αρκούδες (bulls/bears ratio) για την κατάσταση της αμερικανικής κεφαλαιαγοράς;

O μόνος τρόπος για να εισέλθουμε σε περίοδο μακροπρόθεσμης ανοδικής τροχιάς είναι να τελειώσει ολοκληρωτικά όμως η περίοδος των ”αρκούδων” που παρατηρείται σήμερα. Εδώ ακριβώς θα ήθελα να τονίσω ότι είναι απαραίτητη σε αυτή τη διαδικασία και η συμμετοχή των αρμοδίων αρχών, καθώς δεν πρέπει να παρέμβουν στην αγορά για να αποτρέψουν την οποιαδήποτε τάση. Όσες φορές άλλωστε ”έβαλαν το χέρι τους”, τα πράγματα έγιναν χειρότερα.

Ποια επένδυση θεωρείτε την επόμενη ΤΟΡ ευκαιρία και ποια την επόμενη φούσκα;



Για τον τρέχοντα αιώνα, η Κίνα θα είναι ο βιομηχανικός ηγέτης του κόσμου, που με το πέρασμα του χρόνου θα γίνει και ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ηγέτης του πλανήτη.

Θεωρείτε τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια ποιο ελκυστικά συγκριτικά με τη Wall Street, κι αν ναι ποιους κλάδους προτιμάτε περισσότερο;

Πιστεύω ότι οι ευρωπαϊκές αγορές είναι πολύ πιο ”αδύναμες” από ότι η Wall Street. Στη λίστα των επιλογών μου πάντως βρίσκονται τα ασφαλή καταφύγια των ελβετικών κρατικών ομολόγων, τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα, κυρίως τα βραχυπρόθεσμα, ο χρυσός και το ασήμι.