Γιατί πιέζουν οι δανειστές για υψηλότερο πλεόνασμα!

Δεν είναι μυστικό ότι η ελληνική πρόταση προς τους δανειστές αναφερόταν σε πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 1,2%-1,5% του ΑΕΠ, υποστηριζόμενο από ρυθμό ανάπτυξης 1,4%.

Κυβερνητικοί κύκλοι άφηναν να διαρεύσει μετά τη συνάντηση του πρωθυπουργού με την Α. Μέρκελ ότι το πρωτογενές πλεόνασμα κλείδωσε στο 1,5% για φέτος και το 2016.

Την ίδια εικόνα μας μετέφεραν στελέχη της ελληνικής διαπραγματευτικής ομάδας στις Βρυξέλλες μέχρι τις αρχές της προηγούμενης εβδομάδας.

Όμως, ξαφνικά, το σκηνικό άλλαξε προς τα τέλη της εβδομάδας που πέρασε, με την ελληνική πλευρά να διαδίδει ότι οι δανειστές είχαν ανεβάσει τον πήχη του πρωτογενούς πλεονάσματος στο 2% του ΑΕΠ.

Η διαφορά από το 1,5% στο 2% είναι κάπου 900 εκατ. ευρώ σε επιπρόσθετα περιοριστικά μέτρα χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η επιβαρυντική επίπτωση στο ΑΕΠ που ανεβάζει κι άλλο τον λογαριασμό.

Παραμένουμε επιφυλακτικοί κατά πόσον το 2% του ΑΕΠ αποτελεί πραγματική θέση κι όχι διαπραγματευτική τακτική των δανειστών.

Κι αυτό γιατί η πλευρά των πιστωτών μας είχε πει σε ανύποπτο χρόνο ότι θα ήταν διατεθειμένη να συζητήσει τη μείωση του στόχου για το πρωτογενές πλεόνασμα στο 1,5% του ΑΕΠ για το 2015 υπό την προϋπόθεση ότι η κυβέρνηση θα προχωρούσε σε μεταρρυθμίσεις.

Όμως, οι διαφορές στο συνταξιοδοτικό, στα εργασιακά και στο δημοσιονομικό παραμένουν μεγάλες. Επομένως, το 1,5% θα μπορούσε να αποτελέσει το καρότο σε περίπτωση υποχώρησης της κυβέρνησης σε άλλα μέτωπα.

Παρ' όλα αυτά, η πιο πιθανή εξήγηση είναι άλλη.

Η Κομισιόν, αντιπροσωπεύοντας τις απόψεις των χωρών που έχουν δανείσει πάνω από 190 δισ. ευρώ στην Ελλάδα από το 2010 μέχρι σήμερα, ζήτησε να ανέβει ο πήχης στο 2% του ΑΕΠ.

Αυτό δεν είναι τυχαίο.

Όσο μεγαλύτερο είναι το πρωτογενές πλεόνασμα, τόσο λιγότερες θα είναι οι χρηματοδοτικές δανειακές ανάγκες της χώρας και επομένως τόσο μικρότερο θα είναι το νέο δάνειο που θα χρειασθεί να δώσει η Ε.Ε. μέσω του ESM στην Ελλάδα.

Οικονομολόγοι στην Ελλάδα και στο εξωτερικό που έχουν τρέξει διάφορα σενάρια ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους αναφέρουν ότι το χαμηλότερο πρωτογενές πλεόνασμα που μπορεί να προκύψει και να είναι συμβατό με τη διαχειρισιμότητα του χρέους βρίσκεται μεταξύ 2% και 2,5% του ΑΕΠ.

Στα σενάρια ελάφρυνσης του χρέους συμπεριλαμβάνουν μια μεγάλη επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής των διακρατικών δανείων από χώρες της Ε.Ε. και του δανείου από το EFSF/ESM, μηδενισμό του επιτοκιακού spread και αγορά των ελληνικών ομολόγων που έχει η ΕΚΤ από νέο, μακροπρόθεσμο δάνειο του ESM.

Κι όλα αυτά αποδεχόμενοι τις αισιόδοξες προβλέψεις του βασικού σεναρίου του ΔΝΤ για ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης που θα ξεπερνούσε το 5% το 2019 για να σταθεροποιηθεί μεταξύ 3% και 3,5% τα επόμενα χρόνια.

Είναι προφανές ότι το καλό σενάριο για τόσο υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας τα επόμενα χρόνια δεν είναι ρεαλιστικό.

Επομένως, θα πρέπει η επιπλέον επιμήκυνση να φθάσει τα 30 χρόνια, δηλαδή μιλάμε για 50ετή και 60ετή δάνεια για να αντισταθμισθεί η επίπτωση από τους χαμηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης και να δικαιολογεί πρωτογενή πλεονάσματα της τάξης του 2%-2,5%.

Δεν είναι επίσης τυχαίο ότι στις συζητήσεις της προηγούμενης κυβέρνησης με τους δανειστές για μείωση του πρωτογενούς πλεονάσματος στο πλαίσιο της ελάφρυνσης του χρέους, το νούμερο έβγαινε κοντά στο 2,5% του ΑΕΠ ή λίγο χαμηλότερα, όπως μας είχαν πει.

Υπό αυτήν την έννοια, το πρωτογενές πλεόνασμα του 2% που φέρονται να ζητούν οι δανειστές, σύμφωνα με την ελληνική πλευρά, δεν είναι τυχαίο νούμερο.

Προέρχεται από τις ασκήσεις για τη διατηρησιμότητα του χρέους μετά τα πιθανά μέτρα απομείωσής του.

Dr. Money