Δύο μέτρα και δύο σταθμά από την ευρωζώνη!

Η Ελλάδα, η Πορτογαλία και η Ιρλανδία έχουν μπει σε προγράμματα προσαρμογής για να βάλουν, εκτός των άλλων, τα δημόσια οικονομικά τους σε τάξη και να μπορέσουν να πάρουν το εισιτήριο για δανεισμό από τις αγορές.

Και οι τρεις χώρες οφείλουν να μειώσουν το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης ως προς το ΑΕΠ σύμφωνα με τους ετήσιους στόχους του προγράμματος.

Αν δεν το πετύχουν, πρέπει να πάρουν επιπρόσθετα μέτρα λιτότητας, που πιέζουν την οικονομική δραστηριότητα και ανεβάζουν τον λόγο δημοσίου χρέους προς ΑΕΠ σε υψηλότερα επίπεδα.

Και οι τρεις χώρες πρέπει να ρίξουν το έλλειμμα κάτω από το 3% του ΑΕΠ σε κάποια χρονιά και να εμφανίσουν ικανοποιητικό πρωτογενές πλεόνασμα.

Στη δική μας περίπτωση, βασικός στόχος παραμένει η καταγραφή ολοένα και μεγαλύτερου πρωτογενούς πλεονάσματος με προοπτική το 4,5% του ΑΕΠ το 2016.

Όλα αυτά ανεξάρτητα από την κατάσταση στην οποία βρίσκεται η ελληνική οικονομία.

Όμως, από τις αρχές του 2013 έχει μπει σε εφαρμογή το δημοσιονομικό σύμφωνο που επικύρωσαν τα κοινοβούλια 16 χωρών της Ε.Ε.

Το σύμφωνο προβλέπει ότι μέχρι τα τέλη του χρόνου θα πρέπει να έχουν περάσει τους νόμους για την εφαρμογή του.

Το δημοσιονομικό σύμφωνο ήταν επιδίωξη της γερμανικής κυβέρνησης υπό την Α. Μέρκελ και αποσκοπεί στην επιβολή δημοσιονομικής πειθαρχίας στην Ε.Ε. μακροπρόθεσμα.

Όμως, η δημοσιονομική πειθαρχία ορίζεται με βάση τόσο το συνολικό έλλειμμα, που πρέπει να είναι μικρότερο από 3% του ΑΕΠ, όσο και το διαρθρωτικό αποτέλεσμα της γενικής κυβέρνησης.

Το τελευταίο προκύπτει από υπολογισμούς που λαμβάνουν υπόψη την κατάσταση της εθνικής οικονομίας και πρέπει να είναι μικρότερο από 1% του ΑΕΠ αν το χρέος είναι πολύ χαμηλότερο από 60% του ΑΕΠ.

Το διαρθρωτικό έλλειμμα θα πρέπει να είναι χαμηλότερο από 0,5% του ΑΕΠ αν ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ υπερβαίνει το 60%.

Το ανώτατο όριο στο διαρθρωτικό έλλειμμα σημαίνει ότι η χώρα μπορεί να έχει μεγαλύτερο συνολικό έλλειμμα αν οι δαπάνες έχουν αυξηθεί ή και αν τα έσοδα έχουν μειωθεί για κυκλικούς λόγους, δηλαδή ύφεση της οικονομίας.

Χθες το euro2day, επικαλούμενο τη WSJ, ανέφερε ότι κοινοτικοί αξιωματούχοι έχουν εγκρίνει τις αλλαγές στις μεθόδους υπολογισμού του ελλείμματος των κρατών μελών, οι οποίες αναμένεται να χαλαρώσουν τη λιτότητα στις χώρες που έχουν πληγεί περισσότερο από την κρίση.

Η διαφορά στην ερμηνεία της δημοσιονομικής πειθαρχίας μεταξύ του δημοσιονομικού συμφώνου και των προγραμμάτων προσαρμογής είναι μεγάλη.

Πόσο μεγάλη μπορεί να φανεί από το γεγονός ότι το συνολικό διαρθρωτικό αποτέλεσμα της Ελλάδας θα είναι πλεονασματικό και ίσο με 2,4% του ΑΕΠ φέτος, σύμφωνα με πρόσφατες εκτιμήσεις της Ε.Ε.

Αν δηλαδή η Ελλάδα δεν ήταν στο πρόγραμμα προσαρμογής και έπρεπε να εφαρμόσει το δημοσιονομικό σύμφωνο, θα ικανοποιούσε τον έναν από τους δύο στόχους, το διαρθρωτικό έλλειμμα, από το 2013.

Με άλλα λόγια, δεν θα χρειαζόταν να λάβει επιπρόσθετα μέτρα λιτότητας για να πιάσει τον δημοσιονομικό στόχο, βαθαίνοντας την ύφεση.

Είναι παράδοξο να αποδέχεται η ευρωζώνη να εφαρμόζονται δύο μέτρα και δύο σταθμά στις χώρες-μέλη στο μέτωπο της δημοσιονομικής προσαρμογής, και μάλιστα με λανθασμένο τρόπο.

Κοινώς, πολύ αυστηρότερα στις χώρες της ευρωπεριφέρειας, που ταλανίζονται από την ύφεση εδώ και χρόνια.
Είναι κατανοητό ότι η πιθανή εφαρμογή του δημοσιονομικού κανόνα με το διαρθρωτικό έλλειμμα στα προγράμματα προσαρμογής της Ελλάδας, της Πορτογαλίας και της Ισπανίας θα δημιουργούσε επιπρόσθετες ανάγκες χρηματοδότησης αρχικά.

Όμως, αυτός δεν είναι λόγος για να μην επιδιώκει η Ε.Ε. την αλλαγή των προγραμμάτων προσαρμογής στην ευρωπεριφέρεια όσον αφορά τη δημοσιονομική πειθαρχία.

Δύο μέτρα και δύο σταθμά δεν χωράνε σε τόσο ζωτικά θέματα και διλήμματα.

Dr. Money