Ο παράγοντας που θα κρίνει τα πάντα!

Από τις Ηνωμένες Πολιτείες έως την Ελλάδα, το ενδεχόμενο μιας διπλής βουτιάς ή παρατεταμένης ύφεσης τρομάζει. Σε σημαντικό βαθμό το αποτέλεσμα θα κρίνει ένας παράγοντας-κλειδί.

Δημοσιεύθηκε: 16 Αυγούστου 2010 - 07:50

Dr Money

Η οικονομία της Γερμανίας μπορεί να τα πηγαίνει πρίμα, βοηθούντος του ευρώ, αλλά δεν συμβαίνει το ίδιο με άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένων της Ελλάδας και των Ηνωμένων Πολιτειών.

Η ανάκαμψη της μεγαλύτερης οικονομίας του πλανήτη, της αμερικανικής, εξασθενεί κι αυτό πρόσφατα είχε ως αποτέλεσμα να προκαλέσει την αντίδραση της Fed.

Η τελευταία έσπευσε, ως γνωστόν, αφενός να διατηρήσει τα παρεμβατικά της επιτόκια στα χαμηλά επίπεδα-ρεκόρ, όπου βρίσκονται, και αφετέρου να κάνει ένα βήμα προς την κατεύθυνσης μιας ελαστικότερης πολιτικής, επανεπενδύοντας σε μακροπρόθεσμα κρατικά ομόλογα τα χρήματα από άλλου είδους χρεόγραφα που έχει στο χαρτοφυλάκιό της και έληγαν.

Η Fed κάνει, όπως και την προηγούμενη φορά, ό,τι μπορεί για να αποσοβήσει το ενδεχόμενο να ξαναβρεθεί η αμερικανική οικονομία σε ύφεση.

Ο μεγάλος αντίπαλός της σε αυτήν την προσπάθεια δεν είναι άλλος από την ανεργία, που παραμένει σε υψηλά επίπεδα.

Ο Πρόεδρος Ομπάμα έχει επεκτείνει τη χρονική διάρκεια των επιδομάτων για εκείνους που τα λαμβάνουν, ώστε να μη βρεθούν χωρίς χρήματα σε μια περίοδο όπου είναι δύσκολο να βρει κανείς δουλειά η οποία να πληρώνει σχετικά καλά.

Δουλειές που πληρώνουν τον ελάχιστο μισθό υπάρχουν, αλλά προφανώς είναι δύσκολο να τα φέρει κανείς βόλτα όταν έχει πιστωτικές κάρτες και πληρώνει δόσεις στην τράπεζα για το σπίτι ή το αυτοκίνητό του.

Όμως, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ακόμη τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν το όπλο που λέγεται δημοσιονομική πολιτική, ώστε μαζί με την ελαστικότερη πολιτική της Fed να αποτρέψουν το ενδεχόμενο μιας δεύτερης βουτιάς της αμερικανικής οικονομίας.

Δυστυχώς, δεν συμβαίνει το ίδιο στην Ελλάδα.

Το ενδεχόμενο μιας παρατεταμένης ύφεσης δεν μπορεί να αποκλειστεί από τη στιγμή που υπάρχει ανάγκη για τόσο μεγάλη δημοσιονομική προσαρμογή, από τη μία πλευρά, και η ανυπαρξία άλλου όπλου, π.χ. νομισματικής πολιτικής, από την άλλη.

Ο αποπληθωρισμός μέσω της συμπίεσης των μισθών και των τιμών στα περιουσιακά στοιχεία των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών για την ανάκτηση της ανταγωνιστικότητας της εθνικής οικονομίας είναι μια μέθοδος και έχει θερμό υποστηρικτή το ΔΝΤ.

Όμως, ακόμη κι αν η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας βελτιωθεί, αυτό θα γίνει σταδιακά ορατό με κάποια χρονική υστέρηση μερικών χρόνων, και επομένως η ώθηση στην οικονομική δραστηριότητα θα είναι μικρή έως πολύ μικρή τον πρώτο χρόνο.

Αν σε αυτό προστεθούν οι αυξήσεις των φόρων, οι φοροεπιδρομές και οι περικοπές δαπανών, το γενικότερο οικονομικό περιβάλλον καθίσταται αποπνικτικό, με αποτέλεσμα να αυξάνονται οι πιθανότητες διαιώνισης της ύφεσης.

Σε μεγάλο βαθμό, τα πάντα σχεδόν θα κριθούν στο μέτωπο της απασχόλησης και της ανεργίας.

Ως γνωστόν, είναι άλλο πράγμα -αν και επώδυνο- να σου κόβουν τον μισθό κατά 20% κι άλλο τελείως να σου τον κόβουν εντελώς απολύοντάς σε.

Στην πρώτη περίπτωση μπορείς να κάνεις κουμάντο στα οικονομικά σου, έστω και δύσκολα. Όμως, στη δεύτερη περίπτωση είναι αδύνατον, εκτός κι αν έχεις μεγάλες οικονομίες στην άκρη.

Επομένως, η διάρκεια και το βάθος της ύφεσης στην ελληνική οικονομία θα κριθούν σε σημαντικό βαθμό από το επίπεδο της ανεργίας και της απασχόλησης.

Κι επειδή οι μόνιμοι δημόσιοι υπάλληλοι δεν αντιμετωπίζουν τέτοιο πρόβλημα, είναι επόμενο το βάρος να πέσει στους εργαζομένους του ιδιωτικού τομέα.

Η αύξηση των εξαγωγών θα μπορούσε να βοηθήσει την απασχόληση σε ορισμένους κλάδους.

Όμως, η αύξηση είναι μικρή μέχρι στιγμής και επομένως το καλύτερο που θα μπορούσε να περιμένει κανείς είναι η διατήρηση των σημερινών θέσεων εργασίας.

Η μεγαλύτερη ώθηση στην απασχόληση θα μπορούσε να προέλθει από την αύξηση των επενδύσεων παγίου κεφαλαίου.

Όμως, κι εδώ τα πράγματα δεν μοιάζουν ιδανικά.

Από τη μία πλευρά, το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων έχει περικοπεί για να επιτευχθεί ο στόχος για το έλλειμμα και από την άλλη το γενικότερο οικονομικό, ρυθμιστικό και φορολογικό περιβάλλον δεν ευνοεί την υλοποίηση μεγάλων επενδύσεων από ιδιώτες.

Ακόμη όμως κι αν σήμερα ξεκινούσαν κάποια μεγάλα επενδυτικά πρότζεκτ, θα χρειαζόταν αρκετός χρόνος για να αρχίσει η υλοποίησή τους.

Υπό αυτές τις συνθήκες, η κατάσταση στο μέτωπο της απασχόλησης δεν φαντάζει καλή, τουλάχιστον για τους επόμενους μήνες.

Όσο κι αν η οικογένεια στη χώρα μας βοηθά να αμβλυνθούν κάποιες από τις παρενέργειες, η αναμενόμενη διόγκωση της ανεργίας στον ιδιωτικό τομέα και η αδυναμία του Δημοσίου να απορροφήσει κάποιους, όπως στο παρελθόν, ενέχουν σοβαρούς κινδύνους.

Οι της τρόικας κατανοούν ότι η επιτυχία των στόχων του μνημονίου συνδέεται με την κοινωνική συνοχή και υποστήριξη προς το πρόγραμμα.

Εδώ το επίπεδο της ανεργίας είναι ο παράγοντας-κλειδί.

Οι περικοπές μισθών δημιουργούν δυσαρέσκεια, όμως η ανεργία μπορεί να φέρει κοινωνική έκρηξη αν ξεφύγει.

Αν λοιπόν το πρόγραμμα οδηγήσει σε μεγάλη αύξηση της ανεργίας, τότε η κοινωνική υποστήριξη θα πάει περίπατο και δεν θα τη σώσουν τα "θεάματα" στιλ Κολοσσαίου του ΔΝΤ.

Δυστυχώς, η περιρρέουσα ατμόσφαιρα αυτήν τη στιγμή είναι τέτοια που δεν επιτρέπει μεγάλη αισιοδοξία για σημαντική αύξηση των επενδύσεων και δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.

Θα μπορούσε η κατάσταση να αλλάξει το επόμενο εξάμηνο;

Η απάντηση πρέπει να είναι καταφατική. Όμως, απαιτεί άλλα μυαλά, πολιτικές και αντιλήψεις σε διάφορους τομείς.

Dr. Money

[email protected]

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.