ΑΕΠ: Δύο απόψεις, μία αλήθεια!

Άλλοι βλέπουν το ποτήρι μισογεμάτο και άλλοι μισοάδειο. Το ίδιο συμβαίνει με την οικονομία. Οι ερμηνείες που δόθηκαν μετά τα νέα περί συρρίκνωσης του ΑΕΠ το β΄ τρίμηνο το επιβεβαιώνουν.

Δημοσιεύθηκε: 13 Αυγούστου 2010 - 07:51

Dr Money

Σύμφωνα με τους περισσότερους αναλυτές και τα ΜΜΕ, η ελληνική οικονομία συρρικνώθηκε ταχύτερα απ’ ό,τι περίμενε η αγορά το β΄ τρίμηνο.

Το συμπέρασμα βασίστηκε στα αποτελέσματα των διαφόρων γκάλοπ που είχαν γίνει τις προηγούμενες μέρες γι’ αυτόν τον σκοπό.

Η αγορά ανέμενε ότι το ελληνικό ΑΕΠ θα μειωνόταν από 1% έως 1,1% το διάστημα Απριλίου - Ιουνίου, σε τριμηνιαία βάση, και από 3,3% έως 3,4% σε ετήσια βάση.

Ήταν λοιπόν επόμενο να βγει αυτό το συμπέρασμα από τη στιγμή όπου η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) ανακοίνωσε χθες ότι το ΑΕΠ (σε σταθερές τιμές 2000) το β΄ τρίμηνο του 2010 παρουσίασε μείωση κατά 3,5% σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2009 και μείωση κατά 1,5% σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο.

Όμως, στην αμέσως επόμενη παράγραφο της ανακοίνωσης της ΕΛΣΤΑΤ αναφέρεται ρητά ότι ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής του ΑΕΠ θα πρέπει να χρησιμοποιείται με επιφυλακτικότητα.

Ο λόγος; Γιατί υπάρχει αλλαγή στη μεθοδολογία που επηρεάζει τη συγκρισιμότητα των στοιχείων μεταξύ των τριμήνων των ετών 2009 και 2010.

Κοντολογίς, θα ήταν λάθος να βασιστεί κανείς στη μείωση του πραγματικού ΑΕΠ κατά 3,5% σε ετήσια βάση το β΄ τρίμηνο γιατί είναι πιθανόν να συγκρίνει ανόμοια πράγματα.

Κι όμως, πολλοί αυτό ακριβώς έκαναν.

Απορίας άξιον είναι επίσης κάτι ακόμη:

Το γεγονός ότι η ΕΛΣΤΑΤ επέλεξε να κάνει κάτι τέτοιο αυτήν την περίοδο, όταν είναι γνωστό ότι πολλοί, εντός κι εκτός Ελλάδος, ανέμεναν με έκδηλο ενδιαφέρον να μάθουν την πορεία του ΑΕΠ της χώρας το β΄ τρίμηνο.

Η ΕΛΣΤΑΤ θα μπορούσε κάλλιστα να συνεχίσει να δίνει τις μεταβολές του ΑΕΠ με βάση την υφιστάμενη σειρά των στοιχείων και να ανακοινώσει τις αναθεωρημένες μεταβολές μια και καλή, όταν πια θα είχε ολοκληρώσει την αναθεώρηση των στοιχείων του 2009.

Το γεγονός ότι δεν το έκανε προκαλεί προβληματισμό, με δεδομένο μάλιστα ότι ακούγονταν διάφορα για πιθανή αναθεώρηση του ετήσιου ρυθμού μεταβολής του ΑΕΠ το α΄ τρίμηνο.

Εν πάση περιπτώσει, η μεγάλη μείωση του πραγματικού ΑΕΠ κατά 1,5% το β΄ τρίμηνο σε τριμηνιαία βάση δεν συνιστά καλό νέο.

Όμως, όλοι γνωρίζαμε ότι η οικονομία είχε "καθίσει" το τρίμηνο Απριλίου - Ιουνίου καθώς πολλοί αμφέβαλλαν αν θα κατόρθωνε να αποφύγει τη χρεοκοπία.

Υπό αυτήν την έννοια, το β΄ τρίμηνο ίσως αποδειχθεί το χειρότερο της χρονιάς, αν και μερικοί θεωρούν ότι τα χειρότερα είναι μπροστά μας από τη στιγμή όπου οι επιπτώσεις από τα διάφορα περιοριστικά μέτρα, π.χ. φόροι, περικοπές, έχουν αρχίσει να γίνονται πιο αισθητές το γ΄ τρίμηνο.

Όμως, το μεγάλο ερώτημα του γ΄ τριμήνου, που θα κρίνει σε μεγάλο βαθμό την επίδοση του ΑΕΠ, είναι τα έσοδα από τον τουρισμό, κι εδώ οι γνώμες διίστανται.

Το γεγονός ότι το δ΄ τρίμηνο του 2009 ήταν το χειρότερο της χρονιάς ευνοεί τις συγκρίσεις με τη φετινή χρονιά και επομένως η μείωση του ΑΕΠ μπορεί να είναι πιο περιορισμένη σε σχέση με τα προηγούμενα τρίμηνα.

Κοντολογίς, η ελληνική οικονομία θα μπορούσε να συρρικνωθεί με ρυθμό μικρότερο του 4% το 2010 -πιθανόν μεταξύ 3% και 3,5%- αν ο τουρισμός δεν απογοήτευε το διάστημα Ιουλίου - Σεπτεμβρίου.

Αυτή είναι η πιο αισιόδοξη άποψη για την πορεία της οικονομίας και βασίζεται σε μια πιο ψυχρή ανάλυση των αριθμών.

Όμως, δεν είναι η μοναδική.

Σύμφωνα με την άλλη, την πιο απαισιόδοξη άποψη, η οικονομία συρρικνώθηκε περισσότερο απ’ ό,τι αναμενόταν το διάστημα Απριλίου - Ιουνίου σε τριμηνιαία βάση και θα συνεχίσει πτωτικά το τρίμηνο που διανύουμε.

Η μείωση της βιομηχανικής παραγωγής και της οικοδομικής δραστηριότητας, σε συνδυασμό με τα λουκέτα και τις απολύσεις προσωπικού σε μαγαζιά και επιχειρήσεις, δημιουργεί ένα εκρηκτικό κοκτέιλ.

Η επιστροφή του κόσμου από τις διακοπές θα τον φέρει αντιμέτωπο με τη δυσάρεστη οικονομική πραγματικότητα, δηλαδή την ακρίβεια και την αβεβαιότητα για το εργασιακό του μέλλον.

Δεν αποκλείεται λοιπόν το ΑΕΠ να εκπλήξει δυσάρεστα προς τα κάτω.

Ακόμη όμως κι αν η οικονομία συρρικνωθεί κατά 3% - 4% αντί του 4% - 5% που θεωρούν πιθανόν, η ζημιά σε οικονομικό προϊόν και θέσεις εργασίας θα είναι σημαντική.

Αναμφίβολα, και οι δύο απόψεις διαθέτουν ισχυρά επιχειρήματα.

Είναι σαφές ότι η κατάσταση στην πραγματική οικονομία θα χειροτερεύσει τους επόμενους μήνες και ειδικότερα το επόμενο 6μηνο - 10μηνο θα είναι δύσκολο.

Αν μάλιστα, ο μη γένοιτο, χρειαστεί να ληφθούν συμπληρωματικά μέτρα λιτότητας, μπορεί να είναι πολύ επώδυνο.

Ίσως είναι κάτι πρωτόγνωρο για την ελληνική οικονομία, που είχε εθιστεί στην ανάπτυξη για πολλά χρόνια, όμως δεν είναι καθόλου ασυνήθιστο για δυτικές οικονομίες που βρίσκονται σε ύφεση.

Από την άλλη πλευρά, είναι πιο πιθανό το ΑΕΠ να συρρικνωθεί λιγότερο από 4% φέτος αν η μείωση των εσόδων από τον τουρισμό είναι μονοψήφια και αν απορροφηθεί μεγαλύτερο μέρος των κοινοτικών κονδυλίων που προορίζονται για το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων το β΄ εξάμηνο της χρονιάς.

Η μείωση του πραγματικού ΑΕΠ λιγότερο από 4%, από τη μία πλευρά, και η διαμόρφωση του μέσου πληθωρισμού σε επίπεδα μεγαλύτερα του 4% παραπέμπουν σε ελαφρώς θετικό ρυθμό αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ το 2010, έναντι μείωσης 2,5% και άνω που προβλέπει το μνημόνιο.

Αυτό από μόνο του δημιουργεί κάποιο "μαξιλάρι" για την επίτευξη του δημοσιονομικού στόχου για πτώση του ελλείμματος στο 8,1% του ΑΕΠ φέτος, ακόμα κι αν υπάρξει υστέρηση στα έσοδα, πράγμα απολύτως φυσιολογικό σε συνθήκες ύφεσης.

Με άλλα λόγια, δεν αποκλείεται να δούμε τους απαισιόδοξους να δικαιώνονται ως προς την πορεία της πραγματικής οικονομίας και τους αισιόδοξους να επιβεβαιώνονται όσον αφορά στη μείωση του πραγματικού ΑΕΠ λιγότερο από 4% και την επίτευξη του στόχου για το έλλειμμα του προϋπολογισμού.

Για να μην ξεχνιόμαστε, όμως, η ΕΛΣΤΑΤ θα μπορούσε και έπρεπε να ανακοινώσει τα στοιχεία για τον ρυθμό μεταβολής του ΑΕΠ που περίμενε όλος ο κόσμος χωρίς να προκαλέσει ερωτήματα με την αλλαγή της μεθοδολογίας ξεκινώντας από το α΄ τρίμηνο του 2010.

Dr. Money

[email protected]

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.