Η αποδολαριοποίηση πατά... γκάζι, αποκαλυπτικά στοιχεία

Το δολάριο χάνει τη θέση του ως το κυρίαρχο αποθεματικό νόμισμα με ταχύτερο ρυθμό από ό,τι είναι γενικά αποδεκτό, καθώς πολλοί αναλυτές δεν έχουν λάβει υπόψη τις έντονες διακυμάνσεις στις συναλλαγματικές ισοτιμίες του τελευταίου έτους, σύμφωνα με τον Στέφεν Τζεν. 

Το μερίδιο του δολαρίου στα παγκόσμια συναλλαγματικά αποθέματα υποχώρησε πέρυσι με ρυθμό δέκα φορές ταχύτερο σε σύγκριση με τον ρυθμό των τελευταίων δύο δεκαετιών, καθώς κάποιες χώρες αναζήτησαν εναλλακτικές λύσεις μετά τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν για την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, γράφουν σε σημείωμα ο Τζεν και η συνάδελφός του στην Eurizon SLJ Capital, Τζοάνα Φρέιρε.

Αν ληφθούν υπόψη οι κινήσεις των συναλλαγματικών ισοτιμιών, το δολάριο έχει χάσει περίπου το 11% του μεριδίου αγοράς του από το 2016 και διπλάσιο ποσοστό από το 2008, υποστηρίζουν.

«Το δολάριο υπέστη μια εκπληκτική κατάρρευση το 2022 όσον αφορά το μερίδιο αγοράς του ως αποθεματικό νόμισμα, πιθανώς λόγω της ισχυρής χρήσης κυρώσεων» τονίζουν οι Τζεν και Φρέιρε.

«Έκτακτα μέτρα που έλαβαν οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους κατά της Ρωσίας τρόμαξαν μεγάλες χώρες που διαθέτουν αποθεματικά», οι περισσότερες από τις οποίες είναι αναδυόμενες οικονομίες από τον λεγόμενο Παγκόσμιο Νότο, υπογραμμίζουν σύμφωνα με το Bloomberg οι δύο αναλυτές.

Πέρυσι, ο δείκτης του δολαρίου του Bloomberg αυξήθηκε έως και 16%, καθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία βοήθησε στην άνοδο του πληθωρισμού παγκοσμίως, κάτι που ανάγκασε τις κεντρικές τράπεζες να προχωρήσουν σε εκτεταμένες αυξήσεις επιτοκίων που βύθισαν τις αγορές ομολόγων και συναλλάγματος. Το αμερικανικό νόμισμα έκλεισε τη χρονιά με άνοδο 6%.

Τα μικρότερα κράτη πειραματίζονται με την αποδολαριοποίηση, ενώ η Κίνα και η Ινδία προσπαθούν να διεθνοποιήσουν τα νομίσματά τους για εμπορικές συναλλαγές, αφού οι ΗΠΑ και η Ευρώπη απέκοψαν τις ρωσικές τράπεζες από το παγκόσμιο σύστημα χρηματοοικονομικών μηνυμάτων γνωστό ως SWIFT. Υπάρχει επίσης ανησυχία ότι το δολάριο μπορεί να μετατραπεί σε ένα μόνιμο πολιτικό εργαλείο ή να χρησιμοποιηθεί για να ασκηθεί πρόσθετη πίεση σε χώρες να επιβάλουν κυρώσεις με τις οποίες μπορεί να διαφωνούν.

Το αμερικανικό νόμισμα αντιπροσωπεύει τώρα περίπου το 58% των συνολικών παγκόσμιων συναλλαγματικών αποθεμάτων, από 73% το 2001 όταν ήταν το «αδιαμφισβήτητο αποθεματικό νόμισμα», σημειώνουν οι δύο οικονομολόγοι.

Τούτου λεχθέντος, ο ρόλος του δολαρίου ως διεθνούς νομίσματος δεν θα αμφισβητηθεί σύντομα, καθώς οι αναπτυσσόμενες χώρες δεν έχουν ακόμη τη δυνατότητα να σταματήσουν να χρησιμοποιούν το δολάριο για εμπορικές συναλλαγές λόγω των μεγάλων, ρευστοποιήσιμων και εύρυθμων χρηματοπιστωτικών αγορών του, σύμφωνα με τους δύο αναλυτές. 

Ωστόσο, η διατήρηση αυτών των συνθηκών «δεν είναι προκαθορισμένη» και μπορεί να έρθει μια στιγμή που ο υπόλοιπος κόσμος θα αποφεύγει ενεργά τη χρήση του δολαρίου, εκτιμούν.

«Η επικρατούσα άποψη ότι "δεν υπάρχει τίποτα το καινούργιο" όσον αφορά τον ρόλο του δολαρίου ως αποθεματικό νόμισμα φαίνεται πολύ αθώα και εφησυχαστική» γράφουν οι δυο τους. «Αυτό που πρέπει να εκτιμηθεί από τους επενδυτές είναι ότι, ενώ ο Παγκόσμιος Νότος δεν είναι σε θέση να αποφύγει εντελώς τη χρήση του δολαρίου, μεγάλο μέρος του έχει ήδη καταστεί απρόθυμο να το κάνει» καταλήγουν.