Προσπάθειες αποκλιμάκωσης της κρίσης στο Κατάρ

Οι ΗΠΑ θα επιχειρήσουν να αποκλιμακώσουν την ένταση στην περιοχή του Κόλπου, μετά την κίνηση της Σαουδικής Αραβίας και άλλων κρατών να απομονώσουν το Κατάρ, διακόπτοντας τις διπλωματικές σχέσεις αλλά και μεταφορικές συνδέσεις δια αέρος και θαλάσσης, κλείνοντας τα μοναδικά χερσαία σύνορα της χώρας.

Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ θέλει να αποκλιμακώσει την κρίση και δεσμεύεται να πραγματοποιήσει συνομιλίες με όλα τα μέρη, δήλωσε η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Σάρα Σάντερς.

Από την πλευρά του, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τους ηγέτες του Κατάρ, της Ρωσίας, του Κουβέιτ και της Σαουδικής Αραβίας, σε μια προσπάθεια να αποκλιμακωθούν οι εντάσεις μετά τη διακοπή των διπλωματικών σχέσεων των αραβικών δυνάμεων με το Κατάρ.

«Η σημασία της περιφερειακής ειρήνης και σταθερότητας υπογραμμίστηκαν στις συζητήσεις, όπως και η σημασία της επικέντρωσης στον δρόμο της διπλωματίας και του διαλόγου, προκειμένου να αποκλιμακωθεί η τρέχουσα ένταση», σύμφωνα με πληγές της τουρκικής προεδρίας, μεταδίδει το Reuters.

Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ο κ. Ερντογάν θα συνεχίσει τις επαφές για το ζήτημα.

Διαμεσολάβηση ζητά το Κατάρ

Από την πλευρά του, ο υπουργός Εξωτερικών του Κατάρ δήλωσε σήμερα πως η Ντόχα είναι έτοιμη για προσπάθειες διαμεσολάβησης ώστε να αποκλιμακωθεί η κρίση, προσθέτοντας πως ο ηγέτης του Κατάρ καθυστερεί ομιλία του προκειμένου να δώσει στο Κουβέιτ την ευκαιρία να αμβλύνει τις εντάσεις.

Όπως αναφέρει το Reuters, ο Σεϊχης Ταμίμ μπιν Χαμάντ αλ Θανί μίλησε τηλεφωνικά χθες το βράδυ με τον ομόλογό του στο Κουβέιτ, το οποίο διατηρεί τις διπλωματικές του σχέσεις με το Κατάρ, και αποφάσισε να αναβάλει την ομιλία του προς τον λαό του Κατάρ, όπως του ζητήθηκε.

Η Ντόχα αποφάσισε επίσης να μην προχωρήσει σε αντίποινα.

Το Κατάρ θέλει να δώσει στην Σεϊχη του Κουβέιτ Σαμπάχ αλ Αχμαντ αλ Τζαμπερ ας Σαμπαχ τη δυνατότητα να «προχωρήσει και να επικοινωνήσει με τα μέρη της κρίσης και να προσπαθήσει να περιορίσει το ζήτημα», δήλωσε ο Σεϊχης Μοχαμέντ μπιν Αμπντουλραχμάν αλ Θανί στη τηλεοπτικό σταθμό Αλ Τζαζίρα.

Κατά τον ίδιο, τα μέτρα που ελήφθησαν κατά του Κατά έχουν μια «πρωτοφανή επίπτωση» στους πολίτες και στις οικογενειακές σχέσεις στην περιοχή του Κόλπου, όπως η Ντόχα δεν θα λάβει μέτρα.

Το Κατάρ «πιστεύει πως τέτοιες διαφορές μεταξύ αδελφών κρατών πρέπει να επιλύονται με τον διάλογο», τόνισε.

Χθες, η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Αίγυπτος και το Μπαχρέιν (αργότερα την ίδια μέρα προστέθηκαν η Υεμένη, η κυβέρνηση της ανατολικής Λιβύης και οι Μαλδίβες) ανακοίνωσαν ότι διακόπτουν τις πτήσεις και τις θαλάσσιες μεταφορές προς το Κατάρ, κλιμακώνοντας μια διαμάχη που ξεκίνησε πριν από περίπου μία εβδομάδα. Έδωσαν, δε, διορία δύο εβδομάδων στους επισκέπτες από το Κατάρ να εγκαταλείψουν τις χώρες τους.

Το Κατάρ αποκλείσθηκε επίσης από τον αραβικό στρατιωτικό συνασπισμό που πολεμάει φιλοϊρανούς αντάρτες στην Υεμένη.

Οι μετοχές του Κατάρ έκαναν «βουτιά», αν και ακόμα δεν έχει υπάρξει άμεση επίπτωση στις ενεργειακές εξαγωγές του Κόλπου.

Η Σαουδική Αραβία και η Αίγυπτος κατηγόρησαν το Κατάρ -έτερο μέλος του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου- ότι στηρίζει διάφορες τρομοκρατικές ομάδες, από τους Σιίτες μουσουλμάνους του Ιράν μέχρι τους Σουνίτες ενόπλους του Ισλαμικού Κράτους. Το Κατάρ απορρίπτει την κατηγορία ως αβάσιμη, λέγοντας πως οι Σαουδάραβες θέλουν να κυριαρχήσουν στη χώρα.

Πρόκειται για τη σοβαρότερη κρίση από τη δημιουργία, το 1981, του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου (Σαουδική Αραβία, Μπαχρέιν, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Κουβέιτ, Ομάν, Κατάρ).

Τα μέτρα

Στα μέτρα που ελήφθησαν περιλαμβάνονται:

- Άμεση διακοπή των διπλωματικών σχέσεων με το Κατάρ: το Μπαχρέιν, και τα ΗΑΕ ζήτησαν από τους διπλωμάτες τους να εγκαταλείψουν την Ντόχα εντός 48 ωρών. Το 2014 Ριάντ, Μανάμα και Αμπού Ντάμπι είχαν ανακαλέσει τους πρεσβευτές τους από την Ντόχα, για να διαμαρτυρηθούν για την υποστήριξη που προσέφερε το Κατάρ στους αδελφούς μουσουλμάνους.

- Κλείσιμο του εναέριου χώρου της Σαουδικής Αραβίας, του Μπαχρέιν και των ΗΑΕ στην αεροπορική εταιρεία του Κατάρ, αναστολή των αεροπορικών και ναυτικών συνδέσεων μαζί του μέσα σε διάστημα 24 ωρών. Οι εταιρείες Etihad, Emirates και Flydubai αναστέλλουν τις πτήσεις τους προς την Ντόχα από αύριο το πρωί. Η Qatar Airways ανέστειλε τις πτήσεις της προς τη Σαουδική Αραβία, η εθνική εταιρεία της οποίας Saudi έλαβε ανάλογο μέτρο.

- Κλείσιμο των χερσαίων συνόρων μεταξύ της Σαουδικής Αραβίας και του Κατάρ.

- Απαγόρευση στους πολίτες της Σαουδικής Αραβίας, των ΗΑΕ και του Μπαχρέιν να μεταβούν στο Κατάρ.

- Οι πολίτες του Κατάρ, επισκέπτες ή μόνιμοι κάτοικοι στις τρεις αυτές χώρες θα πρέπει να αναχωρήσουν σε διάστημα 14 ημερών. Το μέτρο αυτό έρχεται σε αντίθεση με τη συμφωνία για ελεύθερη μετακίνηση στο εσωτερικό των χωρών του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου (CCG: Σαουδική Αραβία, Μπαχρέιν, ΗΑΕ, Κουβέιτ, Ομάν και Κατάρ).

-Μόνο οι προσκυνητές από το Κατάρ επιτρέπεται να μεταβαίνουν στη Σαουδική Αραβία για να επισκεφθούν τους ιερούς μουσουλμανικούς τόπους.

Η Αίγυπτος έδωσε στον πρέσβη του Κατάρ διορία 48 ωρών για να φύγει από τη χώρα. «Ο πρέσβης του Κατάρ εκλήθη σήμερα και του δόθηκε επίσημη ενημέρωση για τη λήξη της διαπίστευσής του ως πρέσβη στην Αίγυπτο, και του δόθηκαν 48 ώρες για να φύγει από τη χώρα», αναφέρεται σε ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών της Αιγύπτου.

Αδικαιολόγητη απόφαση, λέει η Ντόχα

Το Κατάρ εξέφρασε τη λύπη του για τη συντονισμένη απόφαση των γειτονικών κρατών να διακόψουν τις διπλωματικές σχέσεις μαζί του, εξαιτίας της υποστήριξης που η Ντόχα κατηγορείται ότι προσφέρει στην τρομοκρατία, μετέδωσε το τηλεοπτικό δίκτυο Jazeera TV που έχει την έδρα του στο Κατάρ.

«Τα μέτρα είναι αδικαιολόγητα και βασίζονται σε ισχυρισμούς και κατηγορίες που δεν έχουν πραγματική βάση», ανακοίνωσε το υπουργείο Εξωτερικών του Κατάρ, σύμφωνα με το Jazeera TV. Στην ανακοίνωση προστίθεται πως οι αποφάσεις αυτές «δεν θα επηρεάσουν την ομαλή διαβίωση πολιτών και κατοίκων».

Κάλεσμα για διάλογο από το Ιράν

Το Ιράν κάλεσε χθες το Κατάρ και τους γείτονές του στον Κόλπο να διεξάγουν «έναν ειλικρινή διάλογο» για να επιλύσουν τις διαφορές τους. «Η επίλυση των διαφορών στις χώρες της περιοχής, περιλαμβανομένων των τρέχοντων προβλημάτων μεταξύ των τριών γειτόνων του Κατάρ και της χώρας αυτής, δεν είναι εφικτή παρά μόνο μέσω πολιτικών και ειρηνικών μέσων και του ειλικρινούς διαλόγου μεταξύ των πλευρών», ανέφερε σε ανακοίνωσή του ο Μπαχράμ Γασεμί, εκπρόσωπος του ιρανικού υπουργείου Εξωτερικών.

Νωρίτερα ένας ανώτερος Ιρανός αξιωματούχος είχε δηλώσει ότι η απόφαση κάποιων αραβικών χωρών του Κόλπου και της Αιγύπτου να διακόψουν τις διπλωματικές τους σχέσεις με το Κατάρ δεν θα βοηθήσει να τερματιστεί η κρίση στη Μέση Ανατολή.

«Η εποχή της διακοπής των διπλωματικών σχέσεων και του κλεισίματος των συνόρων έχει περάσει (…) δεν είναι αυτός ο τρόπος να επιλύονται οι διαφορές. Οι χώρες αυτές δεν έχουν άλλη επιλογή από το να ξεκινήσουν έναν περιφερειακό διάλογο», δήλωσε ο Χαμίντ Αμπουταλεμπί, ο αναπληρωτής προσωπάρχης του Ιρανού προέδρου Χασάν Ροχανί.

«Αυτό που συμβαίνει είναι το προκαταρκτικό αποτέλεσμα του χορού των σπαθιών», πρόσθεσε, αναφερόμενος προφανώς στην πρόσφατη επίσκεψη του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στη Σαουδική Αραβία.

Οι ιρανικές αρχές έχουν επικρίνει την ενισχυόμενη συμμαχία μεταξύ της Ουάσινγκτον και του Ριάντ εναντίον της Τεχεράνης, επισημαίνοντας ότι θα οξύνει περαιτέρω την κρίση στη Μέση Ανατολή, όπως μεταδίδει το ΑΠΕ.

Διάλογο ζητά και η Τουρκία

Ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου εξέφρασε τη λύπη του για τη διακοπή των διπλωματικών σχέσεων του Κατάρ με τις αραβικές χώρες και ζήτησε να υπάρξει διάλογος προκειμένου να επιλυθεί η διαμάχη.

«Βλέπουμε τη σταθερότητα στην περιοχή του Κόλπου σαν να είναι η δική μας ενότητα και σταθερότητα», δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου τη Δευτέρα. «Οι χώρες μπορεί φυσικά να έχουν ορισμένα θέματα, όμως ο διάλογος πρέπει να συνεχίζεται υπό όλες τις συνθήκες, για να μπορέσουν να επιλυθούν ειρηνικά τα προβλήματα. Μας λυπεί η τρέχουσα εικόνα και θα δώσουμε στήριξη για να ομαλοποιηθεί», πρόσθεσε.

Σύμφωνα με το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών, η περιφερειακή αλληλεγγύη είναι πιο απαραίτητη από ποτέ, σε μια περίοδο βαθιάς αστάθειας και κρίσεων σε διάφορες χώρες στην περιοχή. «Η Τουρκία είναι έτοιμη να κάνει ό,τι της ζητηθεί για να βρεθεί η λύση το συντομότερο δυνατόν σε αυτή τη διαφωνία μεταξύ αδελφών χωρών», αναφέρεται σε ανακοίνωση του υπουργείου.

ΗΠΑ: «Απίστευτα σημαντική» η συνεργασία με τις χώρες του Κόλπου

H συνεργασία των ΗΠΑ με τις χώρες του Κόλπου είναι «απίστευτα σημαντική» επισήμανε χθες αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, μετά την απόφαση των ισχυρότερων κρατών του αραβικού κόσμου να διακόψουν τις σχέσεις τους με το Κατάρ, κατηγορώντας την Ντόχα ότι υποστηρίζει τους ισλαμιστές και το Ιράν.

«Όλες μας οι σχέσεις στον Κόλπο είναι απίστευτα σημαντικές και βασιζόμαστε στα εμπλεκόμενα μέρη προκειμένου να βρουν έναν τρόπο να επιλύσουν τις διαφορές τους το συντομότερο» τόνισε ο αξιωματούχος του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών.

Νωρίτερα, από το Σίδνεϊ, ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας Ρεξ Τίλερσον κάλεσε τις χώρες του Κόλπου να παραμείνουν ενωμένες, εκτιμώντας πάντως ότι η κρίση αυτή δεν θα έχει επιπτώσεις στην παγκόσμια μάχη εναντίον «της τρομοκρατίας».

Έκκληση Μόσχας για διάλογο

Ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ, από την πλευρά του, είχε τηλεφωνική επικοινωνία τη Δευτέρα με τον ομόλογό του από το Κατάρ Σεΐχη Μοχάμεντ μπιν Αμπντουλραχμάν αλ Τάνι, κατά τη διάρκεια της οποίας συζήτησαν την επιδείνωση των σχέσεων του Κατάρ και άλλων αραβικών κρατών, όπως έγινε γνωστό από το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών.

«Η συνομιλία (μεταξύ των δύο υπουργών) επικεντρώθηκε στη δριμεία επιδείνωση των σχέσεων μεταξύ του Κατάρ και άλλων αραβικών χωρών», τονίζεται σε ανακοίνωση του ρωσικού ΥΠΕΞ.

«Εκφράστηκε (επιπλέον) σοβαρή ανησυχία σχετικά με την εμφάνιση μιας νέας εστίας έντασης στον αραβικό κόσμο. Ο Σεργκέι Λαβρόφ απηύθυνε έκκληση να ξεπεραστούν οι διαφορές στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, εντός των ορίων ενός αμοιβαία σεβαστού διαλόγου ενώπιον των πρωτόγονων προκλήσεων που έχουμε να αντιμετωπίσουμε, ιδίως την απειλή της τρομοκρατίας» τονίζεται.

Σε κατάσταση πανικού οι κάτοικοι σπεύδουν στα σούπερ μάρκετ

Εν τω μεταξύ, στην Ντόχα, την πρωτεύουσα του Κατάρ, οι κάτοικοι σε κατάσταση πανικού έσπευσαν χθες στα σούπερ μάρκετ, τρομοκρατημένοι από τον ντε φάκτο αποκλεισμό που επέβαλε η Σαουδική Αραβία στα προϊόντα διατροφής μετά τη διακοπή των διπλωματικών σχέσεων που αποφάσισε το Ριάντ.

Σε μεγάλο σούπερ μάρκετ στην Ντόχα, είχαν σχηματίσει ουρές μπροστά από τα ταμεία, μόλις λίγες ώρες μετά τη ρήξη στις σχέσεις του Κατάρ με τις μεγαλύτερες μοναρχίες του Κόλπου και την Αίγυπτο.

Όπως μεταδίδει στο ρεπορτάζ του το Γαλλικό Πρακτορείο, το γάλα, το ρύζι και τα πουλερικά σύντομα εξαφανίστηκαν από τα ράφια.

Το Κατάρ εξαρτάται από τις εισαγωγές για να προμηθεύεται διατροφικά προϊόντα, που προέρχονται κυρίως από τις χώρες του Κόλπου.

Σε μια προσπάθεια να καθησυχάσει τους πολίτες και να αποφύγει την εξάπλωση του πανικού, η κυβέρνηση του Κατάρ εξέδωσε ανακοίνωση διαβεβαιώνοντας ότι οι θαλάσσιες και αεροπορικές οδοί θα παραμείνουν ανοικτές για τις εισαγωγές.

Ωστόσο και οι εξαγωγές του Κατάρ, ιδίως μηχανημάτων, ηλεκτρονικών συστημάτων ή βοοειδών περνούν από τα χερσαία σύνορα που μοιράζεται με τη Σαουδική Αραβία, γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει στο να πληγούν από τη διακοπή των διπλωματικών σχέσεων.

Και οι υπηρεσίες, ιδίως ο τουριστικός τομέας, θα μπορούσαν να πληγούν, καθώς οι Σαουδάραβες επέλεγαν έως σήμερα συχνά το Κατάρ για τις διακοπές του Ιντ αλ Φιτρ, μετά τον μήνα του Ραμαζανιού, που ξεκίνησε πριν από 10 ημέρες.

Σημειώνεται πως το μικρό εμιράτο έχει πληθυσμό κάτω των 2 εκατομμυρίων κατοίκων, οι περισσότεροι ξένοι.