Δύσκολη… γέννα για τη νέα κυβέρνηση Ρούτε

Μετά τη νίκη του κεντροδεξιού κόμματος VVD -παρά τους φόβους για εκτίναξη του ακροδεξιού PVV του Γκέερτ Βίλντερς- στις ολλανδικές εκλογές, ξεκινά το δύσκολο και χρονοβόρο έργο της δημιουργίας συνασπισμού για τη νέα κυβέρνηση της Ολλανδίας.

Το κόμμα του Μαρκ Ρούτε κερδίζει 33 έδρες στη βουλή των 150 εδρών και τώρα θα πρέπει να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με άλλα κόμματα για τον σχηματισμό κυβέρνησης (χρειάζονται 76 έδρες για πλειοψηφία), στις οποίες όμως θεωρείται απίθανο να συμμετέχει ο Βίλντερς, καθώς κανένα μεγάλο κόμμα δεν είναι πρόθυμο να συνεργαστεί με τους λαϊκιστές, αντι-ισλαμιστές βουλευτές του PVV.

Το κόμμα του Μαρκ Ρούτε, VVD, κερδίζει 33 έδρες (από 41 στις προηγούμενες εκλογές), συγκεντρώνοντας το 21,3% των ψήφων, ενώ ακολουθεί το PVV του Γκέερτ Βίλντερς με 20 έδρες και ποσοστό 13,1%, με βελτιωμένες επιδόσεις σε σχέση με τις προηγούμενες εκλογές (15 έδρες και ποσοστό 10,1%).

Ακολουθούν η Χριστιανοδημοκρατική Έκκληση (CDA) και οι κεντρώοι Δημοκράτες 66 με 19 έδρες για κάθε κόμμα. Μεγάλες απώλειες σημειώνει το PvdA του Γερούν Ντάισελμπλουμ. Tο Εργατικό Κόμμα (PvdA) από τις 38 έδρες φαίνεται να μένει με μόλις εννιά. Πρόκειται για ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά που έχει λάβει το κόμμα του Ντάισελμπλουμ ιστορικά και αναμένεται να του στοιχίσει όχι μόνο τη θέση του στο ολλανδικό ΥΠΟΙΚ αλλά και την καριέρα του στις Βρυξέλλες. Συνολικά στην Ολλανδική Βουλή περνούν 13 κόμματα.

Η εκλογική κατάρρευση των πρώην εταίρων του συνασπισμού του Ρούτε, δηλαδή του PvdA, σημαίνει πως ο πρωθυπουργός θα πρέπει να συνάψει νέες συμφωνίες, με τους Χριστιανοδημοκράτες και τους Δημοκράτες 66 να θεωρούνται οι προφανείς υποψήφιοι, σύμφωνα με τον Guardian.

Όμως, ο απρόσμενος νικητής της χθεσινής βραδιάς ήταν το κόμμα των Πρασίνων, του οποίου ηγείται ο 30χρονος Jesse Klaver, που αύξησε κατά 10 τις έδρες του. Οι Πράσινοι θα μπορούσαν να επηρεάσουν τις διαπραγματεύσεις για τον σχηματισμό κυβερνητικού συνασπισμού.

Η διαδικασία για τον σχηματισμό κυβέρνησης

Οι διαπραγματεύσεις πιθανότατα θα πάρουν αρκετό χρόνο -βδομάδες ή ενδεχομένως και μήνες. Τα επίσημα αποτελέσματα των εκλογών θα δημοσιοποιηθούν την 21η Μαρτίου.

Οι διαπραγματεύσεις αυτές ξεκινούν σήμερα Πέμπτη, όπως αναφέρει το Bloomberg. Η πρόεδρος της κάτω  βουλής, Khahija Arib, θα καλέσει σε συνάντηση τους ηγέτες όλων των πολιτικών κομμάτων που εκπροσωπούνται στη νέα βουλή, με βάση τα προκαταρκτικά εκλογικά αποτελέσματα. Στόχος είναι να διερευνηθούν ανεπισήμως οι ιδέες των κομμάτων για τον νέο κυβερνητικό συνασπισμό.

Οι επίσημες διαπραγματεύσεις δεν μπορούν να ξεκινήσουν μέχρις ότου ανακοινωθεί το επίσημο εκλογικό αποτέλεσμα από το εθνικό Εκλογικό Συμβούλιο την Τρίτη και η νέα βουλή συνεδριάσει για πρώτη φορά δύο ημέρες αργότερα.

Η επίσημη διαδικασία των διαπραγματεύσεων για σχηματισμό συνασπισμού ξεκινά με τον διορισμό επίσημου διαπραγματευτή (informateur). Μέχρι το 2012, αυτός οριζόταν από τον Ολλανδό μονάρχη, τώρα όμως ορίζεται από την κάτω βουλή.

Ο διαπραγματευτής, ανώτατος πολιτικός συνήθως από το μεγαλύτερο κόμμα, εξετάζει ποια κόμματα είναι πρόθυμα να κυβερνήσουν σε συνεργασία και τι μπορεί να χρειαστεί για να ξεπεραστούν εμπόδια πολιτικής και άλλων.

Συχνά διορίζονται περισσότεροι από ένας διαπραγματευτές, για να διευκολύνουν και να επιταχύνουν τη διαδικασία. Το έργο του διαπραγματευτή επικεντρώνεται στην εξεύρεση συμβιβασμών για τα μελλοντικά κυβερνητικά σχέδια, όπως σε θέματα φορολογίας και δαπανών, και στο να πείσει τα κόμματα να κάνουν πίσω από τις προεκλογικές τους υποσχέσεις με αντάλλαγμα έναν ρόλο στον κυβερνητικό συνασπισμό.

Ο διαπραγματευτής καταρτίζει σχέδιο που ορίζει τους στόχους που θα πρέπει να υλοποιήσουν ο επόμενος πρωθυπουργός και οι υπουργοί. Αν υπάρχουν αρκετά κόμματα ίσου μεγέθους, η διαδικασία είναι δυσκολότερη και πιο περίπλοκη, καθώς κανένα κόμμα δεν θέλει να είναι το πρώτο που θα κάνει πίσω.

Αν ο διαπραγματευτής δεν καταφέρει να πείσει τα πολιτικά κόμματα να συμφωνήσουν σε ένα σχέδιο, τότε θα υποβάλει την παραίτησή του και η διαδικασία θα ξεκινήσει πάλι από την αρχή. Σημειώνεται πως το 2003 χρειάστηκε να αλλάξουν τρεις διαπραγματευτές, προκειμένου να προκύψει κυβερνητικός συνασπισμός.

Όταν υπάρχει συμφωνία για τα σχέδια της επόμενης κυβέρνησης, τότε μπορεί να γίνει το τελευταίο βήμα, που είναι η αναζήτηση των σωστών ανθρώπων για να αναλάβουν τις υπουργικές θέσεις.