Γιούνκερ: Ο Ερντογάν αρνείται την βίζα στους πολίτες του

Η Ευρώπη χρειάζεται επειγόντως να ενισχύσει την αμυντική της συνεργασία και να προασπίσει τα οικονομικά της συμφέροντα. Αυτό τονίζει σε συνέντευξη εφ όλης της ύλης ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν Κλωντ Γιουνκέρ στη – συνεργαζόμενη με τη EurActiv- Quest France.

Ο κ. Γιούνκερ επιμένει ιδιαίτερα στο θέμα της ασφάλειας, ενώ θυμίζει ότι το σύστημα συνοριοφυλάκων και ακτοφυλακής που εγκρίθηκε μόλις πριν ένα χρόνο είχε ήδη προταθεί από το 2011, αλλά είχε απορριφθεί τότε από όλα τα κράτη μέλη. Ιδιαίτερη αναφορά κάνει ο Πρόεδρος της Επιτροπής και στις σχέσεις με τη Ρωσία, αποδεχόμενος την ανάγκη στενότερης συνεργασίας, επισημαίνοντας ωστόσο και τα προβλήματα που δημιουργούνται στα ευρωπαϊκά σύνορα αλλά και τη φιλορωσική προπαγάνδα που θεωρεί ότι λειτουργεί στην Ευρώπη.

Ο Πρόεδρος της Επιτροπής επιμένει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί την απάντηση στα μεγάλα ζητήματα που η Ευρώπη αντιμετωπίζει, ενώ καλεί την Τουρκία να αποφασίσει αν θέλει τελικά να γίνει μια μέρα μέλος της ΕΕ.

Αποτελεί η εκλογή του Ντόναλντ Τράμπ το τελευταίο καρφί στο φέρετρο της εμπορικής συμφωνίας με τις ΗΠΑ (TTIP);

Είχαμε πολλές δυσκολίες στο να συμφωνήσουμε με την κυβέρνηση Ομπάμα. Αντίθετα με το ότι έχει ειπωθεί, εμείς δεν υποκύψαμε στην τεράστια πίεση από τις ΗΠΑ, ιδιαίτερα στα ζητήματα του δημόσιου τομέα και των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών. Δεν νομίζω ότι η προεδρία Τραμπ θα είναι λιγότερο απαιτητική και πιστεύω ότι οι πιθανότητες να καταλήξουμε σε αυτήν την συμφωνία γίνονται ολοένα και πιο λίγες. Κάποια μέρα, πιστεύω ότι η Ευρώπη θα καταλάβει ότι έχασε μια τεράστια ευκαιρία.

Ακόμη και αν υπήρχε μια λιγότερο ολοκληρωμένη συμφωνία;

Ναι, αλλά λίγοι γνωρίζουν ότι 31 εκατομμύρια δουλειές – μια στις επτά στην ΕΕ- εξαρτώνται από το διεθνές εμπόριο. Η συμφωνία που επετεύχθη με την Νότια Κορέα δημιούργησε 200.000 δουλειές. Οι εμπορικές συμφωνίες ωφελούν τους ευρωπαίους αν έχουν διαπραγματευτεί σωστά. Και έχουν μόνο λογική αν η Ευρώπη εξοπλιστεί με αμυντικά εμπορικά εργαλεία όπως και αυτά που διαθέτουν οι ΗΠΑ.

Αλλά βρισκόμαστε ακόμη μακριά από αυτό

Οι ΗΠΑ επέβαλαν δασμούς 260% στις εισαγωγές κινεζικού χάλυβα, ενώ η ΕΕ επέβαλε την δασμό μόλις 20%. Η κινέζικη υπερπαραγωγή χάλυβα είναι ακριβώς το διπλάσιο της συνολικής παραγωγής στην Ευρώπη. Πρέπει να προστατέψουμε το εμπορικό μας οπλοστάσιο.

Υποστηρίζετε τον ευρωπαϊκό προστατευτισμό;

Όχι αυτό δεν είναι προστατευτισμός. Οι εμπορικές συναλλαγές θα πρέπει να είναι ελεύθερες αλλά οι ευκαιρίες να είναι ίσες. Δεν μπορούμε εθελοντικά να παραδώσουμε τα όπλα.

Η εκλογή Τραμπ είναι ένα καμπανάκι στην Ευρώπη σχετικά με τις αμυντικές της ευθύνες; Αποτελεί μια μεγάλη αλλαγή;

Ο Τραμπ δεν είναι ο πρώτος που θα μας πει ότι οι αμυντικές μας πρόνοιες είναι ανεπαρκείς. Αλλά είναι πιο σκληρός με τον τρόπο του. Αποτελεί τώρα φλέγον ζήτημα για την Ευρώπη να μεριμνήσει για την δική της άμυνα. Σήμερα, ο κατακερματισμός των αμυντικών μας προσπαθειών μας κοστίζει ακριβά – μεταξύ 25 δις και 100 δισ. ευρώ ετησίως- και μας κάνει ευάλωτους. Ξοδέψαμε 200 δισ/ ευρώ στην άμυνα αλλά διαθέτουμε μόλις το 15% της αποτελεσματικότητας των Αμερικάνων γιατί έχουμε πολλές αλληλεπικαλύψεις και όχι αρκετή διαλειτουργικότητα.

Αυτό είναι παλιό πρόβλημα

Η Ευρώπη διαθέτει δύο στρατούς αντάξιους του ονόματός της, και αν το Ηνωμένο Βασίλειο αποχωρήσει από την ΕΕ θα απομείνει μόνο ένας: ο γαλλικός, ο οποίος πολύ συχνά παρεμβαίνει για να σώσει την τιμή της Ηπείρου.

Ο Τραμπ, ο Φιγιον, οι υποστηρικτές του διαλόγου με τη Μόσχα επανέρχονται στη μόδα. Ποια είναι η άποψή σας;

Οι σχέσεις μας με την Ρωσία είναι ένα τεράστιο εγχείρημα σε εξέλιξη. Χωρίς την Ρωσία, δεν υπάρχει ευρωπαϊκή αμυντική υποδομή. Τα εδάφη της ΕΕ καλύπτουν μόλις 5.5. εκατομμύρια τ.χλμ, ενώ η Ρωσία από μόνο της καλύπτει 17.5 εκατομμύρια τ.χλμ. Οπότε θα ήθελα την ΕΕ και την Ρωσία να αντιμετωπίζουν η μια την άλλη ως ίσοι.

Διατηρώντας τις κυρώσεις ενάντια στη Μόσχα;

Εάν πούμε στην Ρωσία ότι οι κυρώσεις θα συνεχιστούν, αυτό είναι το είδος της γλώσσας που βάζει το μαχαίρι στο κόκαλο. Εάν αφήσουμε να εννοηθεί ότι αυτό μπορεί να μην γίνει, τότε η Μόσχα θα αποκτήσει το πλεονέκτημα. Αυτό δεν είναι ένα σχόλιο που απευθύνεται στο φίλο μου τον Φρανσουά Φιγιον, είναι μόνο μια γενική παρατήρηση. Θα πρέπει να είμαστε ενωμένοι στη θέση μας ενάντια στην πρόθεση της Ρωσίας να παραβιάσει τα σύνορα της Ευρώπης.

Η Ρωσία χρηματοδοτεί μια πιο πολύ δραστήρια εκστρατεία επιρροής στην Ευρώπη, ναι ή όχι;

Έτσι φαίνεται. Γνωρίζετε πόσους ανθρώπους απασχολεί η ΕΕ για να αντιμετωπίσουν την προπαγάνδα; Έντεκα. Και η Ρωσία; 4.000. δεν έχουμε αίσθηση της γελοιότητας της κατάστασης εδώ.

Η ελευθερία του τύπου και η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης βρίσκονται υπό διωγμό στην Πολωνία και την Ουγγαρία. Μπορεί η Ένωση να κάνει κάτι για να αντιτεθεί σ αυτό;

Χωρίς να αναφερθώ σε συγκεκριμένες χώρες, έχω διαπιστώσει ότι οι θεμελιώδεις αρχές του ευρωπαϊκού οικοδομήματος αντιμετωπίζονται με κάποια περιφρόνηση. Ως Επιτροπή, αγωνιζόμαστε να επιβάλουμε την άποψή μας. Η αρχή της ομοφωνίας μετέτρεψε το άρθρο 7 της Ευρωπαϊκής Συνθήκης, το οποίο επιτρέπει να υποβληθούν κυρώσεις σε ένα κράτος μέλος αν σταματήσει να ακολουθεί τους κανόνες, σε τίποτα άλλο παρά ένα νεροπίστολο. Κάνουμε αυτές τις συζητήσεις, ιδιαίτερα με τις Πολωνικές αρχές. Πρέπει να το προσπαθήσουμε και να είμαστε πειστικοί. Αλλά με ανησυχεί.

Το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο υιοθέτησε ένα κείμενο το οποίο ζητάει το πάγωμα των ενταξιακών διαπραγματεύσεων για την Τουρκία. Το υποστηρίζετε;

Πιστεύω ότι τα τελευταία δύο χρόνια, η Τουρκία μετακινείται κάθε μέρα λίγο πιο μακριά από την ΕΕ. Και ενώ έχει κάνει μια αξιόλογη δημοκρατική πρόοδο. Η Άγκυρα χρειάζεται να αναρωτηθεί: σκοπεύει στα αλήθεια να γίνει μέλος της ΕΕ κάποια μέρα; Ο κ. Ερντογαν θα πρέπει να ξέρει ότι κάποια μέρα θα καταστεί αυτός ο υπεύθυνος για την άρνηση απελευθέρωσης της βίζας. Πετάει το μπαλάκι στην ΕΕ. Και εγώ του το επιστρέφω. Η άρνηση του να αποδεχτεί τα κριτήριά μας σημαίνει ότι ο ίδιος αρνήθηκε την ελευθέρια κίνησης των Τούρκων πολιτών στην Ευρώπη.

Σχετικά με την μετανάστευση, ήταν η απόφαση της Μέρκελ να ανοίξει τα σύνορα τον Σεπτέμβριο του 2015 μια ευγενική χειρονομία ή ένα μεγάλο λάθος;

Ήταν μια ανθρώπινη χειρονομία η οποία αξίζει σεβασμό και αποδοχή. Μερικοί την αποκαλούν λάθος. Αλλά υπήρχαν εκατοντάδες χιλιάδες προσφύγων στην Ουγγαρία που προσπαθούσαν να περάσουν με κάθε τρόπο τα αυστριακά σύνορα. Αν δεν είχαμε ανοίξει τα σύνορα εκείνη τη νύχτα, τι θα είχε συμβεί; Η κατάσταση θα ήταν ακριβώς η ίδια με τα ελληνικά νησιά. Επομένως πιστεύω ότι ήταν σωστή. Εξάλλου, είναι χριστιανοδημοκράτης και αυτό σημαίνει κάτι. Είναι μια συγκεκριμένη άποψη για τη δημοκρατία.

Είστε υπερ της ενίσχυσης των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ;

Πριν από ένα χρόνο η Επιτροπή, πρότεινε ένα σύστημα συνοριοφυλάκων και ακτοφυλακής. Το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο τώρα συμφώνησαν και το εγχείρημα βρίσκεται σε εξέλιξη. Αυτό που πολλοί δεν ξέρουν είναι ότι η Επιτροπή το πρότεινε το 2001. Απορρίφθηκε ομοφώνως από τα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένων της Γαλλίας και της Γερμανίας. Λένε ότι η Ευρώπη απέτυχε. Όχι. Ήταν τα κράτη μέλη τα οποία δεν το ήθελαν.

Πως μένετε σε επαφή με την κοινή γνώμη ως επικεφαλής της Επιτροπής;

Όταν περπατάω στους δρόμους του Λουξεμβούργου, ο κόσμος μου λέει τι τους αρέσει και τι όχι. Γνώριζα για μεγάλο διάστημα ότι η Ευρώπη δεν καταφέρνει να γίνεται κατανοητή. Είμαι πεπεισμένος ότι η Ευρώπη θα αντιμετωπίσει τα μεγάλα προβλήματα των καιρών, όχι τα μικροπράγματα.

Τι σημαίνει αυτό;

Εμείς, η Επιτροπή, δεν βρισκόμαστε εκεί για να ταλαιπωρούμε τον κόσμο. Πρέπει να είμαστε μεγάλοι για τα μεγάλα ζητήματα και μικροί για τα μικρά. Αυτό σημαίνει την ενασχόληση με την Ενιαία Ψηφιακή Αγορά, την ενέργεια και όχι τη ρύθμιση για τις καφετιέρες και τα καζανάκια. Αυτό κάνουμε εδώ και δύο χρόνια.

Τι λέτε στους αγρότες που αισθάνονται απροστάτευτοι στις μεγάλες πολυεθνικές και την παγκοσμιοποίηση;

Προσωπικά είμαι μεγάλος υπερασπιστής της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ). Χωρίς την ΚΑΠ η Ευρώπη θα ήταν σε στρατηγικά μειονεκτική θέση. Μέχρι το 1964, η Ευρώπη δεν ήταν αυτάρκης ως προς την αγροτική της παραγωγή. Σήμερα είναι, χάρη στην ΚΑΠ και τις προσπάθειες των ευρωπαίων αγροτών.

Μπορεί στην ευρύτερη έννοια αλλά για τους ανθρώπους…

Ναι. Αλλά πρώτα, θα πρέπει να υπερασπιστούμε τη γεωργία σε μεγάλη κλίμακα για στρατηγικούς ρόλους. Είμαι πολύ ευαίσθητος στα προβλήματα του τομέα των γαλακτικών. Η Ινδονήσια και το Βιετνάμ, για παράδειγμα, έχουν 340 εκατομμύρια κάτοικους και παράγουν μόνο το ένα τέταρτο των γαλακτομικών προϊόντων που καταναλώνουν. Αυτή είναι μια τεράστια αγορά για να αρπάξουμε. Και αυτό επανέρχεται στην πρώτης σας ερώτηση: Την ανάγκη για εξισορροπημένες εμπορικές συμφωνίες

Χάνει η Ευρώπη την επιρροή της στον κόσμο;

Είμαστε η μικρότερη ήπειρος. Οι ευρωπαίοι αποτελούσαν το 20% του παγκόσμιου πληθυσμού στις αρχές του 20ου αιώνα. Στο τέλος του 21ου αιώνα το ποσοστό θα είναι στο 4%. Αντιμέτωπη με αυτήν τη νέα κατάσταση η Ευρώπη θα πρέπει να επικεντρώσει τις προσπάθειές της.

Ο Τραμπ δήλωσε «πρώτα η Αμερική». Θα λέγατε «Πρώτα η Ευρώπη»;

Αυτή δεν είναι η σωστή ερώτηση. Γιατί λέγοντας «πρώτα η Ευρώπη» ή συζητώντας για τις «Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης», είναι παραπλανητικό. Πιστεύω ότι δεν θα δει ποτέ το φως της ημέρας. Θα πρέπει να εγκαταλείψουμε την ιδέα ότι η ΕΕ θα γίνει υπερκράτος. Ο κόσμος δεν το θέλει αυτό. Ο κόσμος θέλει εγγύτητα, το συναίσθημα ποια αναπτύσσεται στον άμεσο περίγυρό τους. Αυτήν την Ευρώπη θα πρέπει να υπερασπιστούμε.