«Ωρολογιακή βόμβα» η ιταλική κρίση, λένε οι αναλυτές

Η ιταλική τραπεζική κρίση έχει την δυνατότητα να δημιουργήσει τουλάχιστον βραχυπρόθεσμη αναταραχή στις παγκόσμιες αγορές μέσα στις ερχόμενες εβδομάδες, καθώς εντείνονται οι οικονομικοί και πολιτικοί κίνδυνοι, τονίζουν οι αναλυτές. Παράλληλα απειλεί να ξαφνιάσει πολλούς επενδυτές, οι οποίοι θεωρούσαν ότι οι τράπεζες αναδιαρθρώθηκαν μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση. Οι ειδικοί, ωστόσο, έχουν άλλη άποψη.

«Καθώς προχωράμε στο δεύτερο μισό του έτους, η κατάσταση στην Ιταλία και η εξάπλωσή της στην υπόλοιπη Ευρώπη θα συνεχίσει να είναι ένα από τα μεγαλύτερα μακροοικονομικά και πολιτικά ρίσκα για τα οποία ανησυχούμε», τόνισε σε υπόμνημα ο Federico Santi, αναλυτής στο Eurasia Group με έδρα το Λονδίνο.

Οι αναλυτές, οι οποίοι εστίασαν στην Ιταλία μετά την βρετανική απόφαση για Brexit, φοβούνται ότι –βάσει του χειρότερου σεναρίου- τα τραπεζικά προβλήματα της χώρας μπορεί να απειλήσουν τη συμμετοχή της στην ευρωζώνη, μεταδίδει το MarketWatch.

Επάνω στο εάν οι ιταλικές τράπεζες «επιδιορθώθηκαν» μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση, οι ειδικοί απαντούν «όχι». Σύμφωνα με υπόμνημα του Ben May, κορυφαίου οικονομολόγου για την ευρωζώνη στο Oxford Economics, αν και η Ιταλία εγκωμιάστηκε για τις μεταρρυθμίσεις στις οποίες προχώρησε στον απόηχο της κρίσης, στην πραγματικότητα τα περισσότερα μέτρα ήταν σχετικά μετριοπαθή.

Τελικά, η χώρα απέτυχε στο να αναδιαρθρώσει τις τράπεζές της με ουσιαστικό τρόπο, επισημαίνει ο May. Και τα προβλήματα του χρηματοοικονομικού τομέα έχουν μόνο επιδεινωθεί από την επίμονα υποτονική οικονομική ανάπτυξη. Οι χαμηλές αποδόσεις των ιταλικών κυβερνητικών ομολόγων και τα διαρκώς μειούμενα επιτόκια πιέζουν τα έσοδα από τόκους.

Τέλος, εν μέσω διαφωνίας Ρέντσι-Βρυξελλών για τον τρόπο διάσωσης των τραπεζών, αλλά και φόβων πως η κατάσταση θα οδηγήσει σε bail in από τους μικροεπενδυτές –οι οποίοι σύμφωνα με την Silvia Merler του think tank Bruegel με έδρα τις Βρυξέλλες, έχουν στα χέρια τους περίπου το ένα τρίτο των τραπεζικών ομολόγων της Ιταλίας- κάποιοι αναλυτές τονίζουν ότι το δίλημμα του Ιταλού πρωθυπουργού ενδέχεται να ισχυροποιήσει το ευρωσκεπτικιστικό Κίνημα των Πέντε Αστέρων εντείνοντας την πολιτική αβεβαιότητα και απειλώντας την ιταλική συμμετοχή στην ευρωζώνη..

Ο Jay Bryson, ανώτατος οικονομολόγος παγκοσμίως στην Wells Fargo Securities εξηγεί ότι η ξένη έκθεση στις ιταλικές τράπεζες είναι σχετικά περιορισμένη. Ωστόσο η μεγαλύτερη ανησυχία έγκειται στην αντίδραση στις διασώσεις, η οποία θα τονώσει το Κίνημα των Πέντε Αστέρων που έχει ζητήσει δημοψήφισμα για τη συμμετοχή στην ΕΕ.

Ο May επισημαίνει ότι η προοπτική μιας κυβέρνησης με το Κίνημα στην κεφαλή –δεδομένου ότι ο Ματέο Ρέντσι έχει συνδέσει τη θέση του ως πρωθυπουργού με την έκβαση του δημοψηφίσματος του φθινοπώρου- θα οδηγήσει σε αύξηση στις αποδόσεις των ομολόγων, σε υποβαθμίσεις πιστοληπτικής ικανότητας, περαιτέρω επιβράδυνση και επιπρόσθετα προβλήματα για τις τράπεζες.

Η κατάσταση μπορεί να οδηγήσει σε «αλυσιδωτή αντίδραση», τονίζει ο οικονομολόγος, ο οποίος σκιαγραφεί το παρακάτω σενάριο: Μια ιταλική κυβέρνηση υπό το Κίνημα Πέντε Αστέρων εύλογα πάει σε διαπραγματεύσεις με τους Ευρωπαίους εταίρους, πιστεύοντας ότι κρατά στο χέρι της ένα ατού, την απειλή για δημοψήφισμα αποχώρησης από την ευρωζώνη. Αυτό καθιστά δύσκολο για την ευρωζώνη να πιέσει τα πράγματα. Οι φορείς χάραξης πολιτικής μένουν, ως εκ τούτου, με την δύσκολη απόφαση, είτε να κινηθούν βάσει τις ιταλικής «μπλόφας» και πιθανώς να πυροδοτήσουν μια τοπική, ίσως και παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, είτε να «πατήσουν γκάζι» στα σχέδια για περαιτέρω ολοκλήρωση και να επιβάλουν περισσότερο διαμοιρασμό βαρών. Ο εκλογικός κύκλος στην περιοχή θα αυξήσει τις δυσκολίες. Αν και η γαλλική κυβέρνηση μάλλον θα χαρεί να συμφωνήσει σε περισσότερο διαμοιρασμό βαρών, μια τέτοια συμφωνία μπορεί να σταθεί πολιτική αυτοκτονία για την Άνγκελα Μέρκελ καθώς πλησιάζουν οι γερμανικές ομοσπονδιακές εκλογές του 2017.

Όπως σχολιάζει ο οικονομολόγος, «η Ιταλία θα μπορούσε να είναι ωρολογιακή βόμβα».