Γερμανικοί «πονοκέφαλοι»

Μπορεί στα μάτια των περισσότερων η Γερμανία να είναι ο αδιαμφισβήτητος οικονομικός ηγέτης της Ευρώπης, αλλά παρ' όλα αυτά τα εγγενή προβλήματα τα οποία θα κληθεί να αντιμετωπίσει στα επόμενα χρόνια είναι και μεγάλα και σημαντικά.

Η διευρυνόμενη ανισότητα και η γήρανση του πληθυσμού το δίχως άλλο δεν μπορεί να περνούν απαρατήρητα και μάλιστα στη σημερινή εποχή, αλλά μεσοπρόθεσμα μπορεί να εξελιχθούν σε «βόμβες» τόσο για την οικονομία όσο και για το πολιτικό περιβάλλον.

Η ανισότητα φαίνεται ότι διευρύνεται συνεχώς στην μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης. Πριν από μερικές μέρες δημοσιοποιήθηκε έρευνα της Bundesbank σχετικά με τη διανομή του πλούτου στη Γερμανία. Χρησιμοποιώντας στοιχεία από το 2014, η μελέτη διαπίστωσε ότι το πλουσιότερο 10% των νοικοκυριών κατείχε σχεδόν το 60% του συνολικού καθαρού πλούτου. Στην άλλη όχθη, το φτωχότερο 50% κατέχει μόλις το 2,5%.

Μεσοπρόθεσμα η ανισότητα, σύμφωνα με μελέτες που έχουν συντάξει κορυφαίοι οικονομικοί οργανισμοί, μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην ανάπτυξη. Μάλιστα, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έχει επισημάνει τη σχέση μεταξύ της αυξανόμενης ανισότητας και της μειωμένη παραγωγικότητας. Απο την πλευρά του, ο ΟΟΣΑ διατύπωσε την εκτίμηση ότι μόνο στη Γερμανία τέτοιες απώλειες ανήλθαν σε 6% του ΑΕΠ της.

Φυσικά υπάρχουν και διαπρεπείς οικονομολόγοι που υποστηρίζουν ότι η ανισότητα βοηθά μία οικονομία να αναπτυχθεί. Υποστηρίζουν ότι το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών αποτελεί κίνητρο για να τονωθεί η ανάπτυξη και η καινοτομία. Το Ινστιτούτο Οικονομικών Ερευνών της Κολωνίας (IW) σε μια πρόσφατη μελέτη του υποστήριξε ότι η ανισότητα μπορεί να έχει αρνητικό αντίκτυπο στην ανάπτυξη, αλλά η σύνδεση ισχύει μόνο για τις χώρες με κατά κεφαλήν ΑΕΠ κάτω από τα 9.000 δολάρια (8.500 ευρώ).

Το σίγουρο είναι ότι οι προσφυγική κρίση μπορεί να έχει άμεσες επιπτώσεις στην κατανομή του πλούτου, οι οποίες με τη σειρά τους θα έχουν αντανάκλαση και στο πολιτικό περιβάλλον. Αυτό άλλωστε υποδηλώνει και η ενίσχυση της απήχησης του AfD. Ενός κόμματος, το μανιφέστο του οποίου χαρακτηρίζει την ευρωζώνη ως «ακατάλληλη» νομισματική ζώνη και επικρίνει την πολιτική της Μέρκελ διότι, όπως επισημαίνει, «επεκτείνει και παραποιεί» τις ενδημικές ανισορροπίες στο εσωτερικό της νομισματικής ένωσης.

Εν τω μεταξύ, η αύξηση της δυσαρέσκειας για τους μετανάστες, 1,1 εκατομμύριο από τους οποίους έχουν εισέλθει στη Γερμανία από τις αρχές του 2015, έχει δώσει στο AfD σημαντική ώθηση στις δημοσκοπήσεις.

Αλλά και οι δημογραφικές πιέσεις που καλείται να αντιμετωπίσει η Γερμανία τις επόμενες δεκαετίες δεν είναι αμελητέες και αυτό το δίχως άλλο έχει ληφθεί υπόψη στην προσφυγική πολιτική που ακολουθεί η γερμανική κυβέρνηση. Πλέον δεν είναι λίγοι οι δημογράφοι που θεωρούν ότι ο αποπληθυσμός είναι μια ρεαλιστική πιθανότητα. Έρευνες δείχνουν ότι οι γεννήσεις κινούνται σε κατώτερα επίπεδα από εκείνα που απαιτούνται προκειμένου να αποφευχθεί η συρρίκνωση του πληθυσμού.

Ο συνδυασμός της ανισότητας με τη δημογραφική συρρίκνωση αποτελεί, σύμφωνα με πολλούς οικονομολόγους, ένα εκρηκτικό κοκτέιλ για την οικονομική ανάπτυξη. Όταν ομάδες πληθυσμού περιθωριοποιούνται οικονομικά και ο αριθμός των οικονομικά ενεργών ανθρώπων περιορίζεται, τότε οι κυβερνήσεις θα βρεθούν ενώπιον μερικών δυσάρεστων επιλογών: κατάργηση παροχών, αύξηση ηλικιακών ορίων συνταξιοδότησης, αύξηση της φορολογίας.

Αυτό που θα κάνει τα πράγματα χειρότερα είναι το γεγονός ότι η οικονομική ανάπτυξη θα επιτυγχάνεται πολύ δυσκολότερα καθώς θα φθίνει η ηλικία των εργαζομένων μαζί με τον αριθμό τους.

Πηγή: Premium.paratiritis.gr