Βαθύτερη ενοποίηση της ευρωζώνης, στον απόηχο της ελληνικής κρίσης, ζητά ο υπουργός Οικονομικών της Ιταλίας, Πιερ Κάρλο Πάντοαν, λέγοντας πως μια κίνηση «κατευθείαν προς την πολιτική ένωση» είναι ο μόνος τρόπος για να διασφαλιστεί η επιβίωση του κοινού νομίσματος.
«Η έξοδος και ως εκ τούτου το τέλος της μη αναστρεψιμότητας είναι πλέον επιλογή στο τραπέζι. Ας μην γελιόμαστε», δήλωσε σε συνέντευξή του στους Financial Times. «Αν θέλουμε να εξαλείψουμε αυτόν τον κίνδυνο, τότε πρέπει να έχουμε ένα διαφορετικό ευρώ – ένα ισχυρότερο ευρώ».
Στην Ιταλία, η οποία παραδοσιακά είναι από τους ισχυρότερους υποστηρικτές της ευρωπαϊκής ενοποίησης, οι εξελίξεις έχουν ενισχύσει την πεποίθηση ότι το ευρώ μπορεί να λειτουργήσει μόνο αν στηρίζεται από έναν πολύ μεγαλύτερο βαθμό πολιτικής σύγκλισης. Και η Γαλλία έχει εκφράσει παρόμοια θέση, όμως άλλες χώρες εκφράζουν σκεπτικισμό ως προς το αν αυτό είναι απαραίτητο ή επιθυμητό.
«Ορισμένοι πιστεύουν πως ο τρόπος με τον οποίο λειτουργεί η ευρωζώνη είναι πάνω-κάτω εντάξει, με μικρές προσαρμογές. Νομίζω πως αυτό δεν είναι αρκετό», τονίζει ο Πάντοαν.
Πρακτικά, η Ιταλία ζητά ένα ευρύ φάσμα μέτρων, που θα περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων την ταχεία ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης, την ίδρυση κοινού προϋπολογισμού της ευρωζώνης και την εφαρμογή ενός κοινού προγράμματος ασφάλισης της ανεργίας, προκειμένου να ενισχυθεί το κοινό νόμισμα. Η ιδέα μιας εκλεγμένης βουλής της ευρωζώνης είτε πρόσθετα είτε ως μέρος του υπάρχοντος Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και ενός Ευρωπαίου υπουργού Οικονομικών που θα διαχειρίζεται τον κοινό προϋπολογισμό, θα πρέπει επίσης να εξεταστεί.
«Πρέπει να πάμε κατευθείαν προς την πολιτική ένωση», δήλωσε ο κ. Πάντοαν. «Για να έχουμε μια πλήρη οικονομική και νομισματική ένωση, χρειάζεται μια δημοσιονομική ένωση και δημοσιονομική πολιτική. Και αυτή η δημοσιονομική πολιτική πρέπει να ανταποκρίνεται σε ένα κοινοβούλιο, και αυτό το κοινοβούλιο πρέπει να είναι εκλεγμένο. Διαφορετικά δεν υπάρχει απόδοση ευθυνών».
Ο ίδιος πάντως εκφράζει αμφιβολίες για το αν μπορεί να συμβεί αυτό, λόγω του αυξανόμενου ευρωσκεπτικισμού.
«Αυτή είναι η πρόκληση. Οι πολίτες θέλουν να γνωρίζουν αν θα έχουν δουλειά ή όχι και αν τα παιδιά τους θα έχουν δουλειά ή όχι. Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί πρέπει να μπορούν να πουν 'ναι, οι πιθανότητες να έχετε δουλειά είναι ισχυρότερες απ' όσο θα ήταν χωρίς την Ευρώπη'», τονίζει.
Όπως επισημαίνει ο Ιταλός υπουργός Οικονομικών, η συζήτηση για την περαιτέρω ενοποίηση της ευρωζώνης έχει ήδη ξεκινήσει στις πρόσφατες συσκέψεις των υπουργών Οικονομικών, αν και ο περισσότερος χρόνος στις συσκέψεις αυτές αναλώνεται στο θέμα της διάσωσης της Ελλάδας. Ωστόσο, σημείωσε πως οι συζητήσεις θα ενταθούν τον Σεπτέμβριο. Και όταν γίνει αυτό, θα είναι σημαντικό να εξισορροπηθούν οι ανησυχίες για τον «ηθικό κίνδυνο» -κάτι που αποτελεί προτεραιότητα για τη Γερμανία και άλλες χώρες- με την ανάγκη για μεγαλύτερο καταμερισμό του ρίσκου.
«Χρειάζεσαι μαστίγια αλλά χρειάζεσαι και καρότα, στον τρόπο που θα εξελιχθεί η νομισματική ένωση, προκειμένου να αυξήσεις την ελκυστικότητα της παραμονής στην ένωση», εξήγησε.
Ο κ. Πάντοαν εξέφρασε την ελπίδα πως ένα τέτοιο σχέδιο θα είχε τη στήριξη και άλλων χωρών, όπως η Βρετανία, οι οποίες θα μπορούσαν να επωφεληθούν από «μια ισχυρή νομισματική ένωση», ωστόσο προειδοποίησε τους ευρωσκεπτικιστές εντός των χωρών της ευρωζώνης ότι δεν θα πρέπει να έχουν αυταπάτες για τις συνέπειες της αποχώρησης από το κοινό νόμισμα.
«Θα υπάρξει διάσπαση, φυγή κεφαλαίων, απώλεια εμπιστοσύνης, χρεοκοπίες», είπε.
Σε ό,τι αφορά τη συμφωνία για την αποφυγή του Grexit, ο Ιταλός υπουργός Οικονομικών υποστήριξε ότι θα πρέπει να θεωρηθεί σημείο καμπής για την Ευρώπη. Η κρίση έφερε στην επιφάνεια τη δραματική επίπτωση της δυσαρέσκειας με την Ευρώπη, τόσο στην Ελλάδα όσο και σε άλλες χώρες της Ευρώπης, περιλαμβανομένης και της Ιταλίας.
«Στο κοντινό μέλλον θα μπορούσαν να υπάρξουν κυβερνήσεις που θα βασίζονται σε πλειοψηφίες που είναι δυσαρεστημένες με την Ευρώπη και ως εκ τούτου θα μπορούσαν να ζητήσουν οποιαδήποτε χώρα να φύγει από την ευρωζώνη, όχι μόνο διότι βρίσκεται σε απελπιστική κατάσταση όπως η Ελλάδα, αλλά διότι νομίζουν πως αυτή είναι πιο βιώσιμη λύση για τα δικά τους προβλήματα», είπε.
«Η ουσία είναι πως οι Ευρωπαίοι που θέλουν να κάνουν πρόοδο στην ευρωπαϊκή ενοποίηση θα πρέπει να παραδεχθούν ξεκάθαρα πως η υφιστάμενη νομισματική ένωση είναι ένας ατελής μηχανισμός που χρειάζεται να ισχυροποιηθεί».