Η Αργεντινή και ο εφιάλτης του 1997

Και ξαφνικά μοιάζει να έχει επιστρέψει το 1997. Η μεγαλύτερη ημερήσια πτώση του αργεντίνικου πέσο θυμίζει μια μέρα πριν από 16 χρόνια, όταν το νόμισμα της Ταϊλάνδης οδηγήθηκε σε ελεύθερη πτώση πυροδοτώντας μετάτασταση σε όλη την Ασία.

Ωστόσο, σύμφωνα με τους οικονομολόγους, οι ομοιότητες περιορίζονται εκεί. Αν και δεν υπάρχουν εμφανείς αδυναμίες ή ενδείξεις οικονομικής κακοδιαχείρισης, σε διάφορες αναπτυσσόμενες αγορές, συμπεριλαμβανομένων της Βενεζουέλας, της Ουκρανίας, της Τουρκίας και της Νότιας Αφρικής, οι αδυναμίες που εμφανίζει η Αργεντινή δεν είναι αντιπροσωπευτικές.

"Η Αργεντινή είναι πιθανότατα ειδική περίπτωση" ανέφερε στους F.T. ο Neil Shearing, επικεφαλής οικονομολόγος για τις αναπτυσσόμενες αγορές στην Capital Economics. "Τα προβλήματα που έχουμε δει στην Τουρκία, την Ουκρανία και την Αργεντινή έχουν οδηγήσει σε συζητήσεις για μια νέα κρίση στις αναπτυσσόμενες. Αλλά η άποψη αυτή δεν λαμβάνει υπόψη το ότι οι αναπτυσσόμενες αγορές είναι πολύ διαφορετικές μεταξύ τους".

Ο Craig Botham, αναλυτής στις αναπτυσσόμενες οικονομίες στη Schroders, ανέφερε πως μετά το σοκ στην Αργεντινή η ανησυχία επικεντρώνεται στη Λατινική Αμερική με τους επενδυτές "να αποσύρονται καθώς επαναξιολογούν τι συμβαίνει". Πρόσθεσε πως η Βραζιλία, η οποία παρεμβαίνει για να αποτρέψει μια υποτίμηση του νομίσματος αντίστοιχη με αυτήν της Αργεντινής, αντιμετωπίζεται με επιφυλακτικότητα. Η Τουρκία, η οποία είδε τη λίρα να υποχωρεί περισσότερο από 6% φέτος, προσελκύει επιπρόσθετες ανησυχίες εξαιτίας της τάσης των Τούρκων πολιτών να αναζητούν καταφύγιο στο δολάριο, ένα ακόμα χαρακτηριστικό της οικονομίας της Αργεντινής πριν από την πτώση της Πέμπτης.

Χαρακτηριστικό της νευρικότητας που υπάρχει στις αναπτυσσόμενες αγορές είναι ότι η τουρκική λίρα υποχώρησε στο ιστορικό χαμηλό του 2,3070 έναντι του δολαρίου, ενώ η ισοτιμία του νοτιοαφρικανικού ραντ υποχώρησε πάνω από το 11, από 10,98 το πρωί.

Ωστόσο, οι οικονομολόγοι τονίζουν ότι ενώ ορισμένες αναπτυσσόμενες αγορές μοιράζονται ορισμένα χαρακτηριστικά με την Αργεντινή, λίγες υποφέρουν από ένα τόσο πρωτοφανές μείγμα οικονομικής κακοδιαχείρισης στο εσωτερικό και εξωτερικών αδυναμιών.

Το Μπουένος Άιρες, καταπονημένο από ένα μεγάλο έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και πενιχρά συναλλαγματικά αποθέματα, επέτρεψε στον εγχώριο πληθωρισμό να φτάσει στο 25%, οδηγώντας τους πολίτες να αναζητήσουν ένα πιο ασφαλές μέσο αποθήκευσης αξίας, ανταλλάσσοντας πέσο με δολάρια.

Όταν η κυβέρνηση έλαβε μέτρα για να αντιμετωπίσει την αγορά δολαρίων και περιόρισε τις εισαγωγές, έθρεψε μια μαύρη αγορά δολαρίου, κλονίζοντας τη διεθνή εμπιστοσύνη στο πέσο.

Η Βενεζουέλα έχει πολλά παρόμοια προβλήματα, με την ισοτιμία του μπολιβάρ με το δολάριο στη μαύρη αγορά να είναι περίπου 10 φορές πάνω από την επίσημη του 6,3. Η Ουκρανία, η οποία μαστίζεται από εσωτερική κρίση, είναι ιδιαίτερα ευάλωτη στην οικονομική εξάρθρωση. Το τρίο Αργεντινή, Βενεζουέλα και Ουκρανία κατατάσσεται από τους οίκους αξιολόγησης στα λιγότερο αξιόπιστα.

Ο κ. Shearing διακρίνει τις αναπτυσσόμενες αγορές σε πέντε ομάδες, με βάση τις εκτιμήσεις για τις αδυναμίες τους σε έναν κόσμο που προετοιμάζεται για την περιστολή των προγραμμάτων χαλάρωσης.

Η πιο ευάλωτη κατηγορία, αυτή που χαρακτηρίζεται από σοβαρή οικονομική κακοδιαχείριση, περιλαμβάνει την Αργεντινή, την Ουκρανία και τη Βενεζουέλα. Τα προβλήματα των χωρών αυτών έχουν δημιουργηθεί σε μεγάλο βαθμό από τις κυβερνήσεις τους.

Η δεύτερη ομάδα περιλαμβάνει χώρες που σύμφωνα με τον κ. Shearing "έζησαν πέρα από τις δυνατότητές τους" και έχουν οικονομίες που χαρακτηρίζονται από πιστωτικά μπουμ και μεγάλα ελλείμματα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. Η Τουρκία, η Ν. Αφρική, η Ινδονησία, η Ταϊλάνδη, η Χιλή και το Περού αποτελούν αυτήν την ομάδα - που είναι ιδιαίτερα ευάλωτη στο tapering από τις ΗΠΑ.

Η τρίτη ομάδα, αυτή που παλεύει με την κληρονομιά του αναπτυξιακού μπουμ, είναι των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης όπως η Ουγγαρία και η Ρουμανία, οι οποίες είναι ευάλωτες όχι τόσο στο tapering των ΗΠΑ, αλλά στην έξοδο της ΕΚΤ από τις πολιτικές νομισματικής τόνωσης.

Η επόμενη ομάδα είναι οι χώρες BRIC, η Βραζιλία, η Ινδία, η Ρωσία και η Κίνα. Όλες αντιμετωπίζουν προκλήσεις στην εγχώρια οικονομική πολιτική. Η τελευταία ομάδα περιλαμβάνει τις αναπτυσσόμενες αγορές -όπως η Ν. Κορέα, οι Φιλιππίνες και το Μεξικό-, οι οποίες θα επωφεληθούν από τόνωση της ζήτησης στις εξαγωγές.