Σόρος: Κίνδυνοι για παγκόσμια οικονομία από Κίνα

Στην Κίνα και την Ευρωπαϊκή Ένωση εστιάζει ο γνωστός μεγαλοεπενδυτής Τζορτζ Σόρος σε άρθρο του στο Project Syndicate, για τις προκλήσεις της επόμενης χρονιάς όπου τονίζει ότι «τα προβλήματα της παγκόσμιας οικονομίας είναι πλέον πολιτικού χαρακτήρα».

Ο κ. Σόρος, αναφέρεται και στην Ιαπωνία η οποία προχωρά σε ένα «επικίνδυνο πείραμα» με τη σαρωτική ποσοτική χαλάρωση που θα μπορούσε να καταστήσει μη βιώσιμη την εξυπηρέτηση του αστρονομικού χρέους της χώρας. «Ο πρωθυπουργός Σίνζο Άμπε όμως, προτίμησε να πάρει αυτό το ρίσκο από το να καταδικάσει την Ιαπωνία σε έναν αργό θάνατο» γράφει ο κ. Σόρος και συμπληρώνει: «Αντιθέτως, η Ευρωπαϊκή Ένωση οδεύει στην ίδια μακρά στασιμότητα από την οποία η Ιαπωνία ζητά απεγνωσμένα να αποδράσει».

«Το διακύβευμα είναι υψηλό. Τα κράτη-μέλη μπορούν να αντέξουν μία χαμένη δεκαετία ίσως και περισσότερο, αλλά η ΕΕ, η ατελής ένωσης εθνών –κρατών, εύκολα μπορεί να καταστραφεί» γράφει ο κ. Σόρος.

«Ο σχεδιασμός του ευρώ έχει ένα μοιραίο σφάλμα. Η δημιουργία μίας ενιαίας κεντρικής τράπεζας χωρίς ενιαίο υπουργείο Οικονομικών σημαίνει πως το κρατικό χρέος έχει ονομαστική αξία σε ένα νόμισμα που δεν ελέγχει καμία χώρα, καθιστώντας έτσι μεγαλύτερο τον κίνδυνο χρεοκοπίας. Ως αποτέλεσμα της κατάρρευσης του 2008, αρκετά κράτη-μέλη υπερχρεώθηκαν και το premium κινδύνου κατέστησε μόνιμο το διαχωρισμό μεταξύ πιστωτών και οφειλετών χωρών» υποστηρίζει ο κ. Σόρος.

Ο γνωστός μεγαλοεπενδυτής επιρρίπτει σημαντικές ευθύνες στη Γερμανία. «Αυτό το σφάλμα θα μπορούσε να είχε διορθωθεί εάν τα ομόλογα των κρατών – μελών είχαν αντικατασταθεί από ευρωομόλογα. Δυστυχώς, η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ, ακολουθώντας και την αλλαγή της στάσης των Γερμανών προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, απέκλεισε αυτή την πρόταση...Μετά την κατάρρευση του 2008, η Μέρκελ επέμεινε ότι κάθε χώρα θα πρέπει να έχει την ευθύνη για τους χρηματοοικονομικούς της οργανισμούς και την αποπληρωμή του δημοσίου χρέους.

Δεν συνειδητοποιεί ότι με αυτό τον τρόπο, η Γερμανία επαναλαμβάνει το τραπεζικό λάθος που έκαναν οι Γάλλοι μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο. Η επιμονή του πρωθυπουργού Αριστίντ Μπριάν για αποζημιώσεις οδήγησε στην άνοδο του Χίτλερ. Έτσι και οι πολιτικές της Άνγελα Μέρκελ δίνουν ώθηση στα εξτρεμιστικά κινήματα της υπόλοιπης Ευρώπης»

«Οι μελλοντικές κρίσεις θα προέλθουν από την πολιτική. Αυτό είναι ήδη εμφανές, επειδή η ΕΕ έχει γίνει τόσο εσωστρεφής που δεν μπορεί να αντιδράσει επαρκώς σε εξωτερικές απειλές όπως η Συρία ή η Ουκρανία. Οι προοπτικές όμως, δεν είναι απελπιστικές. Η ανάδειξη μίας απειλής από τη Ρωσία μπορεί να ανατρέψει την κρατούσα τάση προς την ευρωπαϊκή αποσύνθεση» αναφέρει ο κ. Σόρος.

«Η κρίση έχει αλλάξει την ΕΕ» επισημαίνει και καταλήγει: «Αυτό που επρόκειτο να είναι μία εθελοντική ένωση ισότιμων κρατών που θυσίαζαν μέρος της κυριαρχίας τους για το κοινό καλό μεταμορφώνεται τώρα από την ευρωκρίση σε μία σχέση μεταξύ πιστωτών και οφειλετών χωρών που δεν είναι ούτε οικειοθελής ούτε ισότιμη. Το ευρώ, θα μπορούσε τελικά να καταστρέψει συνολικά την ΕΕ.»

«Η μεγαλύτερη αβεβαιότητα που αντιμετωπίζει ο πλανήτης σήμερα όμως, δεν είναι το ευρώ, αλλά η μελλοντική κατεύθυνση της Κίνας. Το μοντέλο ανάπτυξης που καθοδήγησε την ταχεία άνοδο της Κίνας χάνει τη δυναμική του.

Το μοντέλο βασίστηκε στην χρηματοοικονομική καταπίεση των νοικοκυριών ώστε να καθοδηγηθεί η ανάπτυξη των εξαγωγών και των επενδύσεων. Ως αποτέλεσμα, τα νοικοκυριά έχουν συρρικνωθεί στο 35% του ΑΕΠ και οι αποταμιεύσεις τους δεν αρκούν πλέον για να χρηματοδοτήσουν το υπάρχον μοντέλο ανάπτυξης. Αυτή η κατάσταση έχει οδηγήσει σε άνοδο των διαφόρων μορφών χρηματοδότησης χρέους».

Ο κ. Σόρος κάνει μάλιστα λόγο για ορισμένες παράξενες ομοιότητες της σημερινής Κίνας με τις ΗΠΑ προ της κρίσης του 2008. «Υπάρχουν όμως, και σημαντικές διαφορές. Στις ΗΠΑ οι χρηματαγορές τείνουν να κυριαρχούν στην πολιτική. Στην Κίνα, το κράτος ελέγχει τις τράπεζες και το μεγαλύτερο μέρος της οικονομίας».

Ο κ. Σόρος σημειώνει τις κινήσεις από τη Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας αλλά και τις αποφάσεις της κινεζικής ηγεσίας στην Τρίτη Ολομέλεια του Κομουνιστικού Κόμματος με τις σημαντικές μεταρρυθμίσεις.

«Δικαίως η κινεζική ηγεσία δίνει προτεραιότητα στην οικονομική ανάπτυξη έναντι των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, επειδή οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, εάν συνδυαστούν με τη λιτότητα, ωθούν τις οικονομίες αποπληθωριστική περιδίνηση. Υπάρχει όμως, μία αντίφαση στην υφιστάμενη πολιτική της Κίνας που δεν έχει λυθεί» αναφέρει ο κ. Σόρος και εξηγεί πως οι απόπειρες για ενίσχυση της οικονομικής ανάπτυξης πυροδοτούν εκ νέου την εκθετική ανάπτυξη του χρέους, «που δεν μπορεί να διατηρηθεί για διάστημα μεγαλύτερο των δύο ετών».

«Το πότε και πώς θα λυθεί αυτή η αντίδραση θα επιφέρει βαθιές επιπτώσεις τόσο για την Κίνα όσο και για τον πλανήτη. Για να υπάρξει επιτυχής μετάβαση στην Κίνα θα χρειαστούν όχι μόνο οικονομικές, αλλά και πολιτικές μεταρρυθμίσεις» καταλήγει ο γνωστός μεγαλοεπενδυτής.