Ρουμπινί: Κίνδυνος νέας φούσκας στις αγορές

Η ανάκαμψη στις ανεπτυγμένες οικονομίες παραμένει αναιμική παρά τις μη συμβατικές πολιτικές που συνεχίζουν να εφαρμόζουν οι κεντρικές τράπεζες, αυξάνοντας τον κίνδυνο για νέες φούσκες και μια νέα χρηματοπιστωτική κρίση, υποστηρίζει ο Νουριέλ Ρουμπινί.

Σύμφωνα με τον οικονομολόγο που προέβλεψε την κρίση του 2008, η ανάπτυξη παραμένει αδύναμη επειδή η προσφορά χρήματος από τις κεντρικές τράπεζες δεν έχει οδηγήσει σε πιστωτική επέκταση για τη χρηματοδότηση επενδύσεων ή της ιδιωτικής κατανάλωσης.

Οι τράπεζες με ανεπαρκή κεφάλαια είναι απρόθυμες να δανείσουν, ενώ η χαμηλή ανάπτυξη και το υψηλό ιδιωτικό χρέος έχουν μειώσει τη ζήτηση για νέα δάνεια.

Το αποτέλεσμα είναι η υπερβολική ρευστότητα να κατευθύνεται στον χρηματοπιστωτικό τομέα αντί στην πραγματική οικονομία, ενισχύοντας τις ενδείξεις για φούσκες στις αγορές μετοχών, ομολόγων και κατοικιών.

Η Wall και άλλες χρηματιστηριακές αγορές έχουν ανακάμψει πάνω από 100% από τα χαμηλά του 2009. Η έκδοση "ομολόγων σκουπιδιών" υψηλής απόδοσης βρίσκεται πίσω στα επίπεδα του 2007 και τα επιτόκιά τους υποχωρούν.

Την ίδια ώρα, τα χαμηλά επιτόκια οδηγούν σε άνοδο τις τιμές των κατοικιών σε ανεπτυγμένες και αναπτυσσόμενες οικονομίες, μεταξύ των οποίων η Ελβετία, η Σουηδία, η Νορβηγία, η Γερμανία, η Γαλλία, η Βραζιλία, η Κίνα, ο Καναδάς και η Αυστραλία.

Η κατάρρευση του 2008 στις αγορές μετοχών, ομολόγων και real estate στις ΗΠΑ, την Ισπανία, την Ιρλανδία, την Ισλανδία και τη Βρετανία οδήγησε στη μεγαλύτερη οικονομική κρίση μετά το 2009. Το επιτακτικό ερώτημα που τίθεται σύμφωνα με τον Ν. Ρουμπινί είναι αν η παγκόσμια οικονομία είναι αντιμέτωπη με νέα χρηματοπιστωτική κρίση.

Όπως επισημαίνει ο ίδιος, αξιωματούχοι όπως η επόμενη επικεφαλής της Fed, Τζάνετ Γιέλεν, υποστηρίζουν ότι δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας. Σύμφωνα με αυτούς, οι κεντρικές τράπεζες έχουν δύο στόχους: να αποκαταστήσουν την ανάπτυξη και να μειώσουν την ανεργία με χαμηλό πληθωρισμό, χωρίς να δημιουργηθούν φούσκες. Επιπλέον έχουν δύο εργαλεία για να το επιτύχουν αυτό: το επιτόκιο δανεισμού και τις μακροπροληπτικές πολιτικές (macroprudential).

Ωστόσο, σημειώνει ο Ν. Ρουμπινί, ορισμένοι επικριτές όπως ο Τζέρεμι Στάιν της Fed, προειδοποιούν ότι οι μακροπροληπτικές πολιτικές για τον έλεγχο της πίστωσης και της μόχλευσης -όπως τα μεγαλύτερα κεφαλαιακά μαξιλάρια για τις τράπεζες με δάνεια υψηλού ρίσκου- ενδέχεται να μην έχουν αποτελέσματα. Σύμφωνα με τον Στάιν, μόνο η νομισματική πολιτική -τα υψηλότερα επιτόκια- μπορεί να αποτρέψει νέες φούσκες στις αγορές.

Ο Ν. Ρουμπινί επισημαίνει ότι αν οι μακροπροληπτικές πολιτικές δεν αποδώσουν, το επιτόκιο θα πρέπει να εξυπηρετήσει δύο αντιτιθέμενους στόχους: την οικονομική ανάκαμψη και τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.

Αν οι κεντρικοί τραπεζίτες αργήσουν να αυξήσουν τα επιτόκια, διατρέχουν τον κίνδυνο να δημιουργήσουν τη μητέρα όλων των κρίσεων. Αλλά αν προσπαθήσουν να περιορίσουν την υπερτίμηση υπερβολικά νωρίς με αύξηση των επιτοκίων, θα οδηγήσουν τις αγορές ομολόγων σε κατάρρευση και θα σκοτώσουν την ανάκαμψη.