Με τα spreads ακόμα και των χωρών με πιστοληπτική αξιολόγηση ΑΑΑ να ανεβαίνουν, η Royal Bank of Scotland εκτιμά ότι η Ε.Ε. πρέπει να κινηθεί προς μια δημοσιονομική και πολιτική ένωση προκειμένου να μπορέσει να αντιδράσει στις προκλήσεις.

Αντ’ αυτού, λένε καυστικά οι αναλυτές, έχουμε μια κίνηση προς ένωση τύπου Σοβιετικής Ένωσης, με το κέντρο να προσπαθεί να ελέγξει την περιφέρεια, δημιουργώντας μάλιστα και καθεστώτα «ημιμαριονέτες» όπως αυτά που αναλαμβάνουν τώρα στην Ελλάδα αλλά και στην Ιταλία, επισημαίνει η RBS.

Αυτή είναι μια ασταθής ισορροπία και είναι απίθανο να διαρκέσει μέχρι το δεύτερο τρίμηνο του 2012. Η πτώση στις μετοχικές αγορές και η αύξηση των spreads δεν δείχνουν την αποστροφή του κινδύνου των επενδυτών, αλλά είναι η λογική απάντηση στην απειλή της Μέρκελ και του Σαρκοζί για τη συμμετοχή της Ελλάδας στο κοινό νόμισμα και την ψήφιση από το κόμμα CDU της Μέρκελ της δυνατότητας εθελοντικής εξόδου από την ΟΝΕ. Με άλλα λόγια, επισημαίνει η έκθεση, οι αγορές δεν μπορούν να ανεχθούν περισσότερα λάθη πολιτικής.

Η ΕΚΤ παραμένει η μόνη δύναμη που είναι σε θέση να μειώσει τους κινδύνους μετάδοσης της κρίσης, αλλά αυτό δεν θα επιτευχθεί μέσω ενός επιθετικού προγράμματος αγοράς ομολόγων, πιστεύει η RBS.

Η ΕΚΤ πρέπει να αναγνωρίσει το EFSF ως νομισματικό και χρηματοπιστωτικό οργανισμό (Monetary and Financial Institution), που θα του επιτρέψει να αποκτήσει και πρόσβαση στην αναχρηματοδότησή του. Μπορεί ωστόσο να υπάρξουν νομικές επιπλοκές αλλά και άρνηση της Bundesbank σε αυτό το σχέδιο για το EFSF, εξηγεί η RBS.

Εάν όμως η Γερμανία δεν συμφωνήσει για τη μετατροπή του EFSF σε μηχανισμό όπως περιγράφεται παραπάνω, τότε το πιστοποιητικό θανάτου για την ΟΝΕ είναι έτοιμο και υπογεγραμμένο, και ο θάνατος θα συμβεί μέσω της αποσύνθεσης του τραπεζικού τομέα. Μπροστά σε αυτό το σενάριο, η RBS εκτιμά ότι η Γερμανία θα υποχωρήσει μιας και η άποψη για τον ρόλο της ΕΚΤ ως έσχατου δανειστή δεν πείθει κανέναν.

Τι θα μπορούσε να αλλάξει την άποψη της γερμανικής πολιτικής ελίτ για την ΕΚΤ; Κάτι πολύ κοντινό στην «εμπειρία θανάτου» του ευρώ και της Ε.Ε. Αυτό σημαίνει μετάδοση της μόλυνσης στον πυρήνα της ΟΝΕ. Στη Γαλλία ειδικότερα.

Σε κάποιο σημείο, η Γαλλία θα χάσει την υπομονή της στη «θρησκευτική πεποίθηση της Γερμανίας για ορθόδοξη πολιτική στην ΕΚΤ» και θα απειλήσει να εγκαταλείψει την ΟΝΕ, όπως ο Σαρκοζί φέρεται να απείλησε στο β΄ τρίμηνο του 2010, όταν η Γερμανία έπρεπε να συρθεί προκειμένου να παράσχει στήριξη στην Ελλάδα. Εκείνη τη στιγμή, νομίζω, εξηγεί ο Harvinder Sian που υπογράφει την έκθεση, οι ηγέτες της Γερμανίας θα βρουν τον δρόμο τους για τη δημιουργία του μηχανισμού ΕΚΤ - EFSF.

Με απλά λόγια, η νομισματική ένωση του ευρώ θα πρέπει να αρχίσει να συμπεριφέρεται σαν ενιαία χώρα, ενώ οι αγορές θα είναι ικανοποιημένες, μόνο εάν ο κίνδυνος φερεγγυότητας των επιμέρους χωρών του ευρώ θα έχει μειωθεί.

Η βοήθεια από την ΕΚΤ ή το EFSF είναι ένεση ρευστότητας στο ευρωπαϊκό σύστημα, η οποία θα φανεί μικρή αν η απειλή εξόδου μια χώρας από την ΟΝΕ γίνει πραγματικότητα. Ωστόσο, ακόμα και έτσι, η ρευστότητα της ΕΚΤ και του EFSF δίνει χρόνο στους πολιτικούς να ξανασκεφτούν.