* Οι πίνακες που αφορούν στο δημοσιονομικό έλλειμμα της Ιρλανδίας το 2010 και στις εκτιμήσεις του ΟΟΣΑ για τα δημοσιονομικά ισοζύγια του 2011 δημοσιεύονται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".

Σε ένα περιβάλλον επιβράδυνσης της ανάπτυξης αλλά και χαμηλού πληθωρισμού, τα χρηματιστήρια τα επόμενα τρίμηνα, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της HSBC και της Thomson Financial Datastream, αναμένεται να σημειώσουν κέρδη 15% - 20%.

Όπως εκτιμούν οι οικονομολόγοι της ΗSΒC, το χρέος και ο αντιπληθωρισμός θα είναι τα επαναλαμβανόμενα θέματα στον δυτικό κόσμο τους μήνες που θα ακολουθήσουν. Οι κεντρικές τράπεζες θα διατηρήσουν επί μακρόν τα επιτόκια χαμηλά, όμως ζητούμενο θα παραμείνει η δημιουργία συνθηκών υγιούς και διατηρήσιμης ανάπτυξης.

Αρκετές χώρες θα επιδιώξουν την τόνωση των εξαγωγών μέσω της διολίσθησης των νομισμάτων τους. Το δολάριο πιστεύεται πως θα βρεθεί υπό πίεση, όπως ανά διαστήματα και το ευρώ, ως απόρροια των προβλημάτων στην περιφέρεια της ευρωζώνης.

Με τη Fed να καταφεύγει σε νέα ποσοτική χαλάρωση και την αβεβαιότητα να κυριαρχεί, ο χρυσός ίσως παραμείνει στο προσκήνιο, ενώ συνολικά τα εμπορεύματα, λόγω της κινεζικής ζήτησης, έχουν περισσότερες πιθανότητες να κινηθούν ανοδικά τα επόμενα χρόνια και όχι πτωτικά.

Ακολουθήστε το Euro2day.gr στο Google News!Παρακολουθήστε τις εξελίξεις με την υπογραφη εγκυρότητας του Euro2day.grFOLLOW USΑκολουθήστε τη σελίδα του Euro2day.gr στο Linkedin
Καθώς η απομόχλευση (μείωση της δανειακής εξάρτησης) συνεχίζεται, σήμερα παρατηρείται μάχη μεταξύ των πιστωτών και των χρεωστών. Στην Ευρώπη η μάχη αυτή αφορά στις μεσογειακές χώρες που χρωστούν και στους Βορειοευρωπαίους πιστωτές.

Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, επίσης έχουμε μάχη, μεταξύ των Αμερικανών που χρωστούν (και επιθυμούν ανατίμηση του κινεζικού νομίσματος) και των Κινέζων πιστωτών (οι οποίοι ανησυχούν, έχοντας τεράστια δολαριακά συναλλαγματικά αποθέματα, για την πιθανότητα υποτίμησης του νομίσματος των ΗΠΑ).

Και ενώ η εμφάνιση του προστατευτισμού δεν μπορεί μελλοντικά να αποκλειστεί, καθώς οι επιχειρήσεις, μειώνοντας τις δαπάνες, μετατοπίζουν τα βάρη στα νοικοκυριά, οι πολιτικές πτυχές αυτής της ιστορίας δεν μπορούν να υποτιμηθούν.

Σε αυτό το περιβάλλον, με τις ανεπτυγμένες οικονομίες να αντιμετωπίζουν χαμηλές προοπτικές ονομαστικής ανάπτυξης, την ώρα όπου τα δημόσια οικονομικά τους παραμένουν σε κακή κατάσταση, η ισχυρή θεμελιώδης εικόνα των αναδυόμενων αγορών θα γίνεται ολοένα και πιο εμφανής, ιδίως αν η ανάπτυξή τους υποκινηθεί σε μεγαλύτερο βαθμό από την αύξηση της εσωτερικής ζήτησης.

--- Το βαρίδι της «περιφέρειας»

Ο δυτικός κόσμος, εξάλλου, σήμερα δείχνει εγκλωβισμένος σε στασιμότητα, η οποία παραπέμπει περισσότερο στην ιαπωνική εμπειρία, ενώ οι αναδυόμενες αγορές παρουσιάζουν καλύτερες προοπτικές για τα χρόνια που έρχονται.
 
Καθώς λοιπόν η μεταβλητότητα παραμένει σχετικά υψηλή και η ψυχολογία συνεχώς εναλλάσσεται μεταξύ αισιοδοξίας και απαισιοδοξίας, οι επενδυτικές ευκαιρίες αυτήν τη χρονική στιγμή, κατά τους ειδικούς, ίσως θα πρέπει να συνδυάζουν βιώσιμους και ισχυρούς ρυθμούς ανάπτυξης (αναδυόμενες αγορές) και κάποιο ελκυστικό συστατικό εισοδήματος (μετοχές με υψηλή μερισματική απόδοση).

Ειδικά για τους ευρωπαϊκούς τίτλους, η Credit Suisse συνιστά στους πελάτες της να μειώσουν τις θέσεις τους στα χρηματιστήρια της Ευρώπης, λόγω του ισχυρού ευρώ και της ποσοτικής χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής που αναμένεται να ακολουθήσουν οι ΗΠΑ και η Βρετανία.

Παράλληλα, εκτιμά ότι το momentum (δυναμική) της ευρωπαϊκής οικονομίας έχει κορυφωθεί σε σχέση με αυτό άλλων οικονομιών κι ακόμα επικαλείται τον κίνδυνο που προκύπτει από την κρίση χρέους. Εστία ανησυχίας είναι επίσης οι αδύναμες κυβερνήσεις στις χώρες Ολλανδία, Βέλγιο, Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία και Ιρλανδία και αυτό πιθανόν να περιορίζει τα περιθώρια για διαρθρωτικές αλλαγές.

Στον μακροοικονομικό τομέα, το ΔΝΤ θεωρεί πως οι τρεις μεγαλύτερες οικονομίες της ευρωζώνης (Γερμανία, Γαλλία και Ιταλίας) θα σημειώσουν μέτριες προοπτικές ανάπτυξης, ενώ οι αδύναμοι κρίκοι της, όπως η Ιρλανδία, η Ελλάδα, η Πορτογαλία και η Ισπανία, θα αποτελέσουν βαρίδι που θα επιβραδύνει τη συνολική ανάκαμψή της.

Σύμφωνα με ορισμένους αναλυτές, βραχυπρόθεσμα το πρόβλημα ρευστότητας στην περιφέρεια της ευρωζώνης μπορεί να καλυφτεί από την ενεργοποίηση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF), την ώρα όπου ορισμένοι προτείνουν τη... μονιμοποίηση του ταμείου των 440 δισ. ευρώ, που έχει συσταθεί από τον περασμένο Ιούνιο για τη διάσωση οικονομιών της ευρωζώνης.

Το ταμείο αυτό, μάλιστα, είναι εκείνο από το οποίο θα χρηματοδοτηθεί η ανακύκλωση του πακέτου των 110 δισ. ευρώ σε διάρκεια μεγαλύτερη των 10 ετών, αν παραμείνουν κλειστές οι αγορές για την Ελλάδα και μετά το 2012.

--- Στο επίκεντρο τώρα η Ιρλανδία

Εν τω μεταξύ, η Fitch προχώρησε σε υποβάθμιση της αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας της Ιρλανδίας από «Α+» σε «ΑΑ-», διατηρώντας παράλληλα αρνητικό outlook. Αυτή η κίνηση αντικατοπτρίζει το έκτακτο και μεγαλύτερο του αναμενομένου κόστος που σχετίζεται με την κυβερνητική αναδιάρθρωση των κεφαλαίων των ιρλανδικών τραπεζών και ειδικότερα της Anglo Irish Bank.

Επίσης, το αρνητικό outlook δείχνει την αβεβαιότητα σχετικά με τον χρόνο και την ισχύ της οικονομικής ανάκαμψης και την προσπάθεια μακροπρόθεσμης δημοσιονομικής πειθαρχίας. Υπενθυμίζεται πως η Ιρλανδία ανακοίνωσε ότι το συνολικό κόστος αναδιάρθρωσης κεφαλαίων στον τραπεζικό κλάδο θα αγγίξει τα 45 - 50 δισ. ευρώ, με αποτέλεσμα το έλλειμμα του προϋπολογισμού το 2010 να προβλέπεται ότι θα εκτιναχτεί στο 32% του ΑΕΠ.

Πάντως, σύμφωνα με τις νέες προβλέψεις της Deutsche Bank, το δημοσιονομικό έλλειμμα της χώρας θα υποχωρήσει από το 29,2% του ΑΕΠ φέτος στο 9,8% το 2011.

--- Ο ελληνικός πονοκέφαλος

Σε βάθος χρόνου, πάντως, καθώς η Ελλάδα δεν έχει ξεπεράσει ακόμη το πρόβλημά της και η Πορτογαλία, η Ισπανία και η Ιρλανδία έχουν μπει και αυτές στο... κλαμπ των «προβληματικών» της Ευρώπης, οι αγορές θα παραμείνουν εστιασμένες στη μακροπρόθεσμη φερεγγυότητα των χωρών αυτών.

Πάντως, η δήλωση στελέχους της Moody’s ότι βρίσκει «εξαιρετική» την πρόοδο που έχει γίνει στη δημοσιονομική εξυγίανση στην Ελλάδα ήρθε να στηρίξει όσους βλέπουν την εικόνα στα ελληνικά ομόλογα να βελτιώνεται, την ώρα όπου οι αγορές κυρίως ιρλανδικών ομολόγων από την ΕΚΤ από τη δευτερογενή αγορά επιβεβαιώνουν την εκτίμηση πως δεν είναι στις προθέσεις της να αφήσει να προκληθεί νέα κρίση στην ευρωζώνη.

Στο πλαίσιο αυτό, ενδιαφέρον παρουσιάζει και το γεγονός ότι ορισμένοι επενδυτές από την Ασία, οι οποίοι ήταν και οι πρώτοι που «ξεπούλησαν» την ευρωπαϊκή περιφέρεια, το τελευταίο διάστημα προχωρούν σε αγορές ομολόγων των ευάλωτων κρατών της ζώνης του ευρώ, μεταξύ των οποίων και ελληνικών. Ορισμένοι επενδυτές, ωστόσο, δεν πείθονται ακόμη από τις προσπάθειες της Ελλάδας.

Προτιμούν να δουν ξεκάθαρες αποδείξεις ότι τα φορολογικά έσοδα στη χώρα θα συνεχίσουν να αυξάνονται, οι μειώσεις δαπανών θα έχουν μακροπρόθεσμη εφαρμογή, ενώ θα πρέπει να υπάρξουν και ορατά σημάδια ανάκαμψης με ρυθμούς με τους οποίους θα μπορούν, σε τελική ανάλυση, να αποπληρωθούν τα χρέη της χώρας.

Στελέχη της Fitch Ratings, ωστόσο, θεωρούν πως η μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος της Ελλάδας στο 7% του ΑΕΠ (από 14,5% όπως υπολογίζεται το 2009), που προβλέπει το προσχέδιο του προϋπολογισμού για το 2011, είναι εφικτή.

«Το ρίσκο είναι σχεδόν αποκλειστικά πολιτικό, δηλαδή να μην είναι έτοιμοι (οι κυβερνώντες) να πάρουν μέτρα για να αντισταθμίσουν το όποιο έλλειμμα που ίσως εμφανιστεί κατά τη διάρκεια του έτους», ανέφεραν σχετικά. Ορισμένοι πάντως θεωρούν ότι το έλλειμμα θα είναι χαμηλότερο σε σχέση με τον στόχο του μνημονίου, απόρροια και του υψηλότερου του αναμενομένου πληθωρισμού, που αυξάνει το ονομαστικό ΑΕΠ, βάσει του οποίου υπολογίζεται το έλλειμμα.

Η Citigroup, για παράδειγμα, η οποία προβλέπει ύφεση στο 2,3% το 2011, πιστεύει πως το δημοσιονομικό έλλειμμα θα υποχωρήσει στο 6,9% του ΑΕΠ.

Τα μέτρα που έχει ανακοινωθεί ότι θα εφαρμοστούν το 2011 αντιστοιχούν σε ποσοστό άνω του 3% του ΑΕΠ και αυτό σημαίνει πως ο προϋπολογισμός υποδηλώνει ένα σημαντικό «μαξιλάρι» για την επίτευξη του δημοσιονομικού στόχου, ανέφεραν οι αναλυτές.

Επιπλέον, οι ίδιοι, αν και συνεχίζουν να ανησυχούν για την πορεία των εσόδων, τα οποία υπάρχει ο κίνδυνος να παραμείνουν αδύναμα, σε γενικές γραμμές κρίνουν θετικό το γεγονός ότι η χώρα επιχείρησε το μεγαλύτερο μέρος της δημοσιονομικής προσαρμογής το 2010.

Από την άλλη πλευρά, βέβαια, κοινή συνισταμένη των εκτιμήσεων των οικονομολόγων είναι το γεγονός πως για να επιστρέψει η Ελλάδα σε αναπτυξιακούς ρυθμούς απαιτούνται η ταχεία μείωση της κρατικής κυριαρχίας και του παρεμβατισμού στην οικονομία και ταυτόχρονα ο περιορισμός της σπατάλης του Δημοσίου, της φοροδιαφυγής και της γραφειοκρατίας.

Με την οικονομία να είναι τώρα αντιμέτωπη με την ανάγκη για τεράστια δημοσιονομική προσαρμογή (συνολικά 14% του ΑΕΠ), το σημερινό ασφυκτικό, παρεμβατικό και διεφθαρμένο πλαίσιο θα πρέπει να ανατραπεί και να προχωρήσουν τάχιστα οι διαρθρωτικές αλλαγές, ώστε, όπως λένε ορισμένοι οικονομολόγοι, η «μετασοβιετική» ελληνική οικονομία να γίνει κάποια στιγμή πραγματικά ανταγωνιστική.

--- Γενική δυσπιστία

Οι αγορές, πάντως, παραμένουν δύσπιστες όχι μόνο για τα ελληνικά ομόλογα αλλά συνολικά για την ευρωπαϊκή περιφέρεια. Στην παρούσα χρονική στιγμή, λοιπόν, όπως υποστηρίζεται ευρέως, η μονομερής αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, η οποία θα συνοδευόταν και από συστημικό ρίσκο, δεν θα ήταν επιθυμητή από κανέναν και δείχνει μάλλον να απομακρύνεται.

Επίσης, οι φωνές που προβλέπουν την επιστροφή της χώρας στις αγορές από το β΄ εξάμηνο του 2011, οπότε το ελληνικό δημόσιο θα μπορέσει να αντλήσει κάποιο μικρό ποσό εκδίδοντας νέο χρέος, δείχνουν να αυξάνονται.

Καθώς η οικονομία χρειάζεται τεράστια δημοσιονομική προσαρμογή, τη χώρα δεν τη συμφέρει να προχωρήσει σε αναδιάρθρωση του χρέους, καθώς ακόμα και μία μείωσή του κατά 50% θα περιόριζε το πρωτογενές πλεόνασμα που απαιτείται για να σταθεροποιηθεί το χρέος από 5,5% σε 2,8% του ΑΕΠ, μειώνοντας έτσι την απαιτούμενη προσαρμογή από το 14% του ΑΕΠ στο και πάλι υψηλό 11,3%.

Ωστόσο, για ορισμένους, η επαναδιαπραγμάτευση των όρων αποπληρωμής των ελληνικών ομολόγων με τρόπο αποδεκτό από τις αγορές δεν θα μπορούσε να αποκλειστεί ύστερα από 2 - 3 χρόνια, καθώς, όπως λέγεται, μπορεί το κύριο μέτωπο της φωτιάς στην ευρωζώνη να έσβησε με το πρόγραμμα στήριξης, υπάρχουν όμως ακόμα αρκετά μικρότερα μέτωπα, τα οποία ίσως αναζωπυρωθούν από έναν ξαφνικό δυνατό άνεμο. 

* Οι πίνακες που αφορούν στο δημοσιονομικό έλλειμμα της Ιρλανδίας το 2010 και στις εκτιμήσεις του ΟΟΣΑ για τα δημοσιονομικά ισοζύγια του 2011 δημοσιεύονται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".

** Αναδημοσίευση από το 655ο φύλλο της εβδομαδιαίας εφημερίδας "ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ", 8 - 12 Οκτωβρίου 2010.