H Κίνα ήταν ο μεγάλος κερδισμένος της παγκόσμιας κρίσης, αφού η οικονομία της βγήκε αλώβητη. Το 2009 ο ρυθμός ανάπτυξής της ήταν στο 8,7% και το πρώτο τρίμηνο του ίδιου έτους έφτασε στο 11,7%, δηλαδή αναπτύχθηκε με υψηλότερο ρυθμό ακόμη και σε σχέση με το 2007.

Μήπως όμως είναι ώρα η χώρα να αντιμετωπίσει τη «φούσκα» των ακινήτων που η ίδια δημιούργησε; Τη θέση αυτή διατύπωσαν σε πρόσφατο ρεπορτάζ τους οι «Financial Times», τονίζοντας ότι η ανάπτυξη του προηγούμενου χρόνου θα καταλήξει σε «φούσκα» στην αγορά ακινήτων, τομέας που πήρε και τις μεγαλύτερες επενδύσεις από το κυβερνητικό πακέτο στήριξης της οικονομίας.

Ήδη οικονομικοί αναλυτές αναφέρουν ότι το τελευταίο διάστημα καταγράφονται κινήσεις φυγής επενδυτικών κεφαλαίων από το Χρηματιστήριο της Σαγκάης, ως μια προσπάθεια προστασίας από τυχόν κλυδωνισμούς στο κινεζικό οικοδόμημα. Η Σαγκάη παρουσιάζει τις μεγαλύτερες απώλειες μεταξύ των αναδυόμενων αγορών από την αρχή του χρόνου (περί το 6%) και το Χονγκ Κονγκ ακολουθεί με -4%.

Ειδικότερα, δεν είναι λίγα τα διεθνή μέσα ενημέρωσης που περιγράφουν απτά την κινεζική «φούσκα». Ενδεικτικό είναι το ρεπορτάζ του Bloomberg που δείχνει την αλλαγή στην κωμόπολη Χουάξι, η οποία τη δεκαετία του 1970 ήταν μια αγροτική περιοχή με καλύβες από μπαμπού και κάρα στους δρόμους.

Σήμερα έχει στην κυριολεξία μεταμορφωθεί από τα κονδύλια που έδωσε το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας

Ακολουθήστε το Euro2day.gr στο Google News!Παρακολουθήστε τις εξελίξεις με την υπογραφη εγκυρότητας του Euro2day.grFOLLOW USΑκολουθήστε τη σελίδα του Euro2day.gr στο Linkedin και εκεί βρίσκεται ένα από τα 30 υψηλότερα κτίρια του κόσμου. Στην κορυφή του μάλιστα υπάρχει περιστρεφόμενο εστιατόριο, το «Νέο χωριό στον ουρανό» όπως ονομάζεται, απ’ όπου οι πελάτες έχουν εκπληκτική θέα σε τεχνητές λίμνες, δεντρόκηπους στα προάστια και ορυζώνες. Δεν θυμίζει κάτι από Ντουμπάι;

--- Κυβερνητικά μέτρα

Είναι γεγονός ότι η κυβέρνηση της Κίνας έχει λάβει αυστηρά μέτρα για τη μείωση του τραπεζικού δανεισμού, που πήγαινε κυρίως προς τον κατασκευαστικό τομέα. Το τελευταίο μέτρο ήταν η αναστολή εκδόσεων μετοχών από τις κατασκευαστικές, οι οποίες σκόπευαν να αντλήσουν από την αγορά περί τα 110 δισ. γουάν (περίπου 16 δισ. δολάρια) με την πώληση των μετοχών τους.

Δεν έγινε γνωστό εάν η απαγόρευση αφορά και στα ομόλογα ή σε άλλα εργαλεία χρηματοδότησης, αφού το τελευταίο διάστημα οι κατασκευαστικές πωλούν ομόλογα για να αντλήσουν κεφάλαια, καθώς οι τράπεζες περιόρισαν τον δανεισμό.

Όμως, παρά τα μέτρα ο δανεισμός έχει ξεφύγει, όπως και οι τιμές των ακινήτων. Η κυβέρνηση έχει υπολογίσει ότι ο συνολικός φετινός δανεισμός θα φτάσει τα 7,5 τρισ. γουάν (1,1 τρισ. δολ.), εκ των οποίων ήδη έχουν δοθεί τα μισά. Το περυσινό όριο για τον τραπεζικό δανεισμό είχε οριστεί στα 9,6 τρισ. γουάν.

Η αλόγιστη χορήγηση στεγαστικών δανείων έχει ήδη προκαλέσει εκτίναξη των τιμών. Ενδεικτικά, υπολογίζεται ότι οι τιμές στα 70 μεγαλύτερα αστικά κέντρα είναι κατά περίπου 10% υψηλότερες σε σχέση με το 2009. Βέβαια, πέρυσι στις μεγάλες πόλεις οι αυξήσεις ήταν της τάξης του 60% - 70%, ενώ στο Πεκίνο πλησίασαν το 90%.

Ως αποτέλεσμα, εντείνονται οι φόβοι ότι πλέον είναι πολύ δύσκολο να επιτύχει η προσπάθεια συγκράτησης της αλματώδους ανάπτυξης χωρίς να προκληθούν ντόμινο αποπληθωρισμού και κοινωνικές εντάσεις. Χαρακτηριστικά, το 2006 καταγράφηκαν 90.000 διαδηλώσεις με επεισόδια και πέρυσι λέγεται ότι αυτές ξεπέρασαν τις 230.000.

--- Ο αντίλογος

Από την άλλη πλευρά, βέβαια, πολλοί θεωρούν ότι η κινεζική κυβέρνηση θα τα καταφέρει. Κινέζοι αξιωματούχοι τονίζουν ότι όσοι θέλουν να αγοράσουν σπίτι στη χώρα παίρνουν πολύ μικρότερα δάνεια σε σχέση με τους Αμερικανούς πριν από την κρίση.

Χαρακτηριστικά, στην Κίνα για την αγορά πρώτης κατοικίας πρέπει να προκαταβάλλεται το 30% της αξίας του σπιτιού, ενώ στις ΗΠΑ και στις άλλες δυτικές οικονομίες οι αγοραστές έφταναν να δανείζονται πάνω από το 100% της αξίας του.

Ταυτόχρονα, στην Κίνα είναι ευκολότερο να ελεγχθεί ο πληθωρισμός που θα προκύψει από δάνεια, αφού στη χώρα λειτουργούν ως επί το πλείστον κρατικές τράπεζες και άρα οι απώλειές τους θα περάσουν στο κράτος, το οποίο με συναλλαγματικά διαθέσιμα 2,4 τρισ. δολαρίων μπορεί εύκολα να προχωρήσει σε κεφαλαιακή αναδιάρθρωση των πιστωτικών ιδρυμάτων που θα αντιμετωπίσουν προβλήματα.

ΕΜΠΟΔΙΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΥΤΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ

«Αφήστε το γουάν και βοηθήστε να ανοίξουν οι κινεζικές πύλες». Αυτό είναι το αίτημα των αμερικανικών επιχειρήσεων προς την κυβέρνησή τους, καθώς η κινεζική κυβέρνηση αρχίζει να βάζει αρκετά εμπόδια στην είσοδο ξένων εταιρειών στη χώρα. «Η πολιτική των ΗΠΑ που έχει επικεντρωθεί στο γουάν είναι μονόπλευρη και εσφαλμένη», αναφέρει ο επικεφαλής του αμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου στο Πεκίνο κ. Κρίστιαν Μερκ.

Αυτό που παρατηρούν ολοένα και περισσότερες δυτικές επιχειρήσεις είναι ότι το Πεκίνο έχει αλλάξει στάση. Μέχρι πρότινος, και έως την ένταξη της χώρας στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, οι ξένες εταιρείες που προχωρούσαν σε επενδύσεις στην Κίνα διαπίστωναν ότι οι πύλες ήταν ανοιχτές και οι ευκαιρίες μεγάλες. Όμως, η κατάσταση έχει αρχίσει να αλλάζει.

Καταγράφεται ασυνέπεια στην εφαρμογή του ρυθμιστικού πλαισίου και είναι θολό το τοπίο ως προς την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας και την κατοχύρωση της καινοτομίας, τομείς όπου οι Κινέζοι είχαν μείνει σαφώς πίσω από τους Δυτικούς και επιδίωκαν πάντα να τους αντιγράψουν.

Ήδη, οι επιχειρήσεις και τα επιμελητήρια στις ΗΠΑ πιέζουν την κυβέρνηση Ομπάμα να λάβει μέτρα, κάνοντας λόγο για «συστηματική προσπάθεια από την Κίνα να αναπτύξει πολιτικές που ενισχύουν τις εγχώριες επιχειρήσεις έναντι εκείνων από τις ΗΠΑ», όπως ανέφερε σχετική ανακοίνωση της Business Software Alliance.

Οι λόγοι είναι και οικονομικοί αλλά και πολιτικοί. Κατ’ αρχάς, παρότι η Κίνα καταγράφει εντυπωσιακούς ρυθμούς ανάπτυξης, ακόμη δεν έχει καταφέρει να παρουσιάσει εθνικούς πρωταθλητές που να είναι ισχυρά ονόματα σε παγκόσμιο επίπεδο. Αντίθετα, οι Κινέζοι βλέπουν τις δυτικές εταιρείες να έχουν αλώσει την εθνική τους αγορά.

Για παράδειγμα, η Nokia κατέχει το μεγαλύτερο μερίδιο της αγοράς κινητών τηλεφώνων, ενώ η Volkswagen και η General Motors διεκδικούν την πρώτη θέση στις πωλήσεις αυτοκινήτων τη στιγμή που υπάρχουν η Geely και η Chery, οι οποίες μάλιστα έχουν καλή παρουσία στις διεθνείς αγορές.

Από την άλλη, οι Κινέζοι αρχίζουν να πιστεύουν ότι η προηγούμενη ηγεσία έκανε πολλές παραχωρήσεις στους Δυτικούς με στόχο η Κίνα να γίνει δεκτή στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου.

Όμως πλέον η θέση της χώρας στο διεθνές στερέωμα έχει ενισχυθεί, λόγω όχι μόνο του ΠΟΕ αλλά και των δικαιωμάτων ψήφου στην Παγκόσμια Τράπεζα και στο ΔΝΤ. Επίσης, παρουσιάζει εντυπωσιακούς ρυθμούς ανάπτυξης ξεπερνώντας την κρίση της Δύσης. Εύκολα, λοιπόν, γίνεται κατανοητός ο λόγος για τον οποίο οι Κινέζοι αρχίζουν σταδιακά να θαυμάζουν όλο και λιγότερο το δυτικό οικοδόμημα, παρότι πάνε να του μοιάσουν.

* Αναδημοσίευση από το 633ο φύλλο της εβδομαδιαίας εφημερίδας ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ, 7 – 11 Μαΐου 2010.