Μεγάλη ανεργία σημαίνει υψηλότερες ζημίες για όλες τις τράπεζες, αλλά κυρίως για τις μεσαίου μεγέθους, οι οποίες βλέπουν την απόσταση που τις χωρίζει από τις ισχυρές τράπεζες να μεγαλώνει.

Στο μικροσκόπιο των τραπεζικών στελεχών έχουν μπει τα στοιχεία για την ανεργία στις ΗΠΑ, αφού η εκτίναξη των απολύσεων απειλεί τους ισολογισμούς των τραπεζών, ενώ μπορεί να τορπιλίσει την προσπάθεια της κυβέρνησης για αύξηση του δανεισμού προς τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά.

Από την κατάσταση αυτή ευνοημένες είναι οι πιο ισχυρές τράπεζες, οι οποίες διαθέτουν υψηλή ρευστότητα και μπορούν να αυξάνουν τη χορήγηση φθηνών στεγαστικών δανείων ή να αλλάζουν υπέρ του δανειολήπτη τους όρους των δανείων που ήδη έχουν χορηγηθεί.

Ειδικότερα, ο μεγαλύτερος πονοκέφαλος των τραπεζών στην παρούσα φάση της οικονομικής επιβράδυνσης στις ΗΠΑ είναι μήπως ο αριθμός των ανέργων που θα κηρύξουν στάση πληρωμών εκτιναχτεί σε τέτοιο επίπεδο ώστε να επηρεάσει δραματικά τα έσοδά τους.

Ήδη, οι ισολογισμοί των τραπεζών θεωρείται ότι πολύ δύσκολα αντιμετωπίζουν την αδυναμία πελατών που ήταν απολύτως συνεπείς στην εξυπηρέτηση των δανείων τους, αλλά τώρα λόγω της οικονομικής κρίσης είτε έχουν χάσει τη δουλειά τους είτε δυσκολεύονται να πληρώσουν τις δόσεις τους.

Με βάση τα τελευταία δεδομένα, στις ΗΠΑ το ποσοστό της ανεργίας ανέρχεται στο 7,6% του ενεργού πληθυσμού, στο υψηλότερο ποσοστό από το 1993. Σύμφωνα με τα στοιχεία του αμερικανικού υπουργείου Εργασίας, το 2008 οι απολύσεις έφτασαν τα 2,6 εκατομμύρια. Τον Ιανουάριο του 2009 πραγματοποιήθηκαν 241.749 απολύσεις, δηλαδή η ποσοστιαία αύξηση ήταν 222% σε σχέση με τον ίδιο μήνα του 2008.

Και τα χειρότερα έπονται αφού οι εκτιμήσεις προβλέπουν αύξηση των ανέργων σε όλο το πρώτο εξάμηνο και ενδεχομένως και μέχρι το τέλος του 2009. Ενδεικτικά, η Capital One Financial αναθεώρησε ανοδικά τις εκτιμήσεις της για το ποσοστό της ανεργίας έως το τέλος του 2009 στο 8,7%, ποσοστό που εάν επιβεβαιωθεί θα σημαίνει ότι οι τράπεζες, και κυρίως οι μεσαίου μεγέθους περιφερειακές, έχουν εισέλθει στη ζώνη υψηλού κινδύνου, η οποία προσδιορίζεται μεταξύ 8,5% και 9%.

Ποσοστό υψηλότερο του 9% θα μηδένιζε την κεφαλαιουχική βάση των τραπεζών σε μία περίοδο όπου προσπαθούν να αυξήσουν τη ρευστότητά τους.

--- Στάση και στις χορηγήσεις

Από την άλλη, ο φόβος μήπως οι δανειολήπτες δεν μπορέσουν στο μέλλον να αποπληρώσουν τις δόσεις τους έχει αρχίσει να επηρεάζει τη στάση των τραπεζών, οι οποίες γίνονται όλο και πιο σφιχτές στη χορήγηση δανείων και κυρίως των φθηνών δανείων προς τη μεσαία τάξη των ΗΠΑ που θεωρούνται το βασικό καύσιμο για την αντιστροφή της κατάστασης.
 
Επίσης, δυσκολεύονται να διευκολύνουν τους δανειολήπτες τα σπίτια των οποίων κινδυνεύουν με κατάσχεση. Χαρακτηριστικά, μέσα στον Δεκέμβριο πραγματοποιούνταν κατά μέσο όρο 9.787 κατασχέσεις σπιτιών την ημέρα.

Η δύσκολη θέση των τραπεζών εξυπηρετεί τις πιο ισχυρές έναντι των περιφερειακών, καθώς οι πρώτες μπορούν να προσφέρουν χαμηλότερα στεγαστικά επιτόκια. Ήδη, η Bank of America, η μεγαλύτερη στεγαστική τράπεζα στις ΗΠΑ, έχει ανακοινώσει ότι αλλάζει τους όρους εξυπηρέτησης των υπαρχόντων στεγαστικών δανείων έτσι ώστε οι Αμερικανοί να παραμείνουν στα σπίτια τους, αφού αυξάνονται οι απολύσεις σε όλη τη χώρα.

Συγκεκριμένα, η Bank of America πρόκειται να αναπροσαρμόσει δάνεια συνολικής αξίας 100 δισ. δολαρίων, για να μη χάσουν το σπίτι τους περισσότεροι από 630.000 Αμερικανοί. Σε ανάλογες κινήσεις θα προχωρήσει και η JP Morgan, αφήνοντας σε περιθωριακό ρόλο τις περιφερειακές τράπεζες. 


ΟΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΛΕΝΕ "ΟΧΙ" ΣΤΗΝ ΚΡΑΤΙΚΗ ΒΟΗΘΕΙΑ

--- Οι αναλυτές υποστηρίζουν ότι το κάνουν για λόγους εντυπώσεων

Παρόλο που ενισχύεται η προοπτική της συμμετοχής του κράτους στις κλυδωνιζόμενες τράπεζες και ενώ τα πακέτα τόνωσης των πιστωτικών ιδρυμάτων έχουν γίνει αποδεκτά από τους ισχυρούς τραπεζικούς ομίλους των ΗΠΑ, υπάρχουν και μικρότεροι "παίκτες" που αρνούνται την κρατική βοήθεια.

Άλλωστε, έως τώρα οι δυσοίωνες προβλέψεις των αναλυτών που έκαναν λόγο για χρεοκοπία περί των 150 τραπεζών δεν επιβεβαιώθηκαν. Το 2008, εκτός από τις ηχηρές καταρρεύσεις χρηματιστηριακών (π.χ. Lehman Brothers), μόνο 25 περιφερειακά πιστωτικά ιδρύματα χρεοκόπησαν.

Όμως, σε έναν κόσμο όπου η δυσπιστία έχει διαποτίσει το οικοδόμημα, ορισμένοι αναλυτές αναρωτιούνται μήπως η άρνηση των μικρότερων τραπεζών να δεχτούν την κρατική βοήθεια είναι ουσιαστική ή γίνεται απλώς για λόγους εντυπώσεων.

Συγκεκριμένα, περισσότερες από 50 τράπεζες στις ΗΠΑ έχουν αρνηθεί να μετάσχουν στο πρόγραμμα στήριξης του αμερικανικού υπουργείου Οικονομικών, το οποίο έχει στόχο να ενισχύσει τον δανεισμό από τις τράπεζες προς τις επιχειρήσεις. Μεταξύ των περιφερειακών αυτών πιστωτικών ιδρυμάτων είναι ορισμένα που έχουν τη μορφή ταμιευτηρίου χωρίς "τοξικές" επενδύσεις, με αποτέλεσμα να μην αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα.

Το βασικό επιχείρημα των τραπεζών για το "όχι" στη βοήθεια εν μέσω της δεινής πιστωτικής κρίσης είναι οι φόβοι τους σχετικά με τον βαθμό της κρατικής εποπτείας και την πιθανότητα επιβολής αυστηρών περιορισμών από το κράτος.

Ενδεικτικά, για τη συμμετοχή στο πρόγραμμα βοήθειας και την εξασφάλιση των κεφαλαίων οι τράπεζες θα πρέπει να συναινέσουν στον περιορισμό της καταβολής μερισμάτων και στη μείωση των αποδοχών των στελεχών.

Κάποιες τράπεζες στην αρχή εμφανίστηκαν πρόθυμες να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα, παρότι δεν αντιμετώπιζαν οικονομικά προβλήματα, για να τονώσουν την εμπορική δραστηριότητα διοχετεύοντας νέο ρευστό στις επιχειρήσεις, όμως κατόπιν αποσύρθηκαν προβάλλοντας τις ανησυχίες τους για την αυστηρότητα των κανονισμών αλλά και για την αποτελεσματικότητα του προγράμματος διάσωσης.

Η τακτική αυτή προκάλεσε τα σχόλια των αναλυτών που θεωρούν ότι οι τράπεζες υποκρίνονται με στόχο τις... δημόσιες σχέσεις. Δηλαδή, υποστηρίζουν οι αναλυτές, βάσει σχεδίου, τα πιστωτικά ιδρύματα δέχτηκαν κατ’ αρχάς να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα διάσωσης, όμως κατόπιν υπαναχώρησαν ώστε να στείλουν στην αγορά το μήνυμα ότι είναι υγιή και δεν χρειάζονται τα κρατικά κεφάλαια, σε αντίθεση με όσα παραμένουν τελικά στο πρόγραμμα.

Όμως, οι αριθμοί δείχνουν ότι η κρίση έχει χτυπήσει και τα περιφερειακά αμερικανικά πιστωτικά ιδρύματα, εκτός από τα μεγαθήρια της Wall Street. Συνολικά, τον Ιανουάριο κατέρρευσαν εννέα περιφερειακές τράπεζες με ενεργητικό που προσεγγίζει τα 3 δισ. δολάρια.

Σύμφωνα με τους υπολογισμούς, η χρεοκοπία των τραπεζών αυτών θα στοιχίσει στην Ομοσπονδιακή Αρχή Ασφάλισης Καταθέσεων (FDIC) περισσότερα από 1 δισ. δολάρια. Μέσα στο 2008 συνολικά κατέρρευσαν 25 περιφερειακές τράπεζες. Πολλές εξ αυτών δεν είχαν μη εγγυημένες καταθέσεις, με αποτέλεσμα να μην επιβαρύνουν την FDIC. Όμως, οδηγήθηκαν στη χρεοκοπία διότι δεν βρέθηκε κάποιος αγοραστής, λόγω των προβλημάτων ρευστότητας που αντιμετωπίζει η τραπεζική αγορά εν μέσω πιστωτικής κρίσης.