Ο Ερντογάν έφυγε, το Σκοπιανό… έρχεται

Ενα «φάντασμα» που ταλαιπωρεί εδώ και 25 χρόνια το πολιτικό σύστημα ανεβοκατεβάζοντας καριέρες και τέμνοντας οριζοντίως τα κόμματα του πάλαι ποτέ δικομματισμού, θα κάνει την επανεμφάνισή του το επόμενο διάστημα. Η ονομασία των Σκοπίων.

Μέσα στις επόμενες ώρες ο ειδικός διαμεσολαβητής του ΟΗΕ Μάθιου Νίμιτς αναμένεται να ανοίξει, από τις Βρυξέλλες, νέο γύρο συζητήσεων για την ονομασία, στη συνάντηση που θα έχει με τους διαπραγματευτές Ελλάδας-ΠΓΔΜ.

Ελληνικές πηγές εκτιμούν ότι δεν θα παρουσιάσει «με το καλημέρα» πρόταση για ονομασία, ώστε αυτή να εμφανισθεί ως προϊόν των διαπραγματεύσεων. Σε μία τέτοια περίπτωση θα δοθεί χρόνος για ζυμώσεις και αποφάσεις, χωρίς επικίνδυνες αναταράξεις.

Ενδεικτική της προετοιμασίας που γίνεται στο κυβερνητικό επιτελείο είναι η εκτενής αναφορά του Αλέξη Τσίπρα στο θέμα χθες από το Βελιγράδι, μετά το πέρας της τετραμερούς Συνόδου Ελλάδας-Βουλγαρίας-Σερβίας- Ρουμανίας.

«Ίσως το 2018 να είναι ένα έτος όπου θα μπορούσαμε να έχουμε μια θετική εξέλιξη σε ένα χρόνιο πρόβλημα, αν η νέα κυβέρνηση των Σκοπίων αποφασίσει να κάνει ουσιαστικά βήματα προς τα μπρος. Αν σταματήσει μια, κατά την άποψή μου, αχρείαστη ρητορική, ότι αποτελούν τους μοναδικούς απογόνους των Μακεδόνων και του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Αν σταματήσει μια αλυτρωτική ρητορική και ταυτόχρονα αποδεχτεί μια λύση στην ονομασία, αμοιβαία αποδεκτή με τους γείτονες. Σε αυτή την προοπτική, βεβαίως, εγώ πρώτος θα είμαι που θα σπεύσω, ώστε η Ελλάδα να εγγυηθεί την αναπτυξιακή προοπτική και την ασφάλεια αυτής της γείτονος χώρας», είπε.

Η επιλογή του πρωθυπουργού να εστιάσει στον αλυτρωτισμό και να αποφύγει να φωτογραφίσει αποδεκτή ή απορριπτέα σύνθετη ονομασία, δείχνει τον προσανατολισμό του Μαξίμου.

Κυβερνητικό στέλεχος δε, με γνώση του θέματος, σημειώνει πως η ελληνική πλευρά «δεν θα ανοίξει τα χαρτιά της για το όνομα» πριν προχωρήσουν οι συζητήσεις.

Μόλις τον Ιούλιο που μας πέρασε ο κ. Τσίπρας, στη διάρκεια συνάντησής του με τον Σέρβο πρόεδρο, σε ερώτηση για την ευρωπαϊκή προοπτική της ΠΓΔΜ, υπερνθύμισε την πάγια ελληνική θέση ότι «για την ενταξιακή προοπτική της χώρας στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ, υπάρχουν αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και της Συνόδου του ΝΑΤΟ που αναφέρουν ότι πρώτα πρέπει να επιλυθεί με αμοιβαίο τρόπο το θέμα την ονομασίας».

Από την άλλη όχθη, της ΠΓΔΜ, παρατηρήθηκαν «ανοίγματα και αυτοκριτική» το τελευταίο διάστημα, από τον νέο πρωθυπουργό Ζόραν Ζάεφ, τα οποία εκτιμήθηκαν ως θετικά από την Αθήνα.

Μεταξύ άλλων, ο κ.Ζάεφ προέβη στην παραδοχή ότι η χώρα του «προκαλούσε» την Ελλάδα επί πολλά χρόνια με τα μνημεία που ανήγειρε ή το όνομα του Μεγάλου Αλεξάνδρου που έδωσε στο αεροδρόμιό της κλπ, για να διαβεβαιώσει ότι η χώρα του θα κινηθεί πλέον σε ενωτική κατεύθυνση.

«Μέχρι την άνοιξη η λύση»

Το «πότε» πρέπει να κλείσει ο νέος γύρος διαπραγματεύσεων είναι γνωστό: μέχρι τα τέλη της ερχόμενης άνοιξης. Επισήμως, διότι το μεθεπόμενο έτος θα είναι εκλογικό και για τις δύο χώρες, οπότε καμία συζήτηση δεν πρόκειται να (ξανα)γίνει στην πορεία προς τις κάλπες.

Ουσιαστικά, υπάρχει έντονη πίεση «για λύση» από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, προκειμένου να ανοίξει η ενταξιακή συζήτηση για τη γείτονα στη Γενική Συνέλευση του ΝΑΤΟ που θα γίνει στις αρχές του καλοκαιριού.

Το θέμα άλλωστε τέθηκε κατά τη συνάντηση του Αλέξη Τσίπρα με τον Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, στη συνάντηση του Οκτωβρίου. «Επί τάπητος τέθηκε και η ανάγκη να υπάρξει αμοιβαία αποδεκτή λύση στο ονοματολογικό, προκειμένου να προχωρήσει η ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ, ενώ επιβεβαιώθηκε η στήριξη των ΗΠΑ και της Ελλάδας στον ευρωατλαντικό δρόμο της ΠΓΔΜ εφόσον το επιθυμεί και ο λαός της», ήταν η διαρροή από τη συζήτηση κορυφής.

Η… ελπίδα της αντιπολίτευσης

Το ενδιαφέρον εστιάζεται …στο «πώς». Σύμφωνα με όλες τις πληροφορίες, η αντιπολίτευση στρέφει την προσοχή στις διαφορετικές απόψεις που αναμένει ότι “θα εκφραστούν” επί του θέματος από τους συγκυβερνώντες ΑΝΕΛ, χωρίς να κρύβει και… την ελπίδα της ότι θα αντιταχθεί στον συμβιβασμό και ο Νίκος Κοτζιάς.

Μία τέτοια εξέλιξη θα δώσει, λένε, «πανηγυρική και καθοριστική» συνέχεια στο μέτωπο που έχει ήδη ανοίξει η ΝΔ με τους υπουργούς Εξωτερικών και Άμυνας με αφορμή την υπόθεση της (μη) πώλησης πολεμικού υλικού στη Σαουδική Αραβία.

Είναι ενδεικτική η δήλωση που έσπευσε να κάνει σε ουδέτερο χρόνο, τον Ιούνιο, ο τότε «γαλάζιος» τομεάρχης Άμυνας Βασίλης Κικίλιας: «Βλέπω ότι εδώ πέρα γίνεται ένα μείζον θέμα γιατί σε αυτό το κορυφαίο ζήτημα εξωτερικής πολιτικής (σ.σ. το Σοπιανό) ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, ο Εξωτερικών και ο πρωθυπουργός έχουν διαφορετική άποψη», είπε, θέτοντας προκαταβολικά θέμα «δεδηλωμένης».

«Παραθυράκι» Κοτζιά, ερώτημα για ΑΝΕΛ

Οι «μυημένοι» γνωρίζουν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ, από την εποχή που ήταν Συνασπισμός της Αριστεράς και της Προόδου, είναι θετικός σε μία συμβιβαστική ονομασία, υπό την προϋπόθεση ότι αυτή δεν θα υποκρύπτει-ενθαρρύνει αλυτρωτικές τάσεις στους εθνικιστικούς κύκλους της γείτονος.

Γνωρίζουν επίσης, ωστόσο, ότι ο Πάνος Καμμένος, κατά τις συζητήσεις για κυβερνητική συνεργασία μετά τις εκλογές του Ιανουαρίου 2015, είχε κρατήσει ανοικτό το ενδεχόμενο διαφωνίας όταν και όποτε θα ερχόταν η ώρα «του Σκοπιανού».

Το… πολύ νερό που έχει κυλήσει στο αυλάκι αυτά τα σχεδόν τρία χρόνια δεν επιτρέπει βεβαιότητες για τη στάση του κ. Καμμένου, με το ερώτημα να παραμένει ανοικτό για τη στάση του συνόλου των βουλευτών του κόμματός του.

Από την πλευρά του ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς τάχθηκε προσφάτως υπέρ ενός «έντιμου συμβιβασμού». Ενώ τον Σεπτέμβριο, στη συνάντησή του με τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες (παρόντος του κ.Νίμιτς), επισήμανε ότι  «υπάρχει ένα παράθυρο δυνατότητας εφόσον χτυπηθεί ο αλυτρωτισμός».