Τι έδωσε, τι πήρε η κυβέρνηση για να πετύχει το «προσύμφωνο»

Η κυβέρνηση πήρε το «προσύμφωνο» που ήθελε στο χθεσινό Eurogroup και μπαίνει στη μάχη της αποδοχής του από τους «153», προκειμένου να υπογραφεί η οριστική συμφωνία -εντός Μαρτίου, ει δυνατόν.

Η πολυσυζητημένη συνεδρίαση, μετά από πολυήμερες επεισοδιακές διαβουλεύσεις, έληξε με προσυμφωνία Ελλάδας-θεσμών, επιβεβαιώνοντας τις πληροφορίες για τα «δούναι» και τα «λαβείν» όλων των πλευρών.

Ως εκ τούτου, η διαπραγμάτευση ξεμπλόκαρε, το δήθεν... διάγγελμα του Αλέξη Τσίπρα παρέμεινε στις παραπολιτικές στήλες και, πλην απροόπτου, η πολιτική αστάθεια δεν δείχνει να είναι το πιθανό σενάριο για το άμεσο μέλλον.

Με την ολοκλήρωση του Eurogroup, το Μαξίμου έδωσε το επικοινωνιακό στίγμα της επιτυχίας, με τα κεντρικά στελέχη του να «χαιρετίζουν» (δημοσίως και κατ' ιδίαν) το αποτέλεσμα. Το οποίο, στην ουσία, γνώριζαν από νωρίς το απόγευμα, αφού ο κύβος ερρίφθη στην προκαταρκτική συνάντηση που είχαν ο Ευκλείδης Τσακαλώτος και ο Γιώργος Χουλιαράκης με τους εκπροσώπους των θεσμών στις Βρυξέλλες, πριν δηλαδή ξεκινήσει η επίσημη συζήτηση των ΥΠΟΙΚ της ευρωζώνης.

«Πετύχαμε το "ούτε ένα ευρώ νέα μέτρα λιτότητας"» τόνισαν (και τονίζουν) τα κυβερνητικά στελέχη, με την επίμονη επισήμανση: για κάθε ένα «αρνητικό» μέτρο θα υπάρχει και ένα «θετικό» (αντιστάθμισμα), έτσι ώστε ο δημοσιονομικός αντίκτυπος να είναι μηδενικός.

Στο εύλογο ερώτημα «τότε γιατί θα ληφθούν αυτά τα μέτρα;» και μάλιστα χωρίς ρήτρα ακύρωσης, η απάντηση είναι (προς το παρόν): «Διότι τα ζητούν οι δανειστές και έπρεπε να ξεμπλοκάρει η διαπραγμάτευση».

Εδωσε μεταρρυθμίσεις - πήρε αντισταθμιστικά

Στην πραγματικότητα, όμως, με την υιοθέτηση των μέτρων η κυβέρνηση αποδέχθηκε τον πυρήνα του βασικού αιτήματος (κυρίως του ΔΝΤ), που είναι οι μεταρρυθμίσεις. Αυτό άλλωστε είναι το μεγάλο βήμα που έκανε χθες, διεκδικώντας από καλύτερη θέση, προφανώς, τα περισσότερα «αντισταθμίσματα», τα οποία της δίνουν κάτι παραπάνω από ένα απλό «αμπαλάζ» για να περάσει τη συμφωνία στους κυβερνητικούς βουλευτές και στην κοινωνία.

* Ως ενδεικτικό παράδειγμα αναφέρεται το συνταξιοδοτικό: «Στα χρόνια της μνημονιακής κρίσης, οι συνταξιούχοι "ζουν" τα άνεργα ή υποαμειβόμενα παιδιά τους. Με τη μεταρρύθμιση που έρχεται, θα επιστρέψουμε σταδιακά στην κανονικότητα: οι εργαζόμενοι να έχουν τον πρώτο λόγο έναντι των συνταξιούχων».

Με τη φράση αυτή, επιτελικό κυβερνητικό στέλεχος παρουσίασε τον «μανδύα» υπό τον οποίον θα μειωθούν («λίγο και αναλογικά») οι συντάξεις κατά 0,75% του ΑΕΠ στην πενταετία 2021-2025.

Όπως προσθέτει, το μέτωπο της εργασίας θα ενισχυθεί τόσο από την ανάπτυξη (επενδύσεις κ.λπ.) όσο και από το πρόγραμμα χρηματοδότησης ύψους 3 δισ. ευρώ, για τη δημιουργία τουλάχιστον 100.000 θέσεων εργασίας τα επόμενα δυόμισι χρόνια -πρόγραμμα που θα εξαιρεθεί από τις δαπάνες για τον υπολογισμό του πρωτογενούς πλεονάσματος.

* Ως μεγάλο «αντάλλαγμα» προβάλλεται η επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων: το Μαξίμου προτίμησε να μιλήσει γενικά για «διαδικασία επαναφοράς», ωστόσο στελέχη του επιμένουν ότι θα δρομολογηθεί από 1/1/2018.

Οι ίδιοι επιμένουν ότι το ποσοστό των επιτρεπόμενων ομαδικών απολύσεων δεν θα αυξηθεί, ενώ η ελληνική υποχώρηση αφορά στην προέγκρισή τους από επιτροπή και όχι από τον υπουργό Εργασίας.

* Σ΄αυτή την λογική αλλά με περισσότερα στοιχεία «περιτυλίγματος» κινήθηκε και η (αναμενόμενη, άλλωστε) συμφωνία για το αφορολόγητο: η μείωσή του θα συνοδεύεται από ίσης αξίας μειώσεις στους φορολογικούς συντελεστές («κυρίως των ελεύθερων επαγγελματιών»), στον ΕΝΦΙΑ (με επαναφορά του φόρου μεγάλης ακίνητης περιουσίας που θα ανακουφίσει τους μικροϊδιοκτήτες)  και στον ΦΠΑ (πρωτίστως για την εστίαση, την ενέργεια και τις μεταφορές).

Ορισμένες πληροφορίες αναφέρουν ότι παραμένει ανοικτό το ενδεχόμενο «να εφαρμοστούν από το 2018 κάποια από τα θετικά μέτρα» που θα κρίνει αναγκαία η κυβέρνηση (ΕΝΦΙΑ, ή ΦΠΑ, ή φορολογικοί συντελεστές).

Οσο για το κατώφλι του νέου αφορολόγητου, οι ίδιες πηγές το τοποθετούν στον ευρωπαϊκό μέσο όρο, δηλαδή περίπου στις 5.000 ευρώ.

Νέο Eurogroup για QE

Το στοιχείο που παραμένει ασαφές αφορά στην ένταξη στην ποσοτική χαλάρωση της ΕΚΤ. Κυβερνητικές πηγές διαβεβαιώνουν ότι «η συμφωνία οδηγεί στο QE» και ότι αυτή η μείζονος σημασίας εκκρεμότητα (για να βγούμε στις αγορές και… από το μνημόνιο) θα κλείσει τον Απρίλιο.

Κατά τις ίδιες πηγές, το πολυνομοσχέδιο με τα συμφωνηθέντα θα φτάσει στη Βουλή στις αρχές Μαρτίου (εάν ολοκληρωθεί ομαλά το Staff Level Agreement) και στη συνέχεια θα συγκλιθεί εκτάκτως το Eurogroup, για να κλείσει επισήμως τη δεύτερη αξιολόγηση.

Σ' αυτό το Eurogroup, προσθέτουν, θα συζητηθούν τα πρωτογενή πλεονάσματα μετά το 2018, με μία σαφή αναφορά στα μεσοπρόθεσμα για το χρέος, η οποία θεωρείται αναγκαία για να ανοίξει ο δρόμος προς το QE.