Μέχρι το τέλος του 2009 ελάχιστες τράπεζες θα μείνουν με θυγατρικές ασφαλιστικές εταιρίες, καθώς ο συνδυασμός πιστωτικής και οικονομικής κρίσης με τις επιταγές του κανονισμού Solvency II μπορεί να προκαλέσει ισχυρά πλήγματα στα εποπτικά κεφάλαιά τους.

Μετά τις Alpha Bank και Emporiki Bank που πούλησαν αντίστοιχα το 100% των θυγατρικών τους Alpha Ασφαλιστική και Φοίνιξ σε ΑΧΑ και Groupama και την Πειραιώς που πούλησε τη συμμετοχή της στην ING Πειραιώς στην ING, τη σκυτάλη των… πωλητηρίων λαμβάνει η Αγροτική Τράπεζα.

Ο διαγωνισμός για την πώληση του 51% της ΑΤΕ Ασφαλιστική ξεκίνησε και έως τις 23 Ιουνίου οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να υποβάλουν τις μη δεσμευτικές προσφορές τους. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι Commercial Value Groupama, Ergo, Eureko και η ισπανική Mapfre (η μεγαλύτερη ισπανική ασφαλιστική εταιρία και από τις μεγαλύτερες στην Ευρώπη) έχουν ήδη εκδηλώσει ενδιαφέρον και έχουν λάβει τον φάκελο.

Πέραν του 51% και του management στον στρατηγικό επενδυτή θα δοθεί και δικαίωμα πώλησης προϊόντων του μέσω του δικτύου της ΑΤΕ για 10 συν 10 χρόνια, δικαίωμα για το οποίο βεβαίως η ΑΤΕ θα εισπράξει ένα υπολογίσιμο up front fee (προκαταβολή).

Πέραν της ΑΤΕ, το ενδεχόμενο πώλησης πλειοψηφικού πακέτου της θυγατρικής της Λαϊκή Ασφαλιστική εξετάζει και η MPB.

Tα βλέμματα της αγοράς παραμένουν, όμως, εστιασμένα στην Εθνική Τράπεζα και στο τι θα πράξει με την Εθνική Ασφαλιστική, τη μεγαλύτερη ασφαλιστική εταιρία της χώρας. Στο τραπέζι έχουν ήδη πέσει σκέψεις για νέο πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου και αναδιοργάνωσης με ενδεχόμενο διαχωρισμό των εργασιών bankassurance και των υπόλοιπων δραστηριοτήτων ζωής από τους κλάδους Γενικών Ασφαλίσεων.

Στελέχη της αγοράς εκτιμούν ότι πρώτα θα προχωρήσει η αναδιάρθρωση της Εθνικής Ασφαλιστικής και μετά η Εθνική Τράπεζα θα αναζητήσει στρατηγικό εταίρο, ενώ θεωρούν δεδομένο ότι για την περίπτωση της ΕΕΓΑ θα ενδιαφερθούν όλοι οι ευρωπαϊκοί κολοσσοί (Allianz, AXA, Ergo κ.ά.).

Πληροφορίες της αγοράς επιμένουν ότι τον τελευταίο χρόνο η Citigroup έχει διεξαγάγει κατ' εντολήν της Εθνικής άτυπη διερεύνηση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την ΕΕΓΑ και έχει διαπιστωθεί ισχυρό αρχικό ενδιαφέρον.

Γιατί όμως οι τράπεζες δείχνουν τόσο πρόθυμες να πουλήσουν τις θυγατρικές τους ασφαλιστικές;

Ο πρώτος λόγος είναι το γεγονός ότι η αγορά στην Ελλάδα παραμένει ρηχή και με αθέμιτο ανταγωνισμό, καθώς η νέα εποπτική αρχή τώρα μόλις άρχισε να εντείνει τους ελέγχους. Οι ασφαλιστικές εταιρίες στην πλειονότητά τους είναι ζημιογόνες σε λειτουργικό αποτέλεσμα και η όποια κερδοφορία διαμορφώνεται από τα επενδυτικά έσοδα, εφόσον βεβαίως βοηθούν οι αγορές.

Επιπλέον, απαιτούν συνεχώς μεγάλες πρόσθετες ενισχύσεις κεφαλαίων από πλευράς μητρικών είτε για να ενισχύσουν τα αποθέματά τους είτε απλώς ως κεφάλαιο κίνησης. Τέλος, τα χαρτοφυλάκια ομολόγων και μετοχών, δηλαδή οι επενδύσεις των χρημάτων των ασφαλισμένων, προκαλούν ισχυρή μεταβλητότητα στην καθαρή θέση των τραπεζικών ομίλων.

Ο βασικότερος όμως λόγος που η τάση της ανάρτησης πωλητηρίων έχει πάρει διαστάσεις συρμού τώρα είναι ο κανονισμός Solvency II.

Ο Solvency II επιβάλλει στις τράπεζες να αφαιρούν από τα εποπτικά τους κεφάλαια το σύνολο της αξίας συμμετοχής τους σε ασφαλιστικές εταιρίες. Η παραπάνω απαίτηση ισχύει για ενδιάμεση περίοδο δύο ακόμη ετών, μέχρι οι ασφαλιστικές εταιρίες να φτάσουν να πληρούν τις προϋποθέσεις της Βασιλείας ΙΙ, και ευθύνεται για την τάση πώλησης από πλευράς τραπεζών του συνόλου ή πλειοψηφικών πακέτων των ασφαλιστικών θυγατρικών τους.

Σε μια συγκυρία ιδιαίτερα δυσχερή οι ελληνικές τράπεζες δεν δείχνουν διατεθειμένες να επιβαρύνουν τα εποπτικά τους κεφάλαια αφαιρώντας την αξία της συμμετοχής τους στις θυγατρικές ασφαλιστικές τους.

Ήδη τα πλήγματα από την πτώση των ομολόγων και τις αρνητικές συναλλαγματικές διαφορές στην καθαρή θέση τους είναι ιδιαίτερα σημαντικά, αντισταθμίζοντας εν μέρει ή και στο σύνολο την ενίσχυση των ιδίων κεφαλαίων από την καθαρή κερδοφορία. Για τις περιπτώσεις δε των ασφαλιστικών εταιριών που είναι είτε ζημιογόνες είτε χρειάζονται πρόσθετα αποθέματα οι επιταγές του Solvency II καθιστούν αδήριτη την ανάγκη πώλησής τους.

Αν συνυπολογιστεί ότι η νέα εποπτική αρχή προωθεί τον έλεγχο των αποθεμάτων σε τριμηναία βάση και την άμεση ενίσχυσή τους και με δεδομένο ότι μεγάλες ασφαλιστικές ίσως χρειαστούν πρόσθετα αποθέματα έως και άνω των 300 εκατ. ευρώ, η εικόνα για τις τράπεζες δείχνει εφιαλτική.