Σύννεφα μαζεύονται και πάλι πάνω από τις ελληνικές τράπεζες απειλώντας να επαναφέρουν το Χρηματιστήριο Αθηνών, έπειτα από μια ολιγοήμερη παρένθεση, σε καθεστώς χειρότερης συμπεριφοράς στην πτώση έναντι των μεγάλων ανεπτυγμένων αγορών.

Ο συνδυασμός της προαναγγελίας ανόδου των επιτοκίων από την ΕΚΤ, της ανάποδης καμπύλης στα επιτόκια και των εξελίξεων στην Τουρκία αποτελεί τη χειρότερη δυνατή συγκυρία που θα μπορούσε να βρει τις ελληνικές τράπεζες, και μάλιστα λίγο πριν κλείσουν το κρίσιμο β΄ τρίμηνο της τρέχουσας χρήσης.

Η δήλωση Τρισέ ότι ενδέχεται η ΕΚΤ να προχωρήσει σε αύξηση επιτοκίων κατά 0,25% εντός του Ιουλίου προκειμένου να τιθασεύσει τις πληθωριστικές πιέσεις εκτιμάται ότι θα οδηγήσει σε ισόποση αύξηση των επιτοκίων της διατραπεζικής άμεσα. Έτσι μέχρι τον Ιούλιο που οι τράπεζες θα μπορούν να μετακυλίσουν την αύξηση της ΕΚΤ στο σύνολο των δανειοληπτών, εφόσον το επιθυμούν βεβαίως, θα πληγούν από αύξηση του κόστους funding.

H δήλωση Τρισέ ήρθε στο χειρότερο timing καθώς κλείνει το β΄ τρίμηνο και είναι πολύ πιθανόν να υπάρξει νέα ένταση στην προσέλκυση καταθέσεων αντίστοιχη αυτής που υπήρξε τον Μάρτιο όταν οι ελληνικές τράπεζες έκλειναν το α΄ τρίμηνο της τρέχουσας χρήσης.

Ήδη, την αυλαία της νέας κούρσας ανταγωνισμού άνοιξε η EFG Eurobank προσφέροντας επιτόκιο 5,8% για προθεσμιακή κατάθεση έξι μηνών. Την κίνησή της αναμένεται ότι με τον έναν ή τον άλλον τρόπο θα ακολουθήσουν και οι υπόλοιπες μεγάλες τράπεζες.

Το γεγονός δε ότι ο νέος γύρος ανταγωνισμού ξεκινά σε μια περίοδο όπου τραπεζίτες του ειδικού βάρους του κ. Τ. Αράπογλου προέβλεπαν ότι θα ξεκινούσε η σταδιακή αποκλιμάκωση του κόστους funding αποδομεί έναν από τους πυλώνες στους οποίους είχε στηριχτεί η καλύτερη απόδοση των ελληνικών τραπεζών έναντι των αμερικανικών και των ευρωπαϊκών από την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων α΄ τριμήνου των Εθνικής και Alpha μέχρι και την προηγούμενη εβδομάδα.

Το δε άνοιγμα του πολέμου προσέλκυσης προθεσμιακών από το τρίμηνο στο εξάμηνο επαναφέρει τις ανησυχίες ότι το χρήμα θα παραμείνει ακριβό πιθανώς και για μία ακόμη διετία.

Ο δεύτερος λόγος ανησυχίας είναι η αναστροφή της καμπύλης των επιτοκίων. Τα κοντινά επιτόκια είναι υψηλότερα από τα μακρινά επιτείνοντας τις δυσχέρειες των τραπεζών οι οποίες δανείζονται με κοντινά επιτόκια και δανείζουν, με τη σειρά τους, τους πελάτες τους με μακρινά.

Στο ίδιο μέτωπο το περιβάλλον αρνητικών επιτοκίων δοκιμάζει σκληρά τις θέσεις σε κρατικά ομόλογα που διατηρούν οι τράπεζες σχεδόν εξ ολοκλήρου στα χαρτοφυλάκια διαθεσίμων προς πώληση και επομένως οδεύουν να κλείσουν το β΄ τρίμηνο με ζημίες αποτίμησης που θα μειώσουν την καθαρή τους θέση.

Και αν τα παραπάνω ισχύουν για όλες τις ευρωπαϊκές τράπεζες, οι ελληνικές και κατ' επέκταση το Χ.Α. απειλούνται και από τη νέα αύξηση του πολιτικού και οικονομικού κινδύνου στη γείτονα Τουρκία. Ο νόμος που επιτρέπει τη μαντίλα κρίθηκε αντισυνταγματικός, εξέλιξη που δεν θα σήμαινε τίποτε αν μέσα στο κλίμα πόλωσης μεταξύ κεμαλιστών και ισλαμιστών δεν αποτελούσε οιωνό για το αν θα κηρυχτεί εκτός νόμου και το κυβερνών ισλαμικό κόμμα ΑKP.
Σε μια τέτοια περίπτωση η πολιτική ένταση θα κορυφωθεί καθώς ο κ. Ερντογάν απειλεί με πορεία προς την Ανατολία όπου και συγκεντρώνεται η δύναμη του AKP.

Πέραν της καθεστωτικής έντασης αυξάνεται και ο οικονομικός κίνδυνος καθώς η κεντρική τράπεζα αναθεώρησε ανοδικά τον στόχο πληθωρισμού, κίνηση που προοιωνίζεται αύξηση επιτοκίων στη γείτονα.

Σημειώνεται ότι κατά τις τελευταίες συνεδριάσεις στο Χ.Α. οι ανοιχτές θέσεις επί του 20άρη έχουν εκτιναχτεί και ένα μεγάλο μέρος αυτών εικάζεται ότι είναι short θέσεις.

Και ενώ όλα αυτά πλήττουν τις υπόλοιπες τράπεζες, στην Alpha η ύπαρξη μεθοδικού αγοραστικού ενδιαφέροντος προκαλεί το ενδιαφέρον του συνόλου της αγοράς που αναρωτιέται ποιο θα είναι το επόμενο βήμα.

Η Alpha λόγω της συντηρητικής πολιτικής χορηγήσεων που ακολούθησε τα προηγούμενα χρόνια δείχνει να αποτελεί σήμερα τον ορισμό της ελληνικής εξαίρεσης στον τραπεζικό τομέα. Αρκεί αυτό για να εξηγήσει την καλύτερη μετοχικά συμπεριφορά της και το μεθοδικό αγοραστικό ενδιαφέρον;

Πέραν του Stichting ΑΒP, του pension fund των Ολλανδών δασκάλων, το οποίο έχτισε ήδη από τα μέσα του 2007 τη θέση του στον τίτλο και την ενίσχυσε σημαντικά τους τελευταίους μήνες του 2007 (αντικρίζοντας τότε στο ταμπλό την έξοδο του fund Centaurus), τον τελευταίο καιρό βγαίνουν μεθοδικές αγορές και από άλλους παίκτες, ενώ στην αγορά κυριαρχεί η αίσθηση ότι η -μετοχική- θέση της οικογένειας Κωστόπουλου στη μετοχή είναι η ισχυρότερη που είχε να επιδείξει τα τελευταία χρόνια.